Casus Belli για την Ελλάδα τουρκική επίθεση στην Κύπρο – Το ξέρει αυτό ο Μητσοτάκης;

Στην πρίζα είναι όλοι οι βασικοί παίκτες ενόψει των προσπαθειών για έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου, αλλά και της ανακοίνωσης για συμφωνία μερικής/ τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου. Θα είναι δυο παράλληλες εξελίξεις, οι οποίες προδήλως αλληλοεπηρέαζονται. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως στη μεγάλη εικόνα είναι και το επικοινωνιακό κομμάτι, που ενδιαφέρει τις κυβερνήσεις.

Η Αθήνα μετά από ένα διήμερο που προσπαθούσε να καταπιεί την τουρκική κίνηση στην Κύπρο, με την αποστολή του ερευνητικού σκάφους “Μπαρμπαρός”, ανέκρουσε πρύμναν, κάτω από το βάρος των αντιδράσεων. Η αρχική τοποθέτηση, που σαφώς προέκυψε μετά από συνεννόηση Μαξίμου και υπουργείου Εξωτερικών γιατί ήταν ταυτόσημες και σχεδόν ταυτόχρονες οι δηλώσεις, ξεκαθάριζε πως άλλο είναι το “Ορούτς Ρέις” και διαφορετικό το “Μπαρπαρός”.

Πρόκειται για μια εδραιωμένη άποψη, η οποία έχει ως πυρήνα το δόγμα «η Κύπρος κείται μακράν». Όποιες εξηγήσεις και να έχουν δοθεί στη συνέχεια, αυτό που μένει είναι η αρχική τοποθέτηση, που αναπαράχθηκε, με ιδιαίτερο ζήλο, από τα συστηματικά ΜΜΕ, μέσα από τις γνωστές αναφορές για “μαξιμαλισμό” των Ελληνοκυπρίων.

Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, Αλέξανδρος Διακόπουλος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Σημερινή» ( στο δημοσιογράφο Μάριο Πούλλαδο), θέλοντας να αλλάξει την εικόνα που διαμορφώθηκε και να κατευνάσει αντιδράσεις είπε πως «δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθεί η Κύπρος επίθεση και να μη βρεθεί ένοπλα η Ελλάδα στο πλευρό της». Είναι, βέβαια, ο ίδιος που δήλωσε πως «δεν είναι η πρώτη φορά», που παραβιάζεται η κυπριακή ΑΟΖ (από την Τουρκία).

Κάθε συνέχιση της συζήτησης αυτής δεν ωφελεί, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζει ο καθένας που στέκεται και που πατά. Εάν, όμως, επίσημα η Ελλάδα θεωρεί πως η επίθεση στην Κύπρο από την Τουρκία είναι casus belli, τότε θα πρέπει να το πει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Σε αυτά τα ζητήματα, δεν πρέπει να επικρατούν τα επικοινωνιακά παιχνίδια, αλλά η ουσία.

Την ίδια ώρα, η Αθήνα και το Κάιρο αναμένεται να ανακοινώσουν τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την γνωστή περιοχή εκτός. Η Αίγυπτος, πάντως, έδωσε το στίγμα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, με την οποία σχολιάζει επικριτικά την έκδοση της παράτυπης τουρκικής NAVTEX της 21ης Ιουλίου. Με πολύ καθυστέρηση αντέδρασε το Κάιρο, αλλά αυτό έχει λιγότερη σημασία. Το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως η τουρκική NAVTEX παραβιάζει και μέρος της αιγυπτιακής ΑΟΖ και μάλιστα συγκεκριμένα την όγδοη συντεταγμένη, που αφορά το σημείο 33 52.98 N – 027 59.97 E.

Ο Μητσοτάκης και τo κεκτημένο των παράνομων διεκδικήσεων

Το Κάιρο που εάν ακολουθήσει τις προτροπές της Άγκυρας για μεταξύ τους συμφωνία για ΑΟΖ θα έχει να κερδίσει περισσότερη θαλάσσια περιοχή, ήταν μεν επικριτικό με την τουρκική στάση, αλλά έστειλε και ένα μήνυμα προς την Αθήνα, με την οποία βρίσκεται στο παρά πέντε της ανακοίνωσης μιας συμφωνίας. Αν και επικείμενη συμφωνία, τμηματικής οριοθέτησης, θα φορτώσει με δώρα την Αίγυπτο, ωστόσο, το Κάιρο έσπευσε να θέσει τις διεκδικήσεις του, πάνω σε μια μόνιμη βάση δεν δέχεται την επήρεια του Καστελόριζου, ούτε και τη μέση γραμμή.

Η Αθήνα, που έκανε υποχωρήσεις για να επιτευχθεί η συνεννόηση με την Αίγυπτο, επιδιώκει με τη συμφωνία να σπάσει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Κατά πόσο αυτό θα πετύχει και τι θα κερδίσει, στο τέλος, η Ελλάδα, αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Είναι σαφές πως η διπλωματική κινητικότητα προσφέρει χρόνο για διαχείριση. Όσοι πιστεύουν πως η Τουρκία δεν θα επανέλθει με ερευνητικά σκάφη και πολεμικές φρεγάτες, είναι αφελείς. Ζουν σε μια ψευδαίσθηση. Η Άγκυρα επιδιώκει το διάλογο, ανοικτής ατζέντας, με όλα τα θέματα στο τραπέζι, με όλες τις παράνομες και παράλογες αξιώσεις της στη διαπραγμάτευση.

Η κατοχική Τουρκία ακολουθεί την τακτική Κυπριακού: Είτε πετύχει, είτε αποτύχει ο διάλογος, οι παράνομες διεκδικήσεις αποτελούν κεκτημένο της διαδικασίας. Την ίδια ώρα, σαφώς και θα συνεχίζει και την τακτική των NAVTEX των παράνομων ερευνών, σε “αμφισβητούμενες” ή μη περιοχές.

Η Αθήνα, μέχρι στιγμής, δηλώνει πως συζητά μόνο υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Μια σωστή διαχρονική θέση. Την ίδια ώρα, θα πρέπει να ξεκαθαρίσει πως διάλογος δεν μπορεί να ξεκινήσει όσο συνεχίζονται οι παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Και κάτι άλλο: Με το τουρκολιβυκό τι γίνεται; Θα παρακαθίσει η Αθήνα στις συνομιλίες χωρίς να ακυρωθεί; Ο Αύγουστος, με τις θερμοκρασίες και τα κρούσματα κορωνοϊού να αυξάνονται, θα είναι δύσκολος ενώ δεν αποκλείονται και μπουρίνια.