Κάποιοι στρώνουν κόκκινο χαλί για τα δυο μέτρα και δυο σταθμά της Δύσης

Ένα σκίτσο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο δείχνει μια ουρά χωρών και Οργανισμών να στέκονται μπροστά από τον εκπρόσωπο της Ουκρανίας, περιμένοντας να του προσφέρουν την υποστήριξή τους. Δίπλα, ο Κύπριος εκπρόσωπος βιώνει την απόλυτη μοναξιά. Προφανώς το σκίτσο θέλει να αναδείξει την πολιτική των δυο μέτρων και δυο σταθμών. Η Κύπρος, της οποίας η Τουρκία κατέχει έδαφός της από το 1974 και εντεύθεν, παρουσιάζεται να ζει μια “κανονικότητα”.

Κι αυτό, επειδή η κατοχική Τουρκία πρέπει να παραμείνει ανενόχλητη, καθώς στα προηγούμενα χρόνια ήταν η πιο χρήσιμη σύμμαχος για τους Αμερικανούς, το ΝΑΤΟ και ένας καλός πελάτης για τους Ευρωπαίους. Εσχάτως, αν και ο Ερντογάν είναι πλέον ανυπάκουος, φλερτάρει με τη Μόσχα, εκνευρίζει τους δυτικούς, δεν έχει κανένα κόστος. Παραμένει χρήσιμος. Εισπράττει… συγχαρητήρια για τον “ειρηνοποιό” ρόλο του, στη διαμεσολάβηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Παρακάθεται, διά του υπουργού Εξωτερικών της, σε συναντήσεις Ρωσίας και Ουκρανίας, για να εκτονωθεί η κρίση, να τελειώσει ο πόλεμος. Και ο Ερντογάν τάσσεται κατά της κατοχής ξένων εδαφών από τρίτη χώρα. Η δική του κατοχή στην Κύπρο έχει ξεπλυθεί και έχει καταστεί “διακοινοτική διαφορά”, πρόβλημα “έλλειψης εμπιστοσύνης” και “διαμοιρασμού των εξουσιών”. Μοιρασιάς της κυριαρχία του κράτους! Η κατοχή εδαφών της Συρίας από την Τουρκία είναι ήδη μη θέμα. Οι Σύριοι δεν είναι Ευρωπαίοι!

Αυτή η “ανισορροπία” αποτελεί πολιτική πρακτική. Η προσέγγιση των δυο μέτρων και δυο σταθμών καθορίζεται στη βάση των μεγάλων συμφερόντων. Τα συμφέροντα των μικρών, όταν δεν ταυτίζονται με εκείνα των ισχυρών, εντάσσονται στις παράπλευρές απώλειες. Αυτό είναι ένα δεδομένο, που δεν πρέπει ασφαλώς να αντιμετωπιστεί μοιρολατρικά. Όπως έλεγε και ο Βάσος Λυσσαρίδης, θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα εμπλεκόμενα συμφέροντα και να βρεθεί κοινός παρονομαστής για συμμαχίες. Είναι αυτό που συχνά-πυκνά τονίζεται, ότι, δηλαδή, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει γεωστρατηγική προίκα και πλεονεκτήματα και τούτα μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της χώρας και όχι μόνο των τρίτων, καθώς αυτό γίνεται πάντα.

Τα δυο μέτρα και δυο σταθμά

Το να προβάλλεται μόνο η πολιτική των δυο μέτρων και δυο σταθμών, που υφίσταται, είναι η μισή αλήθεια. Και προσφέρει άλλοθι στους οπαδούς της ακινησίας και της ευχερούς προσαρμοστικότητας. Δεν φταίνε μόνοι οι ξένοι, που λειτουργούν μερικές φορές εναντίον μας, γιατί έτσι προφανώς εξυπηρετούνται τα δικά τους συμφέροντα. Δεν υπάρχει μόνιμα μια συνωμοσία σε βάρος της μικρής Κύπρου. Τα δυο μέτρα και δυο σταθμά, πέραν από τα συμφέροντα, που λειτουργούν ισοπεδωτικά, κάποτε βρίσκουν και στρωμένα κόκκινα χαλιά.

Κι αυτό γίνεται όταν η διεκδίκηση είναι χαμηλών πτήσεων, ο πήχης αγγίζει το έδαφος. Η ιστορία του Κυπριακού χαρακτηρίζεται από συνεχείς υποχωρήσεις. Η διαχείρισή του από την ελληνική πλευρά στην Κύπρο κινήθηκε στη λογική ότι υπήρξε μια στρατιωτική ήττα, ο εχθρός είναι ισχυρός και δεν μπορεί τούτο να αλλάξει. Και αυτό προσάρμοσε όλους τους χειρισμούς. Παράλληλα, για να δικαιολογηθεί η πολιτική των υποχωρήσεων, αναπτύσσονται διάφορα αφηγήματα, με μαζοχιστικά χαρακτηριστικά.

Επιχειρείται να φορτωθεί στην ελληνική πλευρά η ευθύνη για τα όσα έχουν γίνει. Δικαιολογούν και εν πολλοίς ξεπλένουν την κατοχική δύναμη. Μέσα σε αυτή τη… λογική ακούγονται ιστορίες που φορτώνουν τις ευθύνες στον Μακάριο, υποβαθμίζοντας ή εξαφανίζοντας τον συντονισμό Κίσινγκερ, χούντας-ΕΟΚΑ Β΄ και Τουρκίας για διχοτόμηση της Κύπρου. Μέσα σε αυτή τη λογική εξισώνονται τα εγκλήματα του τουρκικού κράτους με εκείνα κάποιων ανεγκέφαλων φανατικών Ελληνοκύπριων (αυτοί θα έπρεπε και πρέπει ακόμη να εντοπιστούν και διωχθούν).

Είναι σαφές πως η ευθύνη της ελληνικής πλευράς αφορά τις προσεγγίσεις στη διαχείριση του Κυπριακού. Οι συζητήσεις έχουν ως βάση τα αποτελέσματα της κατοχής. Το μοντέλο που συζητείται αναγνωρίζει τον διαχωρισμό, με κάποιες ρυθμίσεις για γειτονική συμβίωση. Εδραιώνεται όλα αυτά τα χρόνια μια “ιδεολογία”, σύμφωνα με την οποία είναι “εθνικιστικό” να γίνεται αναφορά σε απελευθέρωση και αποτίναξη πλήρως της κατοχής.

Είναι “ακραίο” να συζητείται η πλήρης απεξάρτηση από την κατοχική Τουρκία και η εφαρμογή, χωρίς παρεκκλίσεις, της δημοκρατίας και της ισονομίας. Μπορεί να μας “κακοφαίνεται”, επειδή για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κινητοποιήθηκε αμέσως το σύμπαν, επιβλήθηκαν κυρώσεις και βρέθηκε όλο απέναντι στον εισβολέα. Αλλά είναι σαφές πως η αλληλεγγύη δεν προσφέρεται αυτόματα. Διεκδικείται.