Τρέχει πίσω από την ενεργειακή κρίση η Ευρώπη…

Γράφει ο Μανόλης Δασκαλάκης *

Η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με άλλη μια κρίση. Μετά την οικονομική, τη μεταναστευτική, την υγειονομική ήρθε και η ενεργειακή κρίση. Η αύξηση των τιμών είναι τεράστια για νοικοκυριά, βιομηχανία και μεταφορές και συμπαρασύρει πολλούς άλλους τομείς που εξαρτώνται από την τιμή της ενέργειας. Δυστυχώς, χρόνια τώρα η Ευρώπη δεν έδειξε την αποφασιστικότητα που έπρεπε, με αποτέλεσμα να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές ενέργειας, κυρίως από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Μάλιστα ενώ η Ευρώπη εξαρτιόνταν από άλλους παραγωγούς, αποφάσισε να τροποποιήσει την κατανάλωση των ενεργειακών πηγών για χάρη της κλιματικής αλλαγής. Φυσικά η κλιματική αλλαγή είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, που αφορά όμως όλη την υφήλιο. Η Ευρώπη επέλεξε να πρωτοστατήσει, παρόλο που οι περισσότεροι ρύποι προέρχονταν από χώρες που αρνήθηκαν να συμβάλουν στην προσπάθεια καταπολέμησης της, καθώς αρνήθηκαν να διακινδυνεύσουν τη βιομηχανική τους δραστηριότητα (κυρίως Κίνα και Ινδία).

Η ενεργειακή μετάβαση που αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η οποία αφορούσε τη μείωση κατανάλωσης λιγνίτη και πετρελαίου και την μακροπρόθεσμη αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ρίσκαρε την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης, την στιγμή που οι εναλλακτικές λύσεις που είχε, ήταν σε χέρια εκτός των συνόρων της.

Μετά, λοιπόν, από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, τη ρωσική εισβολή, την μεταβολή των γεωπολιτικών ισορροπιών, αλλά και τον πληθωρισμό που καλπάζει, η Ευρώπη είναι στα σχοινιά, με το χειμώνα να αναμένεται δύσκολος. Εν μέσω αυτής της κατάστασης οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να ακολουθήσουν, προς το παρόν, αμυντική στάση στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής.

Οι καταστάσεις προηγούνται της ΕΕ

Τα μέτρα που αποφάσισαν είναι να αναζητηθεί ο φθηνότερος πάροχος φυσικού αερίου και τα κράτη μέλη να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν στην κοινή προμήθεια του, με τουλάχιστον 15% αποθήκευσης της εγχώριας κατανάλωσης φυσικού αερίου.. Η δε Κομισιόν θα έχει λόγο στις εθνικές συμφωνίες, αν θεωρεί ότι αυτές μπορεί να επηρεάσουν την κοινοτική. Επίσης, θα δημιουργήσει ένα νέο δείκτη τιμολόγησης του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Φυσικά εφόσον υπάρχει η παραδοχή πως βρισκόμαστε σε ενεργειακό πόλεμο και σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δε θα μπορούσαν να λείπουν και λύσεις, όπως η “ενεργειακή αλληλεγγύη” και η μείωση κατανάλωσης του φυσικού αερίου. Η πρώτη αφορά την περίπτωση που ένα κράτος-μέλος χρειαστεί εκτάκτως ενεργειακό εφοδιασμό: Τότε θα προμηθεύεται ενέργεια από ένα άλλο κράτος-μέλος, πάντα υπό τη σκέπη της Ένωσης για την προστασία του πρώτου, όσον αφορά την αγορά και του δεύτερου όσον αφορά την πώληση ενέργειας. Η Κομισιόν ουσιαστικά θέλει να εξασφαλίσει μια δίκαιη αγοραπωλησία και να μην υπάρχει πιθανότητα εκμετάλλευσης.

Η δεύτερη λύση απαιτεί μεγάλη προσπάθεια για περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου, καθώς αυτή ήδη υφίσταται στην πράξη, πάντα με προτεραιότητα να μην επηρεαστούν τα ευάλωτα στρώματα. Δυστυχώς αυτές οι λύσεις δείχνουν πως οι καταστάσεις προηγούνται της ΕΕ. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να έχουν παρθεί αποφάσεις νωρίτερα, πριν έρθει η ενεργειακή κρίση.

---