Η σκοτεινή τριετία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Η Τουρκία διέρχεται μια σοβαρή εσωτερική κρίση, κυρίως λόγω της κακής εξέλιξης της τουρκικής οικονομίας. Είναι η αιτία, που η Τουρκία “βυθίζεται” σε πιο αυταρχικές επιλογές διακυβέρνησης. Τα αυταρχικά καθεστώτα, συχνά, εκτονώνουν την εσωτερική κρίση, επιλέγοντας επιθετικές πολιτικές σε γειτονικά κράτη. Ισοσκελίζουν έτσι, την λαϊκή δυσαρέσκεια με την τόνωση του εθνικισμού.

Είναι στρατηγική επιλογή της Τουρκίας η επέκταση της πολιτικής επιρροής της, με τη χρήση στρατιωτικής βίας, στον Καύκασο, τα Βαλκάνια, το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και φυσικά και διαχρονικά στη Κύπρο. Επιλογές που επιδοκιμάζονται από τους Τούρκους πολίτες, τους πιο φτωχούς, που κατοικούν στα ανατολικά και στα ορεινά της χώρας, που “τρέφονται” με το ιδεολόγημα του παντουρκισμού και αποτελούν την εκλογική “πελατεία” του Ταγίπ Ερντογάν.

Επίσης, η Τουρκία, ακολουθεί συστηματικά, μια καλά σχεδιασμένη επιθετική και αναθεωρητική πολιτική σε βάρος της Ελλάδας. Η Τουρκία, είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη, που κατά πλήρη παράβαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών απειλεί γειτονική χώρα, την Ελλάδα, με πόλεμο (casus belli) και μάλιστα, στην περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το απολύτως νόμιμο δικαίωμά της να επεκτείνει το εύρος των χωρικών της υδάτων.

Και παράλληλα, τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι (Μ.Τσαβούσογλου και Χ. Ακάρ), αφού προβούν σε εμπρηστικές ανθελληνικές δηλώσεις, στη συνέχεια, διατείνονται ότι επιδιώκουν τον διάλογο με την Ελλάδα!! Η ελληνική απάντηση είναι ότι, αυτονόητη προϋπόθεση της επιτυχίας ενός διαλόγου με την Τουρκία, είναι να εγκαταλειφθεί η απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδος. Το casus belli, είναι μείζον εθνικό ζήτημα.

Το σύστημα εξουσίας του Ερντογάν, ετοιμάζει την επομένη σοβαρή πρόκληση σε βάρος του Ελληνισμού (Ελλάδα και Κύπρος). Είναι θέμα χρόνου…. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας μας (24 μαχητικά αεροσκάφη RAFALE, 83 αναβαθμισμένα μαχητικά F-16, Φρεγάτες Belharra κ.ά), που θα προσδώσει σημαντική αποτρεπτική ισχύ στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, προβλέπεται να ολοκληρωθεί τέλος του 2025.

Η σκοτεινή τριετία

Επομένως, υπάρχει μια “σκοτεινή”  τριετία, που ενδεχομένως να επιχειρήσει να αξιοποιήσει η Τουρκία, με τη χρήση της στρατιωτικής ισχύος που διαθέτει, είτε διαταράσσοντας το υφιστάμενο νομικό και κυριαρχικό καθεστώς στο Αιγαίο (αποστρατιωτικοποίηση νησιών) και στη Θράκη (αναγνώριση τουρκικής κοινότητας), είτε στην ΑΟΖ της Κύπρου. Ο αδύναμος κρίκος της τουρκικής επιθετικότητας είναι ασφαλώς η Κυπριακή Δημοκρατία.

Όμως, τις συμμαχίες, ενεργειακές και αμυντικές, που συνάπτει η Κυπριακή Δημοκρατία (Ισραήλ, Αίγυπτος, Ιορδανία) τις υπονομεύει η βρετανική διπλωματία, που εμμέσως θέτει και ζητήματα εγκυρότητας. Με πρόσχημα την οριστική λύση του Κυπριακού, στο παρασκήνιο οι Βρετανοί, πιέζουν για να επαναρχίσει η διαδικασία μέσω συνομιλιών, στο πλαίσιο της πενταμερους, σύμφωνα όμως με όρους, που θα ικανοποιεί την τουρκική πλευρά.

Η Άγκυρα, προκειμένου να συναινέσει στην επανέναρξη των διαδικασιών επίλυσης του Κυπριακού, θέτει δυο προϋποθέσεις. Την αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας, είναι μία και η άλλη, είναι η πολιτική και πολιτειακή ισοτιμία του καθεστώτος του ψευδοκράτους με την Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι κράτος μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ, που όμως δεν αναγνωρίζει η Τουρκία ως κρατική οντότητα!

Διπλωματικός “πόλεμος”

Παράλληλα, είναι σε πλήρη εξέλιξη ένας ελληνοτουρκικός διπλωματικός “πόλεμος”. Το αφήγημα της ελληνικής διπλωματίας περί απομονωμένης Τουρκίας, και των ισχυρών συμμαχιών της Ελλάδας με Ισραήλ, Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), επιχειρεί, να αποδομήσει, εν τοις πράγμασι, η τουρκική διπλωματία. Η Ελλάδα, μέσω αυτών των τριμερών και πολυμερών συμμαχιών στον αμυντικό και ενεργειακό τομέα, διαμορφώνει ένα ισχυρό ανάχωμα, απέναντι στην αυθάδη επιθετικότητα της Τουρκίας.

Επειδή όμως, το διεθνές περιβάλλον είναι ασταθές και επικίνδυνα ρευστό, δεν αποκλείεται, οι αμυντικές συμμαχίες που Ελλάδα και Κύπρος συνήψαν με Ισραήλ και Αίγυπτο, όπου η Σαουδική Αραβία (ελληνικά αντιαεροπορικά ΠΑΤΡΙΟΤ προστατεύουν τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της) και τα ΗΑΕ (μαχητικά F-16 των Εμιράτων στάθμευαν στην Σούδα), συμμετείχαν ως παρατηρητές στις πολυεθνικές διακλαδικές αεροναυτικές ασκήσεις (ΜΕΔΟΥΣΑ21 κ.ά), που οργάνωνε το ελληνικό ΓΕΕΘΑ, να αποδειχθούν, οι συμμαχίες αυτές, θνησιγενείς.

Είναι εντυπωσιακή η “στροφή” των ΗΑΕ, μέχρι πρότινος “θανάσιμου” εχθρού της Τουρκίας, που απέφερε μια επένδυση του Εμιράτου 10 δισ. δολαρίων σε επιχειρήσεις στην Τουρκία, για αρχή (!!), δίνοντας το “φιλί” της ζωής στην τουρκική οικονομία. Όταν μαίνονταν η αντιπαλότητα Άγκυρας-Αμπού Ντάμπι, η Αθήνα δεν μερίμνησε αρκούντως, ώστε να προωθήσει μια αμυντική συμφωνία με τα Εμιράτα.

Το Ισραήλ δέχεται επίθεση φιλίας από την Τουρκία. «Το Ισραήλ επιθυμεί την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία», δήλωσε ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Γιόσι Αμράνι. Επίσης, η Τουρκία προσπαθεί να προσεγγίσει την Σαουδική Αραβία. Σαουδική Αραβία και Τουρκία είναι δύο περιφερειακές αντίπαλες δυνάμεις. Αλλά και οι δύο πλευρές καταβάλλουν προσπάθειες για την βελτίωση των σχέσεών τους. Αξιωματούχος της περιοχής του Κόλπου δήλωσε ότι διεξάγονται συνομιλίες για τον προγραμματισμό συνάντησης ανάμεσα στον Πρόεδρο της Τουρκίας  Ερντογάν και τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας.

Το δύσκολο έργο

Και ακόμη η “μουσουλμανική αδελφότητα” να πιέζει για αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο. Ωστόσο, η πιο επικίνδυνη εξέλιξη, για τα ελληνικά συμφέρονται, είναι πολύ πιθανόν να αποδειχτεί, η προσέγγιση Αγκύρας-Καίρου, που προετοιμάζεται μεθοδικά στο διπλωματικό παρασκήνιο, με επίδικο θέμα, την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επομένως, η ελληνική διπλωματία, θα πρέπει να φέρει σε πέρας ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο. Να κρατήσει “ζωντανές” τις περιφερειακές συμμαχίες. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ενημερώνοντας την επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, επεσήμανε ότι, «η χώρα μας στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο, προωθεί, την περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεών μας με σημαντικούς δρώντες της ευρύτερης περιοχής μας, όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία».

»Αλλά και ενός πλέγματος διμερών επαφών και τριμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας με άλλα κράτη, όπως το Μπαχρέιν, το Ομάν.» (Βουλή 6-12-2021). Η κινητικότητα της ελληνικής διπλωματίας, έχει θετικό πρόσημο, αλλά θα κριθεί εκ του αποτελέσματος , που σε κάθε περίπτωση είναι ασαφές και αβέβαιο, κυρίως, λόγω του ασταθούς και συγκρουσιακού διεθνοπολιτικού περιβάλλοντος.