Νέες ισορροπίες τρόμου στα ενεργειακά σχέδια των ΗΠΑ

Νέες ισορροπίες τρόμου αρχίζουν να αναδύονται στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης, ενόψει της επόμενης ημέρας του πολέμου στην Ουκρανία. Κομβικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης, αλλά και στη μετέπειτα φάση, διεκδικεί και πάλι η Άγκυρα, ποντάροντας στο γεωπολιτικό πλεονέκτημα της θέσης της, στη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο.

Τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης Ερντογάν δείχνει να εκλαμβάνει θετικά η Ουάσινγκτον, προσβλέποντας από την πλευρά της ότι θα εντείνει περαιτέρω την απομόνωση της Ρωσίας. Το παιχνίδι αυτό, όμως, είναι σαφές ότι έχει επίδραση στις σχέσεις όλων των γειτονικών χωρών με την Τουρκία και, κυρίως της Ελλάδας και της Κύπρου.

Μέρος των νέων αμερικανικών σχεδιασμών γνωστοποίησε σε Αθήνα, Άγκυρα και Λευκωσία, η Βικτόρια Νούλαντ και μετά την υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, οι υφυπουργοί Ενέργειας και Εμπορίου. Ο East Med δεν υφίσταται ούτε στα χαρτιά και η μόνη πρόταση που συζητείται με διαδικασίες fast truck αφορά τη δημιουργία σταθμών LNG και μικρών αγωγών σύνδεσης των πεδίων φυσικού αερίου με τις παράκτιες χώρες.

Στον σχεδιασμό, σύμφωνα με τις αναφορές Νούλαντ περιλαμβάνονται όλες οι χώρες της περιοχής, (Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος, Ισραήλ, Τουρκία) ενώ ερώτημα είναι τι θα γίνει με τα κατεχόμενα της Κύπρου. Σχολιάζοντας τις αναφορές περί “συνεκμετάλλευσης” ο Ν. Δένδιας τόνισε στο CΝN Greece ότι «η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι πολιτική αρχών που απορρέουν από το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και οποιαδήποτε πρόταση για “συνεκμετάλλευση” είναι εκτός πραγματικότητας».

Η Άγκυρα με όλους και για όλα

Ο προβληματισμός σε Αθήνα και Λευκωσία είναι έντονος, καθώς στα νέα αμερικανικά ενεργειακά σχέδια υπεισέρχονται οι κινήσεις επαναπροσέγγισης της Ουάσινγκτον με την Άγκυρα, η οποία ήδη επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία προς κάθε κατεύθυνση. Στο μέτωπο της Ουκρανίας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου άρχισε νέο γύρο βολιδοσκοπήσεων για συνέχιση των συνομιλιών Μόσχας-Κιέβου, στην Κωνσταντινούπολη σε σταθερή βάση. Με τη σειρά του ο Χουλουσί Ακάρ έκανε στον Ουκρανό ομόλογό του Ο. Ρεσνίκοφ, πρόταση εκκένωσης της Μαριούπολης από θαλάσσης, ενώ την ίδια συζήτηση είχε και με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σ. Σοϊγκού. Η Μόσχα δεν εμπιστεύεται, λέει, τους διεθνείς οργανισμούς, όμως ευνοεί τέτοιες πρωτοβουλίες από την πλευρά της Άγκυρας. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι η Μόσχα δεν δείχνει να ενοχλείται από τα νέα ανοίγματα Ερντογάν προς Γεωργία και Αρμενία.

Δεν είναι σαφές εάν υπάρχει συνεννόηση Μόσχας-Άγκυρας και πως θα ακολουθήσουν ανάλογες κινήσεις στα μέτωπα που έχουν σε Συρία και Λιβύη ή η κάθε πλευρά δοκιμάζει τις διαθέσεις της άλλης. Για την Ανατολική Μεσόγειο, πάντως, είναι σαφές ότι η Τουρκία θέλει να εκμεταλλευτεί τη μειωμένη παρουσία ρωσικών ναυτικών δυνάμεων παίζοντας το χαρτί της δύναμης σταθερότητας και προς τη Μόσχα και προς την Ουάσινγκτον. Το ίδιο χαρτί παίζει με το Παρίσι, προσβλέποντας σε επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων, αμέσως μετά τις γαλλικές προεδρικές εκλογές.

Η Αθήνα έχει τις διαβεβαιώσεις ΗΠΑ και Γαλλίας για ενίσχυση των τριμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας, όμως η δυναμική των εξελίξεων δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Οι κανόνες χάραξης του νέου ενεργειακού χάρτη και οι όροι συνεργασίας γύρω από αυτόν, είναι υπό διαμόρφωση και η ρευστότητα οδηγεί σε νέο κύκλο διπλωματικών διεργασιών και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, για τα ανταλλάγματα και τα οφέλη κάθε πλευράς.