Mε τον τρόπο του Ερντογάν

Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος  – 

Ο Τούρκος Πρόεδρος ανακοινώνει δημόσια τα επόμενα βήματα της χώρας του. Ό,τι εξαγγέλλει συνήθως το υλοποιεί. Βήμα προς βήμα και φασόλι-φασόλι για να γεμίσει το σακούλι της αχόρταγης Τουρκίας. Από την αρχή που ανέλαβε την εξουσία, όντας τότε στη φυλακή, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθόριζε σταθμούς εδραίωσής του στην πολιτική σκηνή της χώρας. Να ανατρέψει το παλιό κεμαλικό καθεστώς και να ελέγξει τον στρατό. Μια προσπάθεια πλήρους επικράτησης και επιβολής του καθεστώτος του.

Παράλληλα, εξασφάλιζε από τους Ευρωπαίους και τους άλλους συμμάχους του «δώρα» και κέρδιζε πλεονεκτήματα. Αλλά ακόμη και σήμερα που βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τους παλιούς του φίλους, καταφέρνει είτε να μην έχει κόστος από τις ενέργειές του, είτε να ικανοποιούνται οι αξιώσεις του. Είναι προφανές από τη στάση των τρίτων έναντί του πως δεν επιδιώκουν τη ρήξη, όσο ενοχλητικός και εάν είναι για αυτούς.

Ποιες είναι οι επιδιώξεις Ερντογάν; Τις έχει ανακοινώσει ο ίδιος. Επιδιώκει το 2023, όταν θα συμπληρωθούν 100 χρόνια από την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας, να παρουσιάσει αποτελέσματα που θα ενισχύουν, θα μεγαλώνουν τη χώρα του. Αυτό σημαίνει πιο μεγάλη Τουρκία, δηλαδή αλλαγή συνόρων. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το κύριο σύνθημα του Συνεδρίου του ΑΚΡ, τον Σεπτέμβριο του 2012, ήταν «Μεγάλο έθνος, μεγάλη δύναμη, στόχος το 2023». Μια αφίσα στον χώρο του συνεδρίου έγραφε: «Όποιος έχει τις ρίζες του στο 1453, έχει στόχο του το 2023».

Υπενθυμίζεται συναφώς πως το 2016, στους γιορτασμούς για την άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν, μιλώντας στο συγκεντρωμένο πλήθος, είχε αναφέρει πως κανείς δεν είναι τόσο ισχυρός για «να μας χωρίσει από τη γη μας, από την περιοχή της Θράκης ή από τη Μεσόγειο» που «διεκδικήσαμε μετά το 1453». Πέρσι τον Δεκέμβριο, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα, αναφέρθηκε εκ νέου στη Συνθήκη της Λωζάνης.

Με ελεγχόμενο επεισόδιο

Όπως εξήγησε, «μπορούμε να συζητήσουμε όλα τα θέματα και να αλλάξουν διμερώς». Έκανε λόγο για επικαιροποίηση και όχι αναθεώρηση. Κι αυτό θα επιχειρήσει να το επιβάλλει από τη στιγμή που η Ελλάδα δεν συζητά θέμα αλλαγής της Συνθήκης. Πώς; Αναγκάζοντας την ελληνική πλευρά να προσέλθει σε διάλογο. Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μετά από ένα ελεγχόμενο επεισόδιο.

Ο Ερντογάν κινείται με διαφάνεια. Έχει θέσει σε εφαρμογή ένα σχεδιασμό, τον οποίο προωθεί βαθμηδόν. Από τότε που ανέλαβαν την εξουσία στην Τουρκία οι ισλαμιστές, τη δεκαετία του 2000, στη Λευκωσία ανέμεναν το θαύμα. Δηλαδή, να συνεργαστεί η Τουρκία για λύση. Αυτό το θαύμα δεν έγινε ποτέ. Υπάρχουν βεβαίως ακόμη κάποιοι στη Λευκωσία όπως και στην Αθήνα (της λεγόμενης εκσυγχρονιστικής πτέρυγας της επιδερμικής αντίληψης των εθνικών θεμάτων), που αναμένουν τον σουλτάνο να κάνει το μεγάλο βήμα.

Το έκανε το 2004, όταν του πρόσφεραν ένα σχέδιο γραμμένο στα μέτρα του. Για να το κάνει κι αυτή τη φορά, θα πρέπει να του παρουσιαστεί κάτι καλύτερο από ό,τι το σχέδιο Ανάν. Κι αυτό θα περιλαμβάνει, ασφαλώς, και το φυσικό αέριο και τη μισή και βάλε ΑΟΖ. Μόνο έτσι. Βεβαίως για τους οπαδούς της όποιας λύσης αυτό δεν θα είναι πρόβλημα.

Ο Ερντογάν δεν είναι ανίκητος. Για να κερδηθεί δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παίζουμε στο δικό του γήπεδο. Αυτό, δηλαδή, της έντασης, του στρατιωτικού πεδίου. Υπάρχει ο ευρωπαϊκός μοχλός πίεσης, όχι αυτός των αφορολόγητων δηλώσεων στήριξης, με τις συμβιβαστικού περιεχομένου διατυπώσεις. Πρέπει να έχει κόστος η Τουρκία για να συνεργαστεί. Να υιοθετηθούν κυρώσεις. Μπορεί να αντέξει χωρίς εμπορικές συναλλαγές με την Ευρώπη; Γιατί, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι, που με ευκολία αποφασίζουν για κυρώσεις κατά της Ρωσίας, να μην επιβάλουν κατά της Τουρκίας; Το προσπαθήσαμε; Ή να περιοριστούμε σε δηλώσεις-χάδια;