Η Άγκυρα δηλώνει ότι θα ακυρώσει τα σχέδια που δεν εγκρίνει!

Τεντώνει το σχοινί στην Ανατολική Μεσόγειο η Άγκυρα, αδιαφορώντας όπως φαίνεται, εάν θα κοπεί. Προβαίνει σε κινήσεις υψηλού ρίσκου και δοκιμάζει τις αντοχές των εμπλεκόμενων. Βρισκόμενη μονίμως σε επιθετική διάταξη, η κατοχική Τουρκία κτυπά ρέστα, θέλοντας πρώτα να αποτρέψει τους σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά κι άλλων χωρών της περιοχής και να επιβάλει τους δικούς της. Να ελέγξει, δηλαδή, την περιοχή μέσω Κύπρου.

Η Τουρκία, λοιπόν, διά της ισχύος επιχειρεί να αποτρέψει σχέδια στα οποία δεν συμμετέχει. Την ίδια ώρα είναι σαφές πως η εμπλοκή της θα γίνει μόνο με δικούς της όρους και έχοντας το πάνω χέρι. Το πανίσχυρο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας φαίνεται να έχει καθορίσει τη γραμμή επιβολής, εκμεταλλευόμενο και το γεγονός ότι υπάρχει ένα κενό ως προς την όποια αντίδραση μπορεί να υπάρξει έναντι της συμπεριφοράς της. Αξιοποιεί τις εξελίξεις στο αφγανικό, το μεταναστευτικό, το κενό που δημιουργεί η αποχώρηση των ΗΠΑ.

Οι σχέσεις με την Ουάσινγκτον προκαλούν σύγχυση. Από την μια –κυρίως μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν– οι δύο χώρες διεύρυναν τα κανάλια επικοινωνίας τους, κυρίως σε ό,τι αφορά το πεδίο της ασφάλειας. Από την άλλη, η υπόθεση –κυρίως– των S-400 εξακολουθεί να προκαλεί αναταράξεις. Δεν είναι τυχαίο ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει τηρήσει ποντιοπιλατική στάση με αφορμή τις τελευταίες τουρκικές παρενοχλήσεις.

Ακόμη και οι κυβερνητικές διεργασίες στη Γερμανία, σύμφωνα με εκτιμήσεις στην Άγκυρα, την υποβοηθούν. Υπό την έννοια ότι σε προηγούμενες ενέργειες της σε βάρος Ελλάδος και Κύπρου, οι κυβερνήσεις των δύο αυτών χωρών, είχαν ζητήσει την παρέμβαση της καγκελαρίου Μέρκελ προς τον Ερντογάν. Με αντάλλαγμα, πάντα, όπως το έθετε το Βερολίνο, να μην υιοθετηθούν κυρώσεις κατά της κατοχικής δύναμης. Ενδεικτικές και οι υποδείξεις Μέρκελ, με το γνωστό απόλυτο τρόπο της, όταν τέθηκαν προς συζήτηση μέτρα κατά της Τουρκίας: «Την ερχόμενη φορά μην μου ζητήσετε να παρέμβω προς τον Ερντογάν!»

Παρεμπόδιση του East Med

Οι έρευνες του πλοίου Nautical Geo (ιταλικών συμφερόντων, μαλτέζικης σημαίας), γίνονται για την όδευση του αγωγού East Med στον οποίο συμμετέχουν η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι την έρευνα χρηματοδοτεί και η ΕΕ. Πρόκειται για ένα σχέδιο, που κατά πάσα πιθανότητα θα μείνει στα χαρτιά. Ωστόσο, αυτό δεν έχει σημασία για την Τουρκία. Θέλει να τερματίσει οτιδήποτε μπορεί να αμφισβητήσει τους δικούς της σχεδιασμούς. «Θέλει να σταματήσει ό,τι κινείται και γίνεται χωρίς την έγκρισή της», είπε χαρακτηριστικά ξένος διπλωμάτης.

Έχει, όμως, ενδιαφέρον να καταγραφούν οι αντιδράσεις των επηρεαζόμενων χωρών. Στην Ελλάδα οι έρευνες έγιναν αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Υπάρχουν ακόμη περιοχές, στις οποίες θα πρέπει να συνεχισθούν. Οι έρευνες ανατολικά της Κρήτης παρενοχλήθηκαν από τουρκικές φρεγάτες. Η Αθήνα έστειλε φρεγάτες, αλλά είναι προφανές πως δεν είναι επιλογή της να φτάσει στα άκρα.

Όπως συναφώς ανέφερε ελλαδική πηγή, εάν η Αθήνα επιλέξει μια άλλη προσέγγιση, αποτρεπτική έναντι των τουρκικών προκλήσεων, αυτό δεν θα γίνει στο συγκεκριμένο θέμα, αυτό του East Med. Σημειώνεται πως η παρενόχληση ανατολικά της Κρήτης έγινε 10 ναυτικά μίλια έξω από το νησί. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως και η παρενόχληση στην κυπριακή ΑΟΖ αφορά την Αθήνα καθώς στη διαδρομή του σκάφους είναι και το τριεθνές σημείο (Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία), αλλά και η περιοχή που οριοθετήθηκε μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου.

Το Ισραήλ σε ό,τι αφορά τη δική του περιοχή ολοκλήρωσε την όδευση, χωρίς να υπάρξει τουρκική αντίδραση. Είναι προφανές πως η νέα κυβέρνηση του Τελ Αβίβ δεν υποστηρίζει με την επιμονή Νετανιάχου τον αγωγό. Μπορεί να μην έχουν βελτιωθεί οι σχέσεις με την Τουρκία, πλην όμως, δεν είναι στις προτεραιότητες των Ισραηλινών ένα κλίμα αντιπαράθεσης με την Τουρκία. Είναι ενδιαφέρον ότι το Ισραήλ, αν και μετέχει στο ίδιο πρόγραμμα με Ελλάδα και Κύπρο, δεν προέβη ούτε σε μια ανακοίνωση-αντίδραση για τις παρενοχλήσεις.

Στοχεύσεις για τη “Γαλάζια Πατρίδα”

Η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξε να ακινητοποιήσει το ερευνητικό σκάφος. Αυτό έγινε μετά που αξιολογήθηκαν όλα τα δεδομένα και υπήρξαν και επικοινωνίες και επαφές με τρίτους. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, είχε βρεθεί την περασμένη Δευτέρα στην Αθήνα και είχε συνομιλίες με τον Έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια. Για τη Λευκωσία ήταν σαφές εξαρχής πως δεν θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος της αντιπαράθεσης με την Τουρκία.

Τι μπορεί να γίνει; Υπάρχουν απόψεις –όχι στη Λευκωσία– που θεωρούν πως μπορεί η όδευση να αλλάξει. Αυτό, βέβαια, θα σημαίνει πως η Τουρκία θα καταφέρει διά της ισχύος να ματαιώσει τους σχεδιασμούς των χωρών της περιοχής. Και βέβαια δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η Τουρκία –μετά από αυτό– δεν θα σταματήσει και τη νέα όδευση. Εκτός κι εάν είναι μέσω Τουρκίας.

Από τις εξελίξεις αυτές, εκείνη που επενδύει στην αλλαγή όδευσης, φαίνεται να είναι και η Αίγυπτος. Κυρίως γιατί μια επιλογή που θα εξεταστεί θα είναι εκείνη των τερματικών σταθμών στη χώρα αυτή. Υπάρχει μια ανάγνωση των εξελίξεων, που θεωρεί πως η Τουρκία είναι ενοχλημένη, εκνευρισμένη από την ελληνογαλλική συμφωνία και αντιδρά με τον γνωστό της τρόπο. Αυτό μπορεί να ισχύει, ωστόσο, εκείνο που διαχρονικά θεωρείται δεδομένο είναι πως όλες οι κινήσεις της κατοχικής Τουρκίας συνδέονται με την υλοποίηση της “Γαλάζιας Πατρίδας”.

Η Άγκυρα δεν θα ενοχλήσει την Exxon Mobil

Παρά το γεγονός ότι οι προειδοποιητικές βολές της Άγκυρας αφορούν και τις προγραμματισμένες για το Νοέμβριο γεωτρήσεις της Exxon Mobil στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, ωστόσο, είναι προφανές πως δεν πρόκειται να ενοχλήσει την αμερικανική εταιρεία. Η Exxon Mobil έχει τη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης και τούτο το γνωρίζει η κατοχική δύναμη. Εκείνο το οποίο θα κάνει η Άγκυρα είναι να προχωρήσει και να κάνει παράνομη γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 6, στο οποίο δραστηριοποιείται η γαλλοϊταλική κοινοπραξία, ΤΟΤΑΛ και ΕΝΙ.

Ενδεχομένως η κίνηση αυτή να αποτελεί και απάντηση στους Γάλλους, με τους οποίους οι Τούρκοι έχουν ανοίξει μέτωπο. Πρωτίστως, όμως, πρόκειται για κίνηση-απάντηση στο κυπριακό ενεργειακό πρόγραμμα ενώ η επιλογή του θαλασσοτεμαχίου 6 δεν είναι τυχαία. Από τη μια είναι δίπλα στο 10 και από την άλλη είναι σε περιοχή, την οποία αμφισβητεί. Ισχυρίζεται πως είναι εντός τουρκικής περιοχής. Ποια θα είναι η αντίδραση των δύο εταιρειών; Μάλλον καμία. Την προηγούμενη φορά είχε αναφερθεί πως οι Τούρκοι “τρυπούν” σε τμήμα του τεμαχίου μακριά από τη δική τους γεώτρηση και δεν αναμένεται να εντοπίσουν κοιτάσματα!

Σε στάση αναμονής είναι η Λευκωσία σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, κυρίως σε σχέση με τον διορισμό απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα και κατά πόσο θα είναι ειδικός ή προσωπικός. Κατά πόσο, δηλαδή, θα λογοδοτεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας ή μόνο στον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες. Υποτίθεται ότι θα πραγματοποιούνται τηλεφωνικές επαφές από τη Βοηθό Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Οργανισμού, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο και την ειδική αντιπρόσωπο στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ. Δεν υπήρξε, ωστόσο, οποιαδήποτε επαφή μέχρι σήμερα.