Είναι η Κύπρος βαρίδι για την Ελλάδα;

Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και (βαρύθυμος) ο Ερντογάν να συμφώνησαν, στη Νέα Υόρκη Τετάρτη 20.9.23, για την συνέχιση του «θετικού κλίματος» (sic) στις σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας (όσο την εξυπηρετεί) αλλά διαφώνησαν στο Κυπριακό: Ο μεν Ερντογάν ζήτησε θρασύτατα απ’ το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) την διχοτόμηση της Κύπρου, γράφοντας  στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις αποφάσεις του ΟΗΕ, για ενιαίο Κυπριακό κράτος με δικοινοτική και διζωνική ομοσπονδία, ο δε Μητσοτάκης απέρριψε την σύσταση δύο κρατών στην Κύπρο, πάγια επιδίωξη της Τουρκίας. Η Κύπρος, το Κυπριακό παραμένουν μείζονα ζητήματα. 

Γνωστά αυτά, η είδηση αλλού: Οι πολιτικές “ελίτ” των Αθηνών και της Αγκύρας θα ήθελαν ν’ αποφύγουν την ανάμιξη του Κυπριακού στις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις, αλλά το Κυπριακό πρόβλημα εμφανίστηκε εκεί που δεν το περίμεναν. Απ’ τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη που κάλεσε την Τουρκία «να συνεργασθούν» για την επίλυση του. Κι’ έτσι, τον μήνα του μέλιτος Ερντογάν-Μητσοτάκη διατάραξε ένα πρώτο “καυγαδάκι”. Θα επακολουθήσουν σοβαρότερα μέχρι τέλους του έτους και μετά θα δούμε.

Το Κυπριακό βαραίνει τις σχέσεις του Ελληνισμού με την Τουρκία, ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής του 38% του kυπριακού εδάφους απ’ το 1974, κατόπιν της εμφυλίου διαμάχης των Ελληνοκυπρίων, της πρόσκλησης της Τουρκίας υπό του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, να επέμβει ως «εγγυήτρια» δύναμις της Κυπριακής Δημοκρατίας και του άφρονος κινήματος του Έλληνα αφανούς δικτάτορα Δημήτρη Ιωαννίδη, που ενθαρρύνθηκε σ’ αυτό απ’ την CIA και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρυ Κίσιντζερ, ν’ ανατρέψει τον «ερυθρό Κάστρο της Κύπρου»! (ΣΣ: Το μόνο «ερυθρό» του Μακαρίου ήταν το αρχιεπισκοπικόν ιμάτιο).

Το Κυπριακό δεν είναι νέο. Δύο φορές το 1915 η κατέχουσα την Κύπρο Μεγάλη Βρετανία προσέφερε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα άλλα ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος απέρριψε την πρόταση, γιατί δεν ήθελε την συμμετοχή της Ελλάδος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τον δεύτερον, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ προσέφερε άσυλο στον βασιλέα Γεώργιο Β’ να εγκατασταθεί στην Κύπρο, αλλ’ αυτός ήθελε τη παραχώρηση κυριάρχου εδάφους, στην εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, κατόπιν της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα, το 1941.΄Ετσι χάθηκαν τρείς ευκαιρίες της Ενώσεως.

Η μεταπολεμική “περιπέτεια”

Μεταπολεμικά, το Κυπριακό επανέφερε στο προσκήνιο ο βασιλιάς Παύλος και ο στρατάρχης Παπάγος, αλλ’ ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανία Άντονι΄Ηντεν απέρριψε την αυτοδιάθεση του κυπριακού λαού.  Όταν άρχισε ο ένοπλος, απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ υπό τον Γρίβα-Διγενή, οι Βρετανοί εξύφαιναν το όψιμο ενδιαφέρον της Τουρκίας για τους Τουρκοκυπρίους.

Με τις συμφωνίες Κωνσταντίνου Καραμανλή – Ευάγγελου Αβέρωφ με τους Τούρκους ομολόγους των, Μεντερές – Ζορλού, στη Γενεύη και στο Λονδίνο, μετείχε και καθεστωτικώς η Τουρκία στην άρνηση της αυτοδιάθεσης και δόθηκε μόνον περιορισμένη ανεξαρτησία του κυπριακού λαού, αλλ’ όταν ο πρόεδρος Μακάριος, εκβιασθείς αναγκάσθηκε να προσυπογράψει τις συμφωνίες ανεξαρτησίας, στο Λάνγκαστερ- Χάουζ, ανέτειλε η… «ευτυχέστερη ημέρα» για τον Καραμανλή, κατά δήλωση του.

Το  Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύντομα αποδείχθηκε δυσλειτουργικό κι όταν ο Μακάριος ζήτησε την τροποποίηση του, άρχισαν οι εκφοβισμοί από την Τουρκία και οι βομβαρδισμοί της Κύπρου. Δύο φορές πάλι, οι Βρετανοί και  Αμερικανοί, προσέφεραν την ένωση Κύπρου με την Ελλάδα, αλλ’ ο μεν Άγγλος στρατάρχης Χάρντινγκ εντός δεκαετίας, ο δε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ΄Ατσεσον, με  παραχώρηση τουρκικής βάσεως στην Κύπρο.

Ο Μακάριος τις απέρριψε τις προτάσεις, επιθυμώντας να παραμείνει πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η συνέχεια είναι γνωστή, με την σημερινή κατάσταση της Κύπρου, που παραμένει διχοτομημένη και εποικισμένη στο κατεχόμενο βόρειο κομμάτι από Τούρκους και Ρώσους. Μεγάλοι χαμένοι είναι οι Τουρκοκύπριοι.

Εν τούτοις, το Κυπριακό παραμένει ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα αφ’ ης η Κυπριακή Δημοκρατία κατέστη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Το αξιοπερίεργο είναι ότι η ΕΕ αντιτίθεται στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά κλείνει τα μάτια σε όσα παράνομα πράττει η Τουρκία στην Κύπρο. Έτσι, ο Ερντογάν ζητεί τη διχοτόμηση της νήσου, χωρίς καμία καταδίκη από την διεθνή κοινότητα και την Αμερική. Ο πρόεδρος Φορντ των ΗΠΑ, προ 48 ετών είχε επιβάλλει εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Το σημερινό, για τα F-16 θα αρθεί ευθύς ως η Τουρκία αποδεχθεί την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Τι δηλοί η ιστορία; Ότι το Κυπριακό δεν θα λυθεί με την υποχώρηση της Τουρκίας παρά μόνον με την επιβολή λύσεως από τους Αμερικανούς, οι οποίοι όμως διστάζουν. Όσο  χρόνο όμως, το Κυπριακό παραμένει άλυτο, δεν πρόκειται να υπάρξει εξομάλυνση σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία. Είναι ζήτημα εμπιστοσύνης που δεν υπάρχει.