Εκλογές στα Κατεχόμενα, ψευδαισθήσεις στη Λευκωσία

του Κώστα Βενιζέλου  – 

Το αποτέλεσμα των εκλογών στα Κατεχόμενα είναι λάθος να αξιολογηθεί με τη λογική του άσπρου-μαύρου. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η νίκη της δεξιάς σημαίνει πως κέρδισε η  Τουρκία, η σκληρή γραμμή στο Κυπριακό. Εάν, δηλαδή, κέρδιζαν τα άλλα κόμματα θα άλλαζε οτιδήποτε στο Κυπριακό, πλην της ρητορικής; Θα ήταν ήττα για την Τουρκία; Διαχρονικά επιβεβαιώνεται πως κουμάντο στα Κατεχόμενα κάνει η Άγκυρα και όσοι επιλέγονται ως διαχειριστές δεν μπορούν να ξεφύγουν από τις οδηγίες-εντολές της.

Αυτός που πληρώνει τον λογαριασμό αυτός αποφασίζει και ισχύει τούτο για όλες τις περιπτώσεις. Την ίδια ώρα είναι σαφές πως η μεγάλη πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων υποστηρίζει την εσαεί παρουσία της Τουρκίας (εγγυήσεις και στρατεύματα), ανεξαρτήτως ποιο κόμμα ψηφίζουν. Συνεπώς, στο μεγάλο ζήτημα, που είναι η παρουσία της Τουρκίας, φαίνεται να υπάρχει σύγκλιση. Υπήρξε πριν την ψηφοφορία συζήτηση και καταγράφηκαν αντιδράσεις για κινήσεις της Τουρκίας για ισλαμοποίηση των Κατεχομένων. Αυτή η αντίδραση πώς καταγράφεται στο αποτέλεσμα; Μήπως με την αποχή;

Ένα αποτέλεσμα κρίνεται και από άλλους παράγοντες. Στα Κατεχόμενα τα κόμματα του κατεστημένου είχαν κατηγορηθεί για διαπλοκή, διαφθορά, σκάνδαλα. Δεν φαίνεται πως αυτό τους έχει κοστίσει. Ιδιαίτερα στο Κόμμα Εθνικής Ενότητας. Να, λοιπόν, μια ομοιότητα με τις ελεύθερες περιοχές. Οι διαπλεκόμενοι πολιτικοί δεν έχουν συνήθως κόστος. Το δεύτερο μήνυμα είναι πως όσοι κατά καιρούς προβάλλουν μια άλλη πολιτική, όσοι διαφοροποιούνται από την Τουρκία, απέτυχαν. Έχουν κερδίσει την ετικέτα των περιθωριακών.

Είναι προφανές πως όσοι συμμετείχαν στη ψηφοφορία, Τουρκοκύπριοι και έποικοι, έχουν κάνει τις επιλογές τους. Έστειλαν μηνύματα που δεν μπορεί παρά να αξιολογηθούν. Ωστόσο, ένα παράνομο καθεστώς, υπό την επιτήρηση της κατοχικής δύναμης, δεν έχει πολλά περιθώρια άσκησης αυτόνομης πολιτικής. Τούτο αποδείχθηκε και όταν στην ηγεσία του ψευδοκράτους ήταν λεγόμενοι προοδευτικοί ηγέτες, όπως ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και ο Μουσταφά Ακιντζί.

Η είσοδος στην ψευδοβουλή του κόμματος των εποίκων, που δεν προβλεπόταν, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Το ίδιο ισχύει και η παρουσία του ανερχόμενου πολιτικού της Δεξιάς Κουτρέτ Οζερσάι. Ο τελευταίος θεωρείται άνθρωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Τα δυο αυτά γεγονότα αποτελούν νέα δεδομένα.

Το εκλογικό αποτέλεσμα έχει σημασία, αλλά όχι μεγάλη. Είναι υποβοηθητικό στη διαχείριση και στις επιλογές του Ερντογάν, που επιχειρεί να παγιώσει νέα τετελεσμένα στα Κατεχόμενα. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η Άγκυρα, στο πλαίσιο της αποποίησης των ευθυνών της ως κατοχική δύναμη, πολλές φορές επικαλείται «τη βούληση των Τουρκοκυπρίων» για εγγυήσεις και στρατεύματα. Σε αυτό που θα πρέπει να επικεντρωθεί η προσοχή είναι στο εσωτερικό της Τουρκίας ενόψει και των εκλογών του 2019.

Η αντιπολίτευση εκεί προβάλλει ακραίες θέσεις, αναγκάζοντας τον Ερντογάν ή να μείνει ο ίδιος ή να γίνει χειρότερος. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου παραπέμπει στο μοντέλο Κύπρου για τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας στην περιοχή, κατηγορώντας τον Ερντογάν για υποχωρητικότητα. Παράλληλα, η πρόεδρος του Καλού Κόμματος (Iyi Parti) Μεράλ Ακσενέρ, ζήτησε δημοψήφισμα για την προσάρτηση των Κατεχομένων στην Τουρκία το 2019, ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές. Η απάντηση στις ακραίες εκφάνσεις της τουρκικής πλευράς δεν είναι το σενάριο, που εσχάτως προβάλλεται από διάφορους για δυο κράτη. Αυτό δεν είναι επιλογή, είναι αυτοχειρία.