Ανησυχία στην Άγκυρα για τον Πομπέο

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Αναστάτωση έχει προκαλέσει στην Άγκυρα η ανάθεση του υπουργείου Εξωτερικών στον Μάικ Πομπέο. Ο μέχρι τώρα διευθυντής της CIA, που τα αμερικάνικα προοδευτικά Μίντια αποκαλούν «γεράκι», έχει καταφερθεί με ιδιαίτερα σκληρά λόγια εναντίον του Ταγίπ Ερντογάν. Η αμηχανία της Άγκυρας αποτυπώνεται στις αντικρουόμενες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «ελπίζει να οικοδομήσει καλές σχέσεις με τον νέο Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, αλλά αυτός πρέπει να σέβεται την Τουρκία».

Η παρέμβασή του αυτή σχετίζεται με τα δεκάδες δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου που επανέφεραν στη δημοσιότητα το μήνυμα που φέρεται ότι έστειλε μέσω Twitter ο Πομπέο μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016 και πριν διοριστεί διευθυντής της CIA. Με εκείνο το δημόσιο μήνυμα χαρακτήριζε την Τουρκία «ολοκληρωτική ισλαμιστική δικτατορία». Ας σημειωθεί ότι αργότερα διέγραψε το σκληρό αυτό μήνυμα.

«Είναι επιλογή των Ηνωμένων Πολιτειών το ποιος είναι υπουργός Εξωτερικών. Δεν θέλουμε να σχολιάσουμε. Όμως, όποιος κι αν είναι, πρέπει πρώτα να μάθει πώς να συμπεριφέρεται, να μας πλησιάζει και να μας σέβεται» πρόσθεσε ο Τσαβούσογλου. Στο ίδιο μήκος κύματος και η εφημερίδα Hurriyet Daily News έκανε λόγο για «τον απαιτούμενο σεβασμό», υποστηρίζοντας πως ο Πομπέο έχει προκαταλήψεις για την Τουρκία. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ κινήθηκε σε πιο θετικό τόνο, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η αποπομπή του Ρεξ Τίλλερσον θα οδηγήσει σε πιο υγιείς σχέσεις.

Σε μία περίοδο που η Τουρκία δεν σέβεται τους διεθνείς κανόνες δικαίου και συνεχίζει να «δείχνει τα δόντια της» και προς την Ελλάδα και προς την Κυπριακή Δημοκρατία, η Κομισιόν άναψε το πράσινο φως για την εκταμίευση προς την Τουρκία του δεύτερου πακέτου βοήθειας ύψους 3 δισ. ευρώ. Η εν λόγω βοήθεια είναι στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για τη συγκράτηση προσφύγων-μεταναστών. Την απόφαση ανακοίνωσε μέσω Twitter και ο Επίτροπος Μετανάστευσης Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος υπογράμμισε ότι η ΕΕ έχει εκπληρώσει στο έπακρο την δέσμευσή της.

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, πως το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο σε έκθεση του καταλογίζει σοβαρά προβλήματα στη χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που έχουν δοθεί τα τελευταία 10 χρόνια στην Τουρκία στο πλαίσιο των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων. Επισημαίνεται ότι η ΕΕ δεν φρόντισε τα κονδύλια να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό τους, για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας, για την ελευθεροτυπία και για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών.

Αυτές τις ημέρες, η Λευκωσία, σε στενή συνεργασία με την Αθήνα, επιδιώκει στην απόφαση του επικείμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να υπάρξει σαφής καταδίκη των επιθετικών ενεργειών της Τουρκίας. Το θέμα των τουρκικών προκλήσεων μπήκε στην ατζέντα μετά από αίτημα του προέδρου Αναστασιάδη. Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να διεθνοποιήσει το ζήτημα της σύλληψης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών με σκοπό να στριμώξει την Άγκυρα.

Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκαν και οι Έλληνες ευρωβουλευτές με κοινή τους δήλωση. «H συνεχιζόμενη κράτηση των δύο Ελλήνων δεν συνάδει προς τις αρχές της καλής γειτονίας, τις οποίες θα έπρεπε να τηρεί ένα υποψήφιο για ένταξη στην EE κράτος». Στην κοινή τους δήλωση σημειώνουν ακόμα πως «η συμπεριφορά των τουρκικών αρχών δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά συνολικά την ΕΕ, της οποίας είναι κράτος-μέλος». Καλούν την τουρκική κυβέρνηση να απελευθερώσει άμεσα τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς.

Και το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας, αλλά και η Αρμενική Επιτροπή Αμερικής (ANCA) καταγγέλλουν την στάση της Άγκυρας. Μέσω ολοσέλιδης διαφήμισης που καταχώρησαν στους New York Times καλούν τις ΗΠΑ να μην πωλήσουν μαχητικά αεροσκάφη F-35 στην Τουρκία. Η καταχώριση τιτλοφορείται «Η Τουρκία είναι ένας αναξιόπιστος σύμμαχος» και συνοδεύεται από το εξής κείμενο: «Απειλεί να επιτεθεί σε αμερικάνικα στρατεύματα στη Συρία. Εισβάλλει στον ελληνικό εναέριο χώρο χιλιάδες φορές μέσα σε ένα χρόνο, κατέχει παράνομα την Κύπρο (μέλος της ΕΕ) χρησιμοποιεί πολεμικά πλοία για να εκφοβίσει αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρίες στην ΑΟΖ της Κύπρου».

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα εντατικοποιεί τις προσπάθειές της να επιτύχει την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών. Στο πλαίσιο αυτό έχει στείλει στην Τουρκία πραγματογνώμονα, ο οποίος συμμετέχει ως τεχνικός σύμβουλος στην εξέταση των κινητών τηλεφώνων των δύο συλληφθέντων. Με βάση τις έως τώρα πληροφορίες η πραγματογνωμοσύνη δεν έχει εντοπίσει οτιδήποτε επιλήψιμος, πολύ περισσότερο κάτι που να παραπέμπει σε κατασκοπεία.