Φρεγάτες, καταδρομικά και προεκλογικές εντυπώσεις

Από την μία πλευρά είναι η προεκλογική περίοδος. Παραδοσιακά σε αυτές τις περιόδους το σύνολο των προβλημάτων της χώρας βρίσκει τις κατάλληλες λύσεις. Οι λύσεις προκύπτουν με τρόπο αυτονόητο και μυστηριώδη: αυτό που δεν μπορούσε να γίνει στο μη προεκλογικό χθες φαίνεται αυτονόητο στο προεκλογικό σήμερα. Από την άλλη πλευρά είναι τα μπλεξίματα που έχει η γειτονική μας περιφερειακή δύναμη με τη σύμμαχό μας (και σύμμαχό της) οικουμενική δύναμη. Δηλώσεις έρχονται και πάνε ακολουθώντας τα ίχνη της δρομολόγησης, ή μη, σημαντικών, ή λιγότερο σημαντικών, οπλικών συστημάτων.

Οι δύο αυτές συνισταμένες συναντώνται στα τηλεοπτικά παράθυρα, στις δημοσιογραφικές στήλες και ιστοσελίδες και φέρνουν πάλι στο προσκήνιο το φλέγον θέμα των εξοπλισμών. Το θέμα είναι μεγάλο, τα ταμεία είναι άδεια, και, χάρη σε αυτό τον συνδυασμό η λογοτεχνία που αναπτύσσεται γύρω από αυτό το ζήτημα ανήκει μάλλον στην γκρίζα ζώνη του φτηνού μυθιστορήματος. Στο μεταξύ τα πεπαλαιωμένα οπλικά συστήματα της χώρας ταλαιπωρούνται τρέχοντας από την μία συμμαχική άσκηση, ή υποχρέωση, στην άλλη με μόνο διακριτό αποτέλεσμα την επικείμενη άφιξη των περίφημων Καϊόβα (KIOWA) ή τον πολυαναμενόμενο (τονίζεται στο αναμενόμενο) εκσυγχρονισμό των F-16 και των P-3.

Με χρονολογική ταξινόμηση η συζήτηση έχει ξεκινήσει από τις φρεγάτες. Μετά τις αισιόδοξες αναγγελίες περί γαλλικών φρεγατών, ακολούθησε μια πιο προσγειωμένη (ή προσθαλασσωμένη αν προτιμάτε) αναζήτηση. Τέθηκε ζήτημα απόκτησης παλαιών αυστραλιανών φρεγατών. Το αυστραλιανό ναυτικό εκτίμησε δεόντως την μαχητική τους αξία και βύθισε δύο ως τώρα από αυτές σε τρόπο ώστε να γίνουν καταφύγιο ψαριών στις θάλασσες της Αυστραλίας. Όσες δεν δόθηκαν στα ψάρια συζητήθηκε να δοθούν στην Ελλάδα με μόλις 180.000.000 δολάρια, όπως ακούστηκε.

Το τελευταίο κεφάλαιο είναι πιο πρόσφατο. Προέκυψε από την πιθανότητα να αποσύρουν οι ΗΠΑ από την ενεργό υπηρεσία αριθμό καταδρομικών κλάσης Ticonderoga (Μκ 41). Τα πλοία αυτά θα έχουν ηλικία 32-34 χρόνων στα 2020, δηλαδή θα έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν εκτεταμένες εργασίες «παράτασης ζωής» το κόστος των οποίων δεν είναι ευκαταφρόνητο. Αυτός είναι και ο λόγος που το αμερικάνικο ναυτικό προτιμά να τα αντικαταστήσει.

Από την άλλη μεριά είναι μεγάλα πλοία –εκτόπισμα που πλησιάζει τους 10.000 τόνους, μήκος 173 μέτρα, πλήρωμα 330+- εξοπλισμένα με σύστημα Aegis, και, το πλέον σημαντικό, διαθέτουν 122 κυψέλες (σιλό) κάθετης εκτόξευσης κατευθυνόμενων βλημάτων όπως όλα τα σύγχρονα πολεμικά πλοία. Το βάθος των σιλό επιτρέπει την εκτόξευση ευρέως φάσματος βλημάτων από «άμυνας σημείου» ως αντίστοιχα μεγάλου βεληνεκούς (πριν λίγο καιρό είχε δοκιμαστικά καταστραφεί δορυφόρος με βολή από τέτοιο πλοίο). Μπορούν επίσης να μεταφέρουν αριθμό πυραύλων «Κρουζ» για πλήγματα βαθιά μέσα σε εχθρικό έδαφος.

Απαγορευτικό κόστος

Όπως όλα τα σύγχρονα μεγάλα πλοία το κόστος των Ticonderoga είναι απαγορευτικό για τα ελληνικά δεδομένα. Πριν λίγο καιρό παραγγέλθηκαν τορπίλες για τα υποβρύχια του στόλου σε τόσο μικρό αριθμό που δεν έφθαναν ούτε για πλήρη φόρτο των υπαρχόντων υποβρυχίων. Ο λόγος ήταν το κόστος. Τι άλλαξε άραγε και μπορούμε να συζητάμε για πολεμικά πλοία των οποίων ο πλήρης εξοπλισμός απαιτεί 244 (για δύο πλοία) τουλάχιστον βλήματα διαφόρων τύπων πολλά από τα οποία είναι σαφώς ακριβότερα των τορπιλών;

Να θυμίσουμε ότι τα πλοία αυτά θα χρειαστεί να πλεύσουν σε θάλασσες όπου περισσεύουν οι αντίπαλοι στόχοι. Με δύο βλήματα ανά στόχο το οπλοστάσιό του κάθε πλοίου θα εξαντληθεί σε 60 εμπλοκές (με αεροσκάφη, πλοία, υποβρύχια, μη επανδρωμένα, εισερχόμενα βλήματα, ή προσβολές στην ξηρά). Και μετά; Θα έχουμε με τι να τα ξαναγεμίσουμε; Ή θα τα μετατρέψουμε σε πυρπολικά για να τιμήσουμε και το 1821;
Ελπίζω οι αναγνώστες να συγχωρήσουν το ενίοτε ειρωνικό ύφος αυτού του σημειώματος.

Αυτά που ακούγονται και κυκλοφορούν όμως, έτσι χωρίς ειρμό και λογική σχέση, αποτελούν από μόνα τους ειρωνική αντιμετώπιση ενός τόσο σοβαρού θέματος. Θα μπορούσαμε δε να βρούμε πλήθος ελαφρυντικά στους αγχωμένους από την πίεση για δημιουργία θετικών εντυπώσεων αστούς πολιτικούς. Αυτοί, σε κάθε περίπτωση, ενδιαφέρονται σχεδόν αποκλειστικά για την «εντύπωση», την «επικοινωνία».

Είναι όμως απογοητευτικό να εμπλέκονται σε τέτοιου είδους πυροτεχνήματα εντυπώσεων στελέχη των ενόπλων δυνάμεων. Στο πεδίο αυτό αυτοί είναι οι ειδικοί, αυτοί που γνωρίζουν. Και θα έπρεπε να πρωτοστατούν στην διαμόρφωση κριτηρίων και ορίων που θα περιόριζαν την τρέχουσα παρέλαση ανοησίας. Όσο για το νέο κεφάλαιο, την διερεύνηση αγοράς 20-30 F-35 από εκείνα που ίσως δεν δοθούν στην Τουρκία, θα χρειαστεί οπωσδήποτε να επανέλθουμε.