Η δύναμη της γλώσσας στη ρητορική του Ερντογάν

Η δύναμη της εξουσιαστικής γλώσσας ισοδυναμεί με βόμβα μεγατόνων, που γίνεται – σε πολιτικό επίπεδο – όργανο επιβολής και επικυριαρχίας. Δύναμη διαμόρφωσης ή καταστροφής πολιτικών αφηγημάτων και επιλογών ή διακρατικών σχέσεων.

”Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει”, λέει ο λαός μας και αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση, γιατί – πέρα απ’ τη φωτεινή της πλευρά ως σύστημα επικοινωνίας, έκφρασης σκέψεων και συναισθημάτων, κύρους, δημιουργικότητας, λογοτεχνικού κάλλους και δοκιμιακού ύφους – έχει και τη σκοτεινή, όταν γίνεται όργανο επιβολής και επικυριαρχίας.

Όργανο που εντρυφεί από τον διαφημιστικό λόγο (γλώσσα κρυμμένη σε ”αθώες” διαφημίσεις με εικόνα και ήχο παραπλανητικό και στόχο το υποσυνείδητο του δέκτη) μέχρι τον λόγο της εξουσίας και τον επιθετικό της επικοινωνίας στην εξωτερική πολιτική…

 Η επιθετική ρητορική Ερντογάν

Στην περίπτωση της εξωτερικής πολιτικής και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γλώσσα του Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα. Γλώσσα αυτάρεσκη, εχθροπαθής, καυστική και υποτιμητική για τους Έλληνες. Γλώσσα που σπέρνει μίσος και μπορεί να οδηγήσει και σε εμπόλεμη σύρραξη ακόμα, γιατί οι λέξεις, ο λόγος, η ομιλία του Τούρκου Προέδρου – αν και άυλα στοιχεία από μόνα τους – βγαίνουν σαν πύρινα βέλη απ’ το στόμα του και φτάνουν σκληρά, πικρά, ανελέητα κι άκαρδα στα αυτιά των Ελλήνων (βλ. επαναλαμβανόμενο ανθελληνικό παραλήρημά του απ’ το ’17: ”Πετάξαμε τον εχθρό στη θάλασσα”, εννοώντας την Μικρασιατική Καταστροφή μας το 1922)…

Βέλη που ευτελίζουν τις έννοιες της φιλίας και της αλήθειας, τις οποίες προσβάλλει μόνιμα ή περιοδικά με ανιστόρητες αναφορές (βλ. ”Οι Έλληνες στρατιώτες έκαψαν τη Σμύρνη”, Απρίλιος 2018 – ”Η Ελλάδα εκπαιδεύει τρομοκράτες στο Λαύριο”, Αύγουστος 2022 – ”Με την Ελλάδα είμαστε φίλοι πολλές δεκαετίες”, Σεπτέμβριος ’23 – διαιώνιση του ”casus belli” στα χέρια του επί της κεφαλής της Ελλάδας ως εξουσία επιστράτευσης και κήρυξης πολέμου σε βάρος της, Μάιος 2024, και η μόνιμη επωδός του ”Μπορούμε να έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα και θα έρθουμε” (2022-’23) προς κατατρομοκράτηση των… ”φίλων” Ελλήνων.

Η απλή ορολογία του Ταγίπ Ερντογάν, σημειωτέον (εσκεμμένα απλοϊκή, που πιστοποιεί ότι έχει οικοδομήσει δεσμούς εμπιστοσύνης με τα φτωχότερα στρώματα και ξέρει να προσαρμόζεται λαϊκιστικά στο χαμηλό επίπεδο των ψηφοφόρων του AKP στην Ανατολική Τουρκία), παρουσιάζει – μέσα από φράσεις – τη γλώσσα του σαν κάτι αφηρημένο.

Στοχευμένα μισελληνικός λόγος

Όμως στην ουσία είναι… στοχευμένα συγκεκριμένη. Στοχευμένα μισελληνική (”Τους μιλάμε στη γλώσσα που καταλαβαίνουν”, Σεπτέμβριος ’22), διεκδικητική και κατακτητική απέναντι στην Ελλάδα (σ.σ: Η Τουρκία διεκδικεί 152 ελληνικά νησιά και βραχονησίδες της λίστας ”EGAYDAAK”, τα οποία ”δεν έχουν καταχωρηθεί με Συνθήκες”, κάτι που είναι ψέμα φυσικά). Η γλώσσα του Ταγίπ Ερντογάν απέναντί μας είναι στοχευμένα μισελληνική, απειλητική (”Στην Ελλάδα φοβήθηκαν τον πύραυλο Tayfun… Εμείς δεν έχουμε τέτοιο μέλημα να χτυπήσουμε την Αθήνα”) και προκλητική ταυτόχρονα (”Εάν εσείς στρατιωτικοποιείτε τα νησιά, εμείς θα καθόμαστε με δεμένα τα χέρια; Κοίτα Μητσοτάκη, […] οι τρελοί Τούρκοι θα κάνουν γιουρούσι [ενν. κατά των Ελλήνων], Ιανουάριος 2023).

Κι αυτό επεκτείνεται και στην Κύπρο. Την Κύπρο που δεν έχει πάψει να εποφθαλμιά η Τουρκία σε ξηρά, θάλασσα και αέρα (βλ. τουρκικές, επιχειρησιακές βάσεις στα Κατεχόμενα: Μπογάζι [ναυτική], Λευκόνοικο [αεροπορική], Καρπασία[βάσης ραντάρ]) και προσπάθειες οικειοποίησης της κυπριακής ΑΟΖ στα θαλάσσια οικόπεδα κοιτασμάτων φυσικού αερίου). Φροντίζει να μας το θυμίζει, άλλωστε, σε τακτά διαστήματα ο πρόεδρός της Ταγίπ Ερντογάν, με αποκορύφωμα τις τελευταίες αναφορές του επί κυπριακού εδάφους: ”Η ”ΤΔΒΚ” είναι η κόρη του ματιού μας και μέρος της ζωής μας”, Ιούλιος 2024). ”Η ειρηνευτική επιχείρηση του 1974, έφερε ελευθερία και ευημερία στους Τουρκοκύπριους. Βλέπουμε την 20η Ιουλίου ως σύμβολο προστασίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ισότητας”.

«Σύμβολο προστασίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ισότητας» κατά Ερντογάν η 20η Ιουλίου, ενώ στην πραγματικότητα ήταν ημέρα ντροπής για όλο τον κόσμο και για το Διεθνές Δίκαιο. Ημέρα ωμής, παράνομης εισβολής σε δυο φάσεις (Αττίλας 1&2, Ιούλιος-Αύγουστος 1974) στο βόρειο τμήμα μιας ανεξάρτητης χώρας, της Κύπρου. Τμήμα που κατέχει ακόμα επί μισό αιώνα η Τουρκία με απώτερο στόχο την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας (την οποία δεν έχει αναγνωρίσει, σημειωτέον, ως κράτος-μέλος της Ε.Ε, αν και είναι η τρίτη εγγυήτρια δύναμή της Μεγαλονήσου)…

Αποκαλύπτει επεκτατικές βλέψεις

Τα δεδομένα αυτά, ωστόσο – αν και ενδεικτικά της δολιότητας και επικινδυνότητας του πολεμοχαρούς γείτονα εξ Ανατολών – δε φαίνεται να αφυπνίζουν (στο βαθμό που θα περιμέναμε) τους δικούς μας καθεύδοντες υπό μανδραγόρα πολιτικούς εκπροσώπους, μολονότι καταβάλλει… γενναία προσπάθεια ο Τούρκος Πρόεδρος γι’ αυτό. Καταβάλλει γενναία προσπάθεια δια των αναθεωρητικών του εξάρσεων, με σκοπό να ταράξει τα… ”ήρεμα νερά” στα ελληνοτουρκικά. Εξάρσεων αποκαλυπτικών των επεκτατικών βλέψεων της Τουρκίας προς Δυσμάς, αφού μόλις την τελευταία μέρα του Αυγούστου του τρέχοντος έτους ο Ερντογάν ”σημάδεψε” επαναληπτικά κατά της Ελλάδας με την εμπρηστική ρητορική του, επ’ ευκαιρία της 102ας επετείου από την τουρκική νίκη στον Μικρασιατικό Πόλεμο το 1922:

[…] «Ο τουρκικός λαός δεν υπέκυψε και δεν θα υποκύψει» σε όσους προσπαθούν να τον περιορίσουν σε ‘ρηχά νερά’. […] «Όποιος προσπαθεί να περιορίσει τον ορίζοντα της Τουρκίας σε 782.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι, αν όχι αδαής, σίγουρα ξένος σε αυτά τα εδάφη…». Λόγος ξεκάθαρα επιθετικός και διεκδικητικός απέναντι στον δικό μας ”κατευναστικό”, που τείνει να εξομοιώσει την λέξη ”συμβιβασμός” με το ανάθεμα της μειοδοσίας.

Βαριά κουβέντα, το ξέρω, όμως βαρύτερες είναι οι καθ’ έξιν υποχωρήσεις μας που τις εντάσσουμε στην… πολιτική κουλτούρα της Δύσης. Κουλτούρα ετεροκαθοριζόμενης εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας (η προτροπή των ΗΠΑ ”να τα βρείτε με την Τουρκία” ευοδώθηκε, δεδομένης της δραματικής αλλαγής συσχετισμών στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο μετά την απόφαση των ΗΠΑ να της πουλήσουν F-35B για την μετατροπή του ”Anadolu” σε αεροπλανοφόρο με αντάλλαγμα την αποθήκευση των ρωσικών S-400).

Πολιτικής που μας βρίσκει ζημιωμένους, αφού οι Αμερικανοί δίνουν – μετά την άρση του εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία – τη δυνατότητα σ’ αυτήν να μας περικυκλώσει δια θαλάσσης από την Λιβύη στην προσπάθειά της να καταστήσει την Ελλάδα δορυφόρο της. Πολιτικής όπου κάθε λέξη και επιλογή έχει τη δική της δυναμική για την Ελλάδα. Τη δυναμική του ”κατευνασμού” στην εξωτερική πολιτική μας, που πάει κόντρα στην… αναχρονιστική και συντηρητική σχολή σκέψης. Αυτήν η οποία – με βάση το… μαξιμαλιστικό ιδεώδες (όπως χαρακτηρίζουν οι ”μινιμαλιστές” δικοί μας τη δικαιωματική διεκδίκηση από την Ελλάδα της επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 νμ) – ”διδάσκει” αποτροπή (στη θέση του ”κατευνασμού”-συμβιβασμού-υποχωρητικότητας, με… κίνδυνο να ταράξει τα ”ήρεμα νερά” στο Αιγαίο, χάριν των οποίων δώσαμε ”γη και ύδωρ” στην Τουρκία.

Να ταράξει τα… ”ήρεμα νερά” της υπνωτισμένης ελληνικής ηγεσίας μας, στην ουσία, αφού – όπως αποδείχθηκε – υπογράψαμε δια χειρός της τη ”Διακήρυξη των Αθηνών…” (Δεκέμβριος 2023), για να αποφύγουμε την ”κόκκινη”, χοληφόρα ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν σε βάρος μας και να πάρει η χώρα του τα τελευταίας γενιάς F16 Block 70 (Ιούνιος 2024) και τους πυραύλους 94 RIM-116 για τις κορβέτες της ADA. Υπογράψαμε τη ”Διακήρυξη των Αθηνών…”, για να γυρίσουμε την πλάτη στην Κύπρο προς τέρψη του Νεο-Οθωμανού ”σουλτάνου” και να βλέπουμε πειθήνια – υπό το άγρυπνο μάτι των ΗΠΑ και των δορυφόρων τους στο ΝΑΤΟ – την ατζέντα της ”Γαλάζιας Πατρίδας” της Τουρκίας να διευρύνεται δραματικά προς δυσμάς (βλ. τουρκικά σχέδια για Αιγαίο και Θράκη) επισφραγίζοντας τα 50 χρόνια αποτυχίας της εξωτερικής πολιτικής μας…