Μας “χορεύει στο ταψί” ο Ερντογάν

Σε μια χωρίς προηγούμενο επικίνδυνη κλιμάκωση των σχέσεων με την Ελλάδα προχωρά ο Ερντογάν, με μεθοδευμένες κινήσεις που περιλαμβάνουν παραπληροφόρηση, προκλήσεις και απειλές. Την ίδια ώρα, η Αθήνα ξεπερνά το αρχικό μούδιασμα που προκάλεσε το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης και επιχειρεί μια επίσης συντονισμένη απάντηση, ενεργοποιώντας διπλωματικές οδούς στις Βρυξέλλες και τον ΟΗΕ.

Ο Ερντογάν δείχνει, ωστόσο, να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων, καθώς ανοίγει συνεχώς νέα θέματα, στο ίδιο προκλητικό πλαίσιο, κάνοντας κυριολεκτικά την ελληνική πολιτική ηγεσία να τρέχει για να προλάβει. Έτσι, λίγες ώρες μετά τις επαφές του Νίκου Δένδια στις Βρυξέλλες, όπου ο Έλληνας υπουργός ζήτησε και έλαβε την στήριξη της ΕΕ, ο Τούρκος πρόεδρος έκανε ακόμη και τον “τηλεπαρουσιαστή”, δείχνοντας χάρτες με τις ανυπόστατες τουρκικές διεκδικήσεις.

Στην συνέντευξή του στο δίκτυο TRT, ο Ερντογάν ουσιαστικά έδειξε τις προθέσεις της Τουρκίας για ερευνητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο, σε περιοχές νότια της Ρόδου, ανοιχτά της Καρπάθου και νότια της Κρήτης, αμφισβητώντας για άλλη μία φορά την υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ των ελληνικών νησιών. Παραλλήλως επανέλαβε τους ισχυρισμούς του ότι το «παράνομο» μνημόνιο με τη Λιβύη δίνει στην Άγκυρα και την Τρίπολη αυτή τη δυνατότητα. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να υποστηρίξει ότι, μετά την συμφωνία του με την κυβέρνηση Σάρατζ, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος δεν μπορούν να δημιουργήσουν γραμμή μεταφοράς φυσικού αερίου, αν δεν συναινέσει σε αυτό και η Τουρκία.

Κάτω τα χέρια από τη “Λουλού”

Η Ελλάδα απάντησε στις προκλήσεις του Τούρκου προέδρου, ιδιαίτερα στην αποστολή, από μέρους του, του μνημονίου με την Λιβύη στον ΟΗΕ. Όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, το βράδυ της Δευτέρας, την ώρα δηλαδή που ο Ερντογάν παρουσίαζε τους δικούς του χάρτες, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έστελνε επιστολές προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και την προεδρεύουσα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στις επιστολές η Αθήνα εξηγούσε τις  ελληνικές θέσεις. Παραλλήλως όμως παρέθετε και τα νομικά επιχειρήματα που τις θεμελιώνουν με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας.

Η Ελλάδα ζήτησε από το Συμβούλιο Ασφαλείας να καταδικάσει την συμφωνία και να καλέσει την Άγκυρα και την Τρίπολη να απόσχουν από πράξεις που θα παραβίαζαν τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Παραλλήλως ζήτησε από τον Γκουτέρες, η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, ούσα παράνομη, να μην πρωτοκολληθεί και να μη δημοσιευθεί από το Τμήμα Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ.

Το πρωί πάντως, λίγες μόλις ώρες πριν την σύγκληση στην Αθήνα του Εθνικού  Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, αποκαλύφθηκε ότι στην ελληνική νησίδα “Λούλου” ή “Λουλού, στον Έβρο, κάποιοι είχαν υψώσει τουρκική σημαία. Πρόκειται για μια ελληνική νησίδα, η οποία, λόγω του αβαθούς της περιοχής, είναι προσπελάσιμη με τα πόδια από την Τουρκία, όπως συμβαίνει και με τουρκικές νησίδες, που είναι αντίστοιχα προσπελάσιμες από την ελληνική πλευρά.

Απειλές παρά τις κυρώσεις

Ο Έλληνας υπουργός  Εξωτερικών έθεσε την Δευτέρα το ζήτημα του τουρκολιβυκού μνημονίου στην σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και, σύμφωνα με δηλώσεις του, ζήτησε και πήρε την στήριξη των εταίρων. Ο κ. Δένδιας ζήτησε και την δημιουργία ενός «πλαισίου κυρώσεων» προς την Τουρκία, κάτι που αναμένεται να θέσει και ο πρωθυπουργός, την Πέμπτη και την Παρασκευή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η Ελλάδα επιμένει στην ευρωπαϊκή καταδίκη και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, μόνο που οι κυρώσεις προς την Τουρκία έχουν καταντήσει πλέον το πιο σύντομο ανέκδοτο. Οι αμερικανικές κυρώσεις για την αγορά των S-400 ακόμη επιβάλλονται, ενώ οι ευρωπαϊκές για τις προκλητικές ενέργειες στην Κύπρο, ακόμη προσωποποιούνται, παρότι το θέμα τέθηκε από την εποχή του Τσίπρα.

Αντιθέτως ο Ερντογάν, κλιμακώνει τις εντάσεις και προχωρά καθημερινά σε νέες προκλήσεις, εκμεταλλευόμενος από την μια την “ανάρμοστη προσωπική σχέση” του με τον Τραμπ και τις ειδικές σχέσεις με την Ρωσία από την άλλη. Δεν δίστασε μάλιστα να ανακοινώσει ότι θα στείλει ακόμη και στρατό στην Λιβύη, αν του το ζητήσει η κυβέρνηση Σάρατζ, αψηφώντας το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία στηρίζουν τον αντίπαλό του, τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ.

Πούτιν και Ερντογάν θα μιλήσουν πάντως τις επόμενες ημέρες για την κατάσταση στην Λιβύη. Αυτό τουλάχιστον ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, όλως τυχαίως, λίγη ώρα μετά την συνάντηση του Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ. Μια συνάντηση, η οποία έγινε μεν με αφορμή την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, αλλά κυριάρχησε σε αυτήν η κατάσταση στην Λιβύη.