Μισό βήμα πίσω, τρία εμπρός ο Ερντογάν – Εβδομάδα αποφάσεων για την Τουρκία

Αρχίζει αύριο η εβδομάδα της κρίσης για την Τουρκία με πρώτο σταθμό το Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών τη Δευτέρα, το οποίο αναμένεται να δώσει και το στίγμα για τις μελλούμενες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής. Ήδη πάντως ο Ερντογάν καλλιεργεί κλίμα διαλόγου στις δηλώσεις του, το οποίο σιγοντάρουν και κάποιοι Ευρωπαίοι, αν και στην πράξη συνεχίζει τις μονομερείς προκλητικές ενέργειες.

Ο Τούρκος πρόεδρος προχώρησε την Παρασκευή, για πρώτη φορά, σε μια δημόσια παραδοχή ότι απέσυρε το Oruc Reis για να δώσει «μια ευκαιρία» στον διάλογο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Η δήλωση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί ένα βήμα, τελικά όμως δεν είναι ούτε μισό, αν συνδυαστεί με όλα τα υπόλοιπα, με τα οποία την συνόδευσε.

Απαντώντας σε όσα είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την περασμένη Κυριακή από τη Θεσσαλονίκη αλλά και στο συνέδριο του Economist, ο Ερντογάν, αν και δήλωσε έτοιμος για συνάντηση με φυσική παρουσία με τον Έλληνα πρωθυπουργό, τόνισε ότι δεν χρειάζεται αυτή η συνομιλία, εάν η Ελλάδα τηρήσει την στάση που ακολούθησε στο Καστελλόριζο, επικρίνοντας την επίσκεψη της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στο ελληνικό ακριτικό νησί!

Έχει δρόμο η αποκλιμάκωση 

Ο Τούρκος πρόεδρος δεν έμεινε όμως μόνο σε αυτό. Επέμεινε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να θέτει όρους σε αυτόν τον διάλογο και για να μην ξεχνιόμαστε πρόσθεσε ότι το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «θα επιστρέψει στην αποστολή του, όταν ολοκληρωθεί η συντήρηση». Αυτό όμως δεν συνιστά αποκλιμάκωση, αφού μαζί με το Oruc Reis συντηρείται και η απειλή.

Από την άλλη, το “ελάτε να συζητήσουμε για όλα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις” που λέει ο Ερντογάν και έκανε πολύ σαφές ο Τσαβούσογλου με τη συνέντευξή του στο CNN Turk, δεν συνιστά επίσης αποκλιμάκωση. Το τόνισε ξεκάθαρα ο Μητσοτάκης στην ομιλία του στο συνέδριου του Economist, λέγοντας ότι η Αθήνα αναμένει συνέχεια στις κινήσεις αποκλιμάκωσης από την Άγκυρα και ότι αυτό σημαίνει και τη «μη μονομερή αμφισβήτηση του αντικειμένου των συζητήσεων».

Την ίδια ώρα η Τουρκία έδειχνε για άλλη μία φορά τις πραγματικές προθέσεις της, ξεσπώντας στην Κυπριακή Δημοκρατία με την ανανέωση, αρχικά, της Navtex για το “Γιαβούζ” και την Παρασκευή με την έκδοση νέας για το ερευνητικό σκάφος “Barbaros”. Αυτά βέβαια παράλληλα με τις διαρκείς, το τελευταίο διάστημα, απειλές για «εποικισμό της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων».

Κάτω από αυτές τις συνθήκες θα συνεδριάσουν τη Δευτέρα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, προετοιμάζοντας το έδαφος και για την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, που είναι προγραμματισμένη για τις 24 και 25 Σεπτεμβρίου και έχει ως αντικείμενο την τουρκική προκλητικότητα και τις σχέσεις της Ένωσης με την Τουρκία.

Θα δείξουν “μαστίγιο” στην Τουρκία;  

Ενόψει του συμβουλίου των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ, ο Νίκος Δένδιας είναι σε διαρκείς επαφές με ομολόγους του, ενώ είχε και νέα τηλεφωνική συνομιλία, το Σάββατο, με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ. Στη συνομιλία του με τον Στόλτενμπεργκ, ο Έλληνας υπουργός συζήτησε, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, εκτός από την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και για τις διεργασίες εντός της Συμμαχίας σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού αποκλιμάκωσης της έντασης. Επίκειται, άλλωστε, εντός της εβδομάδας νέα συνάντηση στρατιωτικών κλιμακιών Ελλάδας-Τουρκίας με τον πρόεδρο της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ.

Σε ότι αφορά πάντως τη στάση της Ευρώπης, αν και ακούγεται ακόμα και από Γερμανούς αξιωματούχους, ότι η Τουρκία θα δει σύντομα το “μαστίγιο” της ΕΕ, δεν λείπουν οι φωνές που υπερτονίζουν λίγο το γεγονός ότι «τα πράγματα είναι καλύτερα σε σχέση με τον Αύγουστο». Το μόνο που έχει εκλείψει όμως σε σχέση με τον Αύγουστο είναι το ενδεχόμενο ενός “ναυτικού ατυχήματος”, αφού τα τουρκικά πολεμικά έχουν αποσυρθεί μαζί με το Oruc Reis. Αυτό όμως, όπως λέει ξεκάθαρα ο Ερντογάν, είναι προσωρινό, ενώ από την άλλη έχει κάνει ήδη τη δουλειά του.  

Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, όπως ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος θα συζητήσουν «ιδέες που υπάρχουν στο τραπέζι για το πώς θα ασκηθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη πίεση στην Τουρκία και πώς θα μπει η Άγκυρα σε διάλογο». Ο ίδιος ανέφερε ότι «ο στόχος δεν είναι η τιμωρία, αλλά η αλλαγή της στάσης της Τουρκίας». Τι είδους διάλογο όμως; Αυτόν που θέλει η Αθήνα για την μόνη υπαρκτή διαφορά σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας ή ενός διαλόγου που θα περιλαμβάνει παράλογες και κυρίως παράνομες και ανυπόστατες αξιώσεις της Άγκυρας;

Η Τουρκία πάντως δεν φοβάται τις κυρώσεις, ειδικά εάν είναι σαν τις “αστειότητες” που επιβλήθηκαν για τις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Το είπε ξεκάθαρα ο Τσαβούσογλου, τονίζοντας ότι δεν πιστεύει πως θα επιβληθούν κυρώσεις και ότι, ακόμα και αν γίνει κάτι τέτοιο, αφενός μεν το πακέτο θα είναι ήπιο, αφετέρου δεν θα κάμψει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας. Η ΕΕ, ωστόσο, οφείλει να απαντήσει και μάλιστα δυναμικά, παρακάμπτοντας τη θεωρία του σημαντικού εταίρου, ο οποίος, ούτως ή άλλως, έχει αρχίσει και αλληθωρίζει προς το Πεκίνο.