Τι δείχνουν οι χάρτες της Λιβύης για τις σεισμικές έρευνες της τουρκικής TPAO

Χρειάζεται όμως να γίνουν ορισμένες παρατηρήσεις σε αυτόν τον χάρτη της Λιβύης για να εκτιμηθούν οι συσχετίσεις με προηγούμενους, που έχουν αναφερθεί για την περιοχή: Πρώτον, αυτές οι τέσσερις περιοχές ευρίσκονται ανάμεσα στα προκηρυχθέντα 22 τεμάχια από την Λιβύη και σε περιοχές, που δεν έχουν παραχωρηθεί (σχ. 5 με κόκκινο χρώμα).

Το γεγονός φαίνεται λογικό. Αυτές δεν θα μπορούσαν να είναι περιοχές, που έχουν προκηρυχθεί, δεδομένου ότι αυτές είναι αντικείμενο διαγωνισμού και ο κάθε μελλοντικός παραχωρησιούχος ακολουθεί το δικό του ερευνητικό πρόγραμμα.

Δεύτερον, η Λιβύη μπορεί να έκανε μια συμφωνία με τη Τουρκία, ανάλογη με αυτή που έκανε η Ελλάδα με την PGS. Ή το ORUC REIS θα συλλέξει γεωφυσικά δεδομένα του υπεδάφους και θα τα πουλήσει σε ενδιαφερόμενους, δίνοντας τα ασφαλώς και στην Λιβύη κάνοντάς τα παράλληλα και κτήμα της ή η χώρα θα πληρώσει για λογαριασμό της την Τουρκία για την συλλογή αυτών των δεδομένων, που θα αξιοποιήσει η ίδια σε πιθανόν μελλοντικό νέο κύκλο παραχωρήσεων.

Τρίτον, η οριοθέτηση των τεσσάρων αυτών περιοχών σέβεται την μέση γραμμή Λιβύης-Ελλάδας. Ίσως δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού πρώτη η Λιβύη με την αρχική προκήρυξη της τον Μάρτιο του 2025 σεβάστηκε αυτό το όριο, δίνοντας έτσι τη εντύπωση σε τρίτους ότι ακολουθεί την διεθνή νομιμότητα. Η Λιβύη εγκλωβισμένη μεταξύ δύο νόμιμων οριοθετήσεων, που έκανε η Ελλάδα με την Ιταλία και την Αίγυπτο, καθώς και με τις τωρινές κινήσεις της, που έμμεσα αμφισβητούν το Τουρκολιβυκό μνημόνιο, είναι δύσκολο να υπαναχωρήσει σε παράνομες δραστηριότητες, που της υποβάλλονται από τρίτους.

Τέταρτον, ο χάρτης σέβεται και μια μη οριοθετηθείσα περιοχή στα βορειοδυτικά. Εκεί δεν έχει προσδιορισθεί το τριεθνές σημείο οριοθέτησης μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Λιβύης και η οριοθέτηση έχει σταματήσεις πριν, με τη προοπτική της κοινής συμφωνίας. Παρόλα αυτά, αν προσδιορισθεί βάσει του δίκαιου της θάλασσας αυτό το σημείο που είναι το σημείο 17 (σχ. 2 και 11), φαίνεται ότι ο χάρτης του MoU σέβεται και αυτό.

Πέμπτον, το βόρειο όριο της τέταρτης περιοχής στα ανατολικά αναπτύσσεται καθ’ όλο το νότιο μήκος της Ελληνικής παραχώρησης προς την CHEVRON (σχ.12). Εκεί χρειάζεται αυξημένη ετοιμότητα για την περίπτωση παραβιάσεων, όταν θα αρχίσει να εκτελείται το πρόγραμμα από το ORUC REIS.

Έκτον, εκτιμάται ότι η φαινόμενη νομιμότητα δεν θα απαιτήσει να γίνει η έρευνα του γεωφυσικού σκάφους με την συνοδεία τουρκικών φρεγατών, όπως έγινε το 2020 στη περιοχή του Καστελόριζου.

Ένας άλλο ενδιαφέρον χάρτης… 

Όμως, ο χάρτης που αναρτήθηκε στην αίθουσα υπογραφής του μνημονίου Λιβύης-Τουρκίας (σχ.6) προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι θυμίζει ανάλογη ανάρτηση που έγινε στην σχολή Ναυτικών Δοκίμων της Τουρκίας στις 2/9/2019, κατά την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου, και προοδευτικά καθιέρωσε το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, που χωρίς να έχει καμιά νομιμοποίηση ήδη διδάσκεται και στα σχολεία.

 

Παρατηρούνται τα εξής: 1. Στα ανατολικά και στην Κύπρο φαίνεται (σχ.6) η μονομερής και πάγια οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας, η οποία αγνοεί την ΑΟΖ της Κύπρου. Νότια των νήσων Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου ακολουθεί την γραμμή των 6 μιλίων, αγνοώντας και την ύπαρξη της Ελληνικής ΑΟΖ . Στα νότια της Καρπάθου φαίνεται η προταθείσα οριοθετική γραμμή με την Αίγυπτο (σχ.6 κίτρινος κύκλος), η οποία δεν έγινε αποδεκτή, λόγω της σχετικής οριοθέτησης που έκανε η Αίγυπτος με την Ελλάδα. Προσεκτικότερη συσχέτιση με τον χάρτη του Τουρκολιβυκού μνημονίου και σε επέκταση αυτής της γραμμής δυτικά φαίνεται η οριοθετική γραμμή EF (μέσα στον κίτρινο κύκλο) μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, που ορίζει το Τουρκολιβυκό μνημόνιο (σχ.7).

2. Από το σημείο F ορίζεται μια γραμμή με κατεύθυνση νοτιοδυτική, που σε κάποιο σημείο κινείται δυτικά (ανεξήγητα μέχρι τώρα) και εν συνεχεία νότια μέχρι το σύνορο Αιγύπτου – Λιβύης (σχ.8). Στον χάρτη οριοθέτησης μεταξύ Αιγύπτου και Λιβύης, που μονομερώς εξήγγειλε η Αίγυπτος, οριζόταν ένα όριο με κατεύθυνση Β-Ν, το οποίο όπως φαίνεται (κίτρινος κύκλος) συμπίπτει με αυτό το κάθετο τμήμα του χάρτη που εξετάζουμε.

3. Δεν παρουσιάζεται στο χάρτη η περιοχή, που οριοθετήθηκε η ΑΟΖ μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας, σαν να μην υπάρχει, που είναι η μόνη περιοχή που έχει οριοθετηθεί νόμιμα και βάσει του δικαίου της θάλασσας. Στο συνημμένο σχήμα 9 φαίνεται (με καφέ χρώμα) η περιοχή οριοθέτησης ΑΟΖ της Ελλάδας και Αιγύπτου, καθώς και η γραμμή οριοθέτησης.

4. Ένα βόρειο τμήμα της γραμμής του χάρτη (σχ. 10) (με μωβ χρώμα) αγνοεί προκλητικά οιαδήποτε θαλάσσια ζώνη της Κρήτης και αφού διαπεράσει σχεδόν στο όριο των 12 μιλίων, καταλήγει στο νοτιοδυτικό σημείο της παραχώρησης της EXXON (τμήμα δυτικά της Κρήτης) (σχ. 10,12).

5. Από το σημείο αυτό και δυτικά συνεχίζει για ένα τμήμα πάνω στην μέση γραμμή Ελλάδας – Λιβύης, μέχρι το ανατολικό σημείο του τεμαχίου 10 της Λιβύης, και καταλήγει στο σημείο 16 (σχ.11), που είναι το τελευταίο σημείο της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας.

6. Άξιο παρατήρησης είναι το γεγονός ότι το σημείο 16 δεν είναι το τελικό σημείο της οριοθέτησης, διότι αυτό βρίσκεται νοτιότερα (σημείο 17) στο σημείο, που θα συμφωνήσουν στο μέλλον οι τρείς χώρες Ελλάδα, Ιταλία και Λιβύη (τριεθνές σημείο). Αγνοώντας αυτό το σημείο, προσδιορίζει μια τριγωνική περιοχή Ελληνικής ΑΟΖ (με διαγράμμιση σε κίτρινο κύκλο) (σχ.11) που “παραχωρεί” στην ΑΟΖ της Λιβύης.

Στον συνημμένο χάρτη (σχ.12) φαίνονται συνολικά και τα θαλασσοτεμάχια που ζήτησε η CHEVRON (κίτρινο χρώμα), καθώς και τα δύο της EXXON (με κόκκινο χρώμα), ώστε να υπάρξει μια γενική θεώρηση. Σημειώνεται ότι στον χάρτη με τις 4 περιοχές προς έρευνα από την Τουρκία (σχ.4), το τριεθνές σημείο 17 γίνεται αποδεκτό, όπου φαίνεται ότι τηρείται η μελλοντική νομιμότητα, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω.

Συμπεράσματα από την παρατήρηση του χάρτη

Με τον χάρτη αυτόν, ο οποίος απλά υπήρχε στο φόντο της συνεδρίασης και υπογραφής του MoU (θα μπορούσε να είναι ένας διακοσμητικός πίνακας στην θέση του) η Τουρκία εκπέμπει προς τρίτους ορισμένα μηνύματα, όπως:

• Ότι συνεχίζει να αγνοεί την ύπαρξη ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας.
• Ότι αγνοεί την Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ. Για να μην υπάρξει βέβαια δυσφορία από την πλευρά της Αιγύπτου, σέβεται με το κάθετο τμήμα, την μονομερή και αυθαίρετη οριοθέτηση που έκανε η Αίγυπτος με την Λιβύη.
• Για να αποφύγει, παράλληλα, την δυσαρέσκεια της Λιβύης, που προέκυψε με την αποδοχή του κάθετου τμήματος, παραδίδει σε αυτήν σχεδόν όλη την ΑΟΖ νότια της Κρήτης, καθώς και το τριγωνικό τμήμα Ελληνικής ΑΟΖ στα βορειοδυτικά.

Όπως και ο χάρτης της Γαλάζιας Πατρίδας παρουσιάστηκε προκλητικά κατά την επίσκεψη του Ερντογάν στην σχολή ναυτικών δοκίμων, έτσι και αυτός με προκλητικό τρόπο οριοθετεί εκ νέου περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας κατά το δοκούν, ενισχύοντας το απόθεμα διαφορετικών και παράνομων διεκδικήσεων στις θαλάσσιες ζώνες, με την προοπτική μελλοντικής αξιοποίησης, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Είναι βέβαια απλά μια εικόνα, αλλά όπως και ο χάρτης της γαλάζιας Πατρίδας, οπτικοποιούνται μέσω αυτού, στα μάτια πολλών, οι παράνομες απαιτήσεις δημιουργώντας ένα ιστορικό διεκδικήσεων.

Είναι δεδομένο, και ο αναθεωρητικός γείτονας δεν σταματά κάθε ημέρα να μας υπενθυμίζει:

• Ότι σε κάθε ενέργεια της Ελλάδας στις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας, θα υπάρχει αντίδραση και μάλιστα μεγαλύτερης έντασης.
• Ότι κάθε αντίδραση θα συνοδεύεται και από μια ή περισσότερες διεκδικήσεις, που θα προβάλλονται ή επίσημα, όπως π.χ στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ή ανεπίσημα σε χάρτες, που με εξαιρετική μαεστρία γίνονται αντικείμενα διεθνούς ενδιαφέροντος.
• Παράλληλα, φροντίζει με διεθνείς κινήσεις νομιμοφάνειας (η υπογραφή του MoU), πιθανόν λόγω της παρουσίας των πετρελαϊκών κολοσσών EXXON, CHEVRON, να αποδεικνύει την προσπάθεια εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και την ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Μεσογείου για την εκμετάλλευση του ενεργειακού του πλούτου, στον οποίο δεν έχει δικαιώματα.

Και πάντα να προκύπτει όφελος της, όπως τώρα διαφαίνεται, διότι με την ερευνητική προσπάθεια στα πιο πάνω θαλασσοτεμάχια, θα αποκτήσει όλες τις γεωφυσικές και γεωλογικές πληροφορίες της περιοχής, ενισχύοντας το γνωστικό της αντικείμενο.

Έχουμε υποχρέωση σαν χώρα να παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή οιαδήποτε κίνηση της Τουρκίας, που φαίνεται να αγνοεί κάθε δικαίωμα της Ελλάδας, και να αντιδρούμε αφενός ενημερώνοντας την διεθνή κοινότητα για πιθανές εκτροπές και αφετέρου να προβάλλουμε διεκδικητικά τις απόψεις μας στην βάση του διεθνούς δικαίου και να τις υποστηρίζουμε με προβολή ισχύος.