Μετατρέπουν σταθερά το Κυπριακό σε πρόβλημα δύο οντοτήτων

Οι διεργασίες στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών ενόψει του ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που αναμένεται να υιοθετηθεί την ερχόμενη Πέμπτη, 28 Ιουλίου, χαρακτηρίζονται από τη “στροφή” του Διεθνούς Οργανισμού στο Κυπριακό. Τα στελέχη του ΟΗΕ που ασχολούνται με το Κυπριακό, επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα νέο γίγνεσθαι, στο για χρόνια άλυτο πρόβλημα, προσεγγίζοντας μια θεώρηση, που συνδέεται με τις “επί του εδάφους πραγματικότητες”. Είναι σαφές από τις δυο εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες, προς το Συμβούλιο Ασφαλείας για τις Καλές Υπηρεσίες (Κυπριακό) και την Ειρηνευτική Δύναμη (ΟΥΝΦΙΚΥΠ), ότι αναδεικνύεται η συνεργασία των δυο οντοτήτων στο νησί.

Είναι προφανές πως γίνεται συστηματικά και μεθοδικά αποσύνδεση της βάσης από το Κυπριακό. Ο διεθνής Οργανισμός στοχεύει να βρεθεί “κοινό έδαφος”, μεταξύ των εκατέρωθεν θέσεων. Της θέσης της ελληνικής πλευράς για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και της τουρκικής για δυο κράτη. Η μη αναφορά, στις εκθέσεις, σε πάγιες αποφάσεις του διεθνούς Οργανισμού επιβεβαιώνει πως το Κυπριακό κινείται πλέον στην τροχιά μιας μορφής συνομοσπονδίας, σε τροχιά δύο κρατών. Αλλά και στο υπό διαμόρφωση ψήφισμα για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ενώ γίνεται αναφορά στα ψηφίσματα και στη μορφή της λύσης, όταν φθάνει στο διά ταύτα, γίνεται λόγος για μια «ελεύθερη συζήτηση» για να βρεθεί «κοινή βάση».

Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, κατά τις επαφές του στην έδρα του διεθνούς Οργανισμού φέρεται να έχει αναφέρει πως ενόψει του γεγονότος ότι η τουρκική πλευρά απορρίπτει την, υπό συζήτηση για χρόνια, μορφή λύσης, αυτή εκ των πραγμάτων θεωρείται ότι έχει ξεπερασθεί. Αυτές οι αναφορές παραπέμπουν εν πολλοίς στο νέο αφήγημα για την εξεύρεση… κοινού εδάφους. Τα Ηνωμένα Έθνη, ωστόσο, παρουσιάζονται προσεκτικά, όπως και χώρες που πρωταγωνιστούν στις διεργασίες. Δεν λένε πως απορρίπτουν τη βάση της λύσης, αλλά σημειώνουν ότι είναι θέμα των δυο πλευρών. Γι’ αυτό και η παραίνεση «πάτε και βρέστε τα…».

Στις παρασκηνιακές συζητήσεις στη Νέα Υόρκη, όπως κι αυτές που διεξάγονται στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αναδεικνύονται δυο ζητήματα, που δεν αφορούν την ουσία του Κυπριακού, που ειρήσθω εν παρόδω είναι εξαφανισμένη. Δυο θέματα, τα οποία προφανώς, αναδεικνύουν τη λογική της συνεργασίας δυο οντοτήτων.

Διπλή πίεση στη Λευκωσία

Πρώτο, το θέμα της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, ένα διαχρονικό αφήγημα της τουρκικής πλευράς. Στην έκθεση του Γ.Γ. γίνεται αναφορά σε «απομόνωση», στο ψήφισμα, ωστόσο, φαίνεται πως θα περιγράφεται χωρίς να κατονομάζεται. Τι είναι το αφήγημα τώρα; Γίνεται λόγος για επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των Τουρκοκυπρίων. Διατυπώνεται ο ισχυρισμός (και στη διάρκεια των συζητήσεων αλλά φαίνεται θα περιληφθεί και στο ψήφισμα), ότι δήθεν διαπιστώνεται «έλλειψη ελεύθερου εμπορίου», διά μέσου της «γραμμής» (των οδοφραγμάτων), υποστηρίζοντας πως δυσχεραίνει την εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο πλευρών. Υπενθυμίζεται ότι στην έκθεση του Γ.Γ. γίνεται λόγος για «παρεμπόδιση πρόσβασης στο εμπόριο», αφήνοντας αιχμές κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όχι τυχαία, ο Γ.Γ. σημειώνει πως «με ανησυχεί ότι, ως αποτέλεσμα, το οικονομικό χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών θα συνεχίσει να διευρύνεται, μια κατάσταση που τροφοδοτεί τη δυσαρέσκεια και τη δυσπιστία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, επιτείνει την αποξένωση των δύο τμημάτων της νήσου και ενθαρρύνει την παράνομη διακίνηση μέσω της νεκρής ζώνης και προς τις δύο κατευθύνσεις….». Είναι σαφές πως το θέμα του εμπορίου, τίθεται σε μια βάση «διασυνοριακής συνεργασίας», δυο οντοτήτων ενώ για τις οικονομικές δυσχέρειες των Τουρκοκυπρίων (οι Ε/κ δεν έχουν;) εμμέσως φορτώνεται στη Λευκωσία.

Δεύτερο, το μεταναστευτικό, το οποίο εργαλειοποιεί η Τουρκία, φαίνεται να κεφαλαιοποιείται στο πεδίο των Ηνωμένων Εθνών. Σημειώνεται πως στις συζητήσεις, αναδεικνύεται η πρόταση για τη δημιουργία μηχανισμού διαχείρισης του μεταναστευτικού. Ένας κοινός μηχανισμός, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, που θα διαχειρίζεται τις μεταναστευτικές ροές και τα όποια προβλήματα προκύπτουν. Μια παραλλαγή αυτής της πρότασης εισηγείται και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ. Ο εγκάθετος της Άγκυρας στις προτάσεις του προτείνει τη σύσταση Επιτροπής, με τη συμμετοχή αξιωματούχων των δυο πλευρών, για αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης μέσω ενός κοινού μηχανισμού και επιδεικνύοντας σεβασμό στις συμβάσεις των Η.Ε. για τους πρόσφυγες. Είναι σαφές πως ασκείται πίεση στην Κυπριακή Δημοκρατία και με τις ροές και τις κατηγορίες για τη διαχείριση, που γίνεται για να αποδεχθεί τη δημιουργία μηχανισμού.

Ενοχλημένη με Στιούαρτ η Λευκωσία

Παράλληλα και ταυτόχρονα με την ανάδειξη αυτών των δυο ζητημάτων και υποβαθμίζοντας στις συζητήσεις το θέμα των παράνομων ενεργειών της κατοχικής Τουρκίας στην Αμμόχωστο (στο ψήφισμα ενισχύθηκε στο λεκτικό), στη μεγάλη εικόνα βρίσκονται και οι Τεχνικές Επιτροπές. Η λειτουργία τους έχει υποκαταστήσει και τη διαδικασία του Κυπριακού και την ουσία. Με ευθύνη της Λευκωσίας, που επιμένει στην πολιτική του κατευνασμού, την πολιτική του “καλού παιδιού”.

Στη Λευκωσία, παρουσιάζονται ενοχλημένοι με τη στάση του Ειδικού Αντιπρoσώπου των Ηνωμένων Εθνών, Κόλιν Στιούαρτ. Μετά από μια περίοδο ανεκτικότητας και υποβάθμισης των ενεργειών του, φαίνεται πως και με τις εκθέσεις και με τα όσα ακούγονται ότι λέγει στις επαφές του στη Νέα Υόρκη, η Λευκωσία δεν κρύβει την ενόχλησή της. Υπήρξαν ευκαιρίες στο πρόσφατο παρελθόν για να συστήσουν την προσοχή, αλλά δεν το έπραξαν και τώρα τα βρίσκουν μπροστά τους. Υπενθυμίζεται ότι από την αρχή επιχείρησε να προωθήσει μια προσέγγιση για συζήτηση μεταξύ των “δυο πλευρών” θεμάτων χαμηλής πολιτικής, ενώ κινήθηκε στη λογική των “δυο οντοτήτων”.

Το Λονδίνο, έχοντας ρόλο “αρμόδιου” για το Κυπριακό στο Συμβούλιο Ασφαλείας, «διευθύνει» και τις συζητήσεις ενώ για μία ακόμη φορά σε ανοικτές συνόδους, οι Βρετανοί διπλωμάτες αποφεύγουν να τοποθετούνται. Υπάρχουν άλλοι, προφανώς που μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους. Οι ίδιοι, όπως υποστηρίζουν, ακούνε, σημειώνουν και θα παρουσιάσουν ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας, την ερχόμενη Δευτέρα νέο προσχέδιο ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, για έξι ακόμη μήνες.

Παρεμβάσεις από Αλβανία και Μεξικό

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, την περασμένη Τετάρτη, 20 Ιουλίου, ο Αλβανός Μόνιμος Αντιπρόσωπος, ζήτησε τον λόγο και ανέπτυξε το θέμα της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Ανέφερε ότι θα παρουσιάσει διατύπωση για το διακοινοτικό εμπόριο. Είπε πως εκφράζει την ανησυχία του για εμπόδια που τίθενται (;!) στο εμπόριο (σ.σ. ένθεν κακείθεν της γραμμής Αττίλα). Πρόσθεσε δε πως διαπιστώνονται και καθυστερήσεις στις διελεύσεις από τα οδοφράγματα. Αμέσως μετά τον λόγο πήρε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών, που ανέπτυξε το ίδιο αφήγημα και επιχειρηματολογία.

Στην ίδια σύνοδο, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Μεξικού, αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό και φέρεται να ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για τη διαχείριση που γίνεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, αλλά και το γεγονός ότι διοχετεύονται μεταναστευτικές ροές προς τις ελεύθερες περιοχές, με βάση σχεδίου από την κατοχική Τουρκία, ισχυρίσθηκε πως η Λευκωσία δεν τηρεί τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Δεν εξετάζονται μία προς μία οι περιπτώσεις για την παραχώρηση ασύλου, όπως σημείωσε. Οι τοποθετήσεις αυτές δεν είναι άσχετες με το γεγονός ότι κάποιοι θέλουν να επικεντρωθούν οι συζητήσεις στα δύο αυτά ζητήματα.