Ηλεκτροκίνηση – Βοναζούντας (ΕΔΟΕ): “Ανακύκλωση οχημάτων πλην ηλεκτρικών”
06/07/2023
Από τον Δεκέμβριο του 2004, με την έναρξη της λειτουργίας του συστήματος της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος μέχρι σήμερα, έχουν παραληφθεί και έχουν επεξεργαστεί περισσότερα από 1.190.000 επιβατηγά και μικρά φορτηγά (έως 3,5 τόνους) τα οποία και αποτελούν το αντικείμενο της ΕΔΟΕ. Μέχρι σήμερα δεν έχουν παραληφθεί ακόμα ηλεκτρικά, όπως μας είπε ο γενικός διευθυντής της ΕΔΟΕ Επαμεινώνδας Βοναζούντας, ο οποίος εξηγεί τους λόγους στην συνέχεια:
«Το σύστημα ξεκίνησε με δύο κέντρα παράδοσης οχημάτων, στην Θεσσαλονίκη και στην Ξάνθη. Σήμερα η ΕΔΟΕ εξυπηρετεί τους κατόχους οχημάτων με 154 κέντρα παράδοσης οχημάτων σε όλη την χώρα. Επί του παρόντος δεν υπάρχει μέριμνα για την διαχείριση λεωφορείων ή μεγάλων φορτηγών. Πιθανώς να προστεθούν στην επερχόμενη αναθεώρηση της οδηγίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την επεξεργασία των 1.190.000 ΟΤΚΖ (οχημάτων τέλος κύκλου ζωής) έχουν συλλεχθεί και ανακυκλωθεί πάνω από 50.000 τόνοι επικινδύνων υλικών (συσσωρευτές, ορυκτέλαια, διάφορα υγρά).
Έχουν προωθηθεί προς δεύτερη χρήση περίπου 140.000 τόνοι εξαρτημάτων συμβάλλοντας στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας. Έχουν, προωθηθεί προς ανακύκλωση στις εγχώριες (επί το πλείστο) χαλυβουργίες πάνω από 800.000 τόνοι μετάλλων. Ένα ποσοστό, σχεδόν 75%, των ΟΤΚΖ αποτελείται από χρήσιμα μέταλλα που ανακυκλώνονται σε αντίστοιχες βιομηχανίες. Και κάποια εξαρτήματα πωλούνται ως μεταχειρισμένα ανταλλακτικά (επαναχρησιμοποίηση).
Το εναπομείναν υλικό, το οποίο αποτελείται από υφάσματα, καουτσούκ, αφρολέξ κλπ, αφού διαχωριστεί και καθαριστεί, σε ειδικές μονάδες, προωθείται προς καύση στις τσιμεντοβιομηχανίες- κλείνοντας έτσι τον κύκλο ανακύκλωσης. Για το έτος 2022 το ποσοστό επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης ανήλθε σε 83,52% και το ποσοστό επαναχρησιμοποίησης και ανάκτησης σε 88,12%.
»Η ΕΔΟΕ εκτελεί εποπτεία όλων των μονάδων παραλαβής και διάλυσης ΟΤΚΖ, προβαίνοντας σε περίπου 300 επιθεωρήσεις το χρόνο. Διευκρινίζεται ότι το έργο εποπτείας της ΕΔΟΕ αφορά την διαχείριση ΟΤΚΖ. Επειδή στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι μονάδες διαχείρισης ΟΤΚΖ διαχειρίζονται και άλλα, πλείστα, ρεύματα αποβλήτων, οι γενικές επιθεωρήσεις των μονάδων είναι ευθύνη των επιθεωρητών περιβάλλοντος».
Επόμενη πρόκληση
«Η επόμενη μεγάλη πρόκληση για την ανακύκλωση , επισημαίνει ο κος Βοναζούντας, «θα επέλθει με την παραλαβή των ηλεκτρικών ΟΤΚΖ. Μολονότι ηλεκτρικά ΟΤΚΖ δεν προβλέπεται να παραληφθούν εντός της επόμενης 5ετίας (χρήσιμη ζωή μπαταρίας 10-15 έτη) η ΕΔΟΕ έχει ήδη ξεκινήσει, σε συνεργασία με τον ΕΟΑΝ (Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης) και το ΥΠΕΝ (υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο οποίο υπάγεται ο ΕΟΑΝ) την επεξεργασία εξειδικευμένων προδιαγραφών για κέντρα παραλαβής ηλεκτρικών ΟΤΚΖ», κατέληξε ο κ. Βοναζούντας.
Σύμφωνα με την εταιρεία Redwood Materials, που έχει ως αντικείμενο την ανακύκλωση μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, για να γίνουν βιώσιμα και οικονομικά προσιτά τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), πρέπει να υπάρχει και μία ολοκληρωμένη διαδικασία για μετά το τέλος της ζωής τους, ώστε όταν αποσύρονται, να συλλέγονται, να ανακυκλώνονται και να μετατρέπονται σε νέα αξιοποιήσιμα υλικά.
Προς το παρόν η ανακύκλωση των συμβατικών με κινητήρα εσωτερικής καύσης και των μπαταριών που φέρουν (ανακτάται κυρίως ο μόλυβδος) και των καταλυτών (πολύτιμα μέταλλα όπως η πλατίνα και το ρόδιο), είναι εύκολη υπόθεση, σε σύγκριση με τους συσσωρευτές των ηλεκτρικών. Στα ηλεκτρικά όμως, στα οποία η καρδιά είναι η μπαταρία, η ανακύκλωση της είναι το ζητούμενο, καθώς αποτελείται από κρίσιμης σημασίας ορυκτά όπως, κοβάλτιο, νικέλιο, λίθιο, μαγνήσιο κλπ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ποθούμενος στόχος σε πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες, είναι η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση των υλικών κατασκευής ενός συσσωρευτή, να ξεπερνά το 90%. Η ανακύκλωση τους πάντως θα γίνεται ευκολότερη όσο βελτιώνονται τα υλικά κατασκευής τους.
Ίδρυση ΕΔΟΕ
Στην χώρα μας, που δεν κατασκευάζουμε αυτοκίνητα (μπαταρίες όμως ναι) η Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος αποτελεί «ένα Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (Σ.Σ.Ε.Δ.) οχημάτων τέλος κύκλου ζωής, εγκεκριμένο από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και είναι το νόμιμο σύστημα ανακύκλωσης οχημάτων στην Ελλάδα (άδεια λειτουργίας ΑΔΑ 7Ν9346Ψ8ΟΖ-ΦΛ2). Η λειτουργία του συστήματος διέπεται από Προεδρικό Διάταγμα 116/2004 (εναρμόνιση της Οδηγίας 2000/53/ΕΕ), τις προϋποθέσεις του νόμου 2939/2003 και των μετέπειτα αναθεωρήσεων, (Ν.4496/2017, Ν.4819/2021)», όπως αναφέρεται στον ιστότοπο του ΕΔΟΕ.
«Η ΕΔΟΕ ιδρύθηκε, το 2004 από τους εθνικούς εισαγωγείς οχημάτων (εταίροι) οι οποίοι σήμερα αποτελούνται από 26 εταιρίες. Σημειώνεται ότι για την ανακύκλωση των ΟΤΚΖ δεν υφίσταται τέλος κατά την εισαγωγή του οχήματος, και το συνολικό κόστος λειτουργίας του συστήματος το επωμίζονται οι εταίροι. Στο σύστημα έχουν δυνατότητα συμμετοχής και εισαγωγείς μεταχειρισμένων οχημάτων, χωρίς να εισέλθουν στο εταιρικό σχήμα καταβάλλοντας μία σταθερή πάγια συμμετοχή 200 ευρώ».
Αξίζει να σημειωθεί βάσει των στοιχείων της έκθεσης 2022 του ΕΔΟΕ ότι με την εισαγωγή και εμπορία μεταχειρισμένων οχημάτων «δραστηριοποιούνται άνω των 100 εταιριών Πανελλαδικά. Το ποσοστό δε των ταξινομημένων μεταχειρισμένων οχημάτων αυξάνεται διαρκώς. Οι εταιρίες αυτές όμως, παρά τις επανειλημμένες ειδοποιήσεις τόσο από ΥΠΕΝ όσο και από Ε.Ο.ΑΝ. δεν έχουν υποχρεωθεί, στην πλειονότητα τους, να συμμορφωθούν με το ΠΔ116/2004 και να συμβληθούν με την ΕΔΟΕ ή να δημιουργήσουν άλλο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης -ΣΣΕΔ».
