Ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό
15/05/2025
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διόρισε απεσταλμένο για το Κυπριακό, τον Αυστριακό πρώην Επίτροπο, Γιοχάνες Χαν, κι αυτό έγινε μετά από επίμονες και συστηματικές προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνιστά μια εξέλιξη, που σημειώνεται σε μια περίοδο κατά την οποία τα Ηνωμένα Έθνη επιχειρούν μια ακόμη προσπάθεια στο Κυπριακό. Σε μια περίοδο κατά την οποία ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, παρά τις μαξιμαλιστικές θέσεις που εκφράζει η κατοχική δύναμη στο Κυπριακό, έχει προχωρήσει στο διορισμό Προσωπικής του Απεσταλμένης.
Ο διορισμός απεσταλμένου της ΕΕ ήταν μια προσπάθεια που ξεκίνησε από την αρχή της θητείας του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο οποίος ανέδειξε την ιδέα αυτή και προεκλογικά. Ο διορισμό του πρώην Επιτρόπου, Γιοχάνες Χαν, στη θέση του απεσταλμένου για το Κυπριακό κρίνεται στη Λευκωσία ως μια θετική εξέλιξη. Όπως αρμοδίως αναφέρθηκε, ο Αυστριακός πρώην Επίτροπος, έχει διορισθεί ως προσωπικός απεσταλμένος της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Γιοχάνες Χαν διετέλεσε τρεις φορές Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σημαντικότερη την θητεία του ως Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ. Σημειώνεται συναφώς ότι εκ της θέσεως του Γιοχάνες Χαν έχει άριστη γνώση όχι μόνο του Κυπριακού αλλά και των ευρωτουρκικών σχέσεων. Κι αυτό είναι σημαντικό εργαλείο για τη νέα του αποστολή. Όπως συναφώς σημειώνεται, ο κ. Χαν θα λογοδοτεί στην Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο κ. Χαν διετέλεσε Επίτροπος για την Περιφερειακή Πολιτική (2010-2014) στην Επιτροπή Μπαρόζο, Επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση (2014-2019) στην Επιτροπή Γιούνκερ και Επίτροπος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση (2019-2024) στην πρώτη θητεία Φον ντερ Λάιεν. Προηγουμένως είχε διετελέσει Υπουργός Επιστημών και Έρευνας της Αυστρίας από το 2007 έως το 2010 και μέλος της περιφερειακής κυβέρνησης της Βιέννης για τέσσερα χρόνια.
Είναι προφανές πως το γεγονός ότι διορίσθηκε ένας πρώην Επίτροπος, πολιτικός, τούτο δείχνει πως η Κομισιόν δεν θέλει ένα τεχνοκράτη στη θέση αυτή. Καθώς έκρινε πως χρειάζεται προσωπικότητα με πολιτικό βάρος και κύρος και γνώστης του αντικειμένου. Από την πλευρά της, η Λευκωσία, που χαιρετίζει την εξέλιξη αυτή την οποία επιδίωκε εδώ και καιρό, θεωρεί πως η απόφαση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνιστά ένα σαφές μήνυμα για τη σημασία που δίνει η Ένωση στο Κυπριακό.
Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη; Ενεργότερη εμπλοκή της Ένωσης στο Κυπριακό, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω από της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ (1 η Μαΐου 2004), κατέστη ευρωπαϊκό ζήτημα. Σημειώνεται ότι από το 2004, η Τουρκία κατέχει διά της ισχύος, στρατιωτικά, εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατ΄επέκταση και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία στόχευε και στοχεύει διαχρονικά την ουσιαστική ανάμιξη της ΕΕ στο Κυπριακό, ώστε το περιεχόμενο της όποιας συμφωνίας να συνάδει με το κοινοτικό κεκτημένο.
Η Λευκωσία θεωρεί πως το εργαλείο της ΕΕ, από τη στιγμή κατά την οποία θέλει η Άγκυρα να προσεγγίσει τις Βρυξέλλες, αναθερμαίνοντας τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αυτό μπορεί να βοηθήσει και το Κυπριακό. Δηλαδή, να αξιοποιηθεί η νέα προσπάθεια βελτίωσης και αναβάθμισης των ευρωτουρκικών σχέσεων και να λειτουργήσει τούτο και καταλύτης για το Κυπριακό. Καθόλου εύκολο το εγχείρημα καθώς καταβλήθηκε προσπάθεια και στο παρελθόν, ωστόσο, τα δεδομένα αλλάζουν. Κυρίως σε σχέση με την ανάγκη της Άγκυρας να αξιοποιήσει την προσέγγιση της με τις Βρυξέλλες.
Η ανακοίνωση της Κομισιόν
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν, ο κ. Χαν θα δίνει αναφορά απ’ ευθείας στην Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και «θα συμβάλει στη διαδικασία διευθέτησης εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών σε στενή συνεργασία με την προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο, Μαρία Άνγκελα Ολγκίν Κουεγιάρ». Ο ειδικός απεσταλμένος «θα συνεργαστεί με όλους τους σχετικούς φορείς και συνομιλητές για να προετοιμάσει το έδαφος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια συνολική και βιώσιμη λύση, μεταξύ άλλων μέσω της οικοδόμησης εμπιστοσύνης», αναφέρεται.
Με την απόφαση αυτή σημειώνεται, υπογραμμίζεται η δέσμευση της Επιτροπής «για την επανένωση της Κύπρου, με στόχο τη διασφάλιση μιας λειτουργικής και βιώσιμης συνολικής διευθέτησης σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές, τις αξίες και τη νομοθεσία της ΕΕ». Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε ανάρτησή του στο Χ ανέφερε ότι ο διορισμός του Γιοχάνες Χαν αποτελεί απτή απόδειξη ότι η ΕΕ στέκεται σταθερά και αποφασιστικά στο πλευρό της Κύπρου. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαριστεί την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την ηγεσία που επέδειξε.
