Ρωσική παρέμβαση στην Κύπρο με πολλούς αποδέκτες – Τι είπαν Πούτιν και Αναστασιάδης

Στην Κύπρο βρίσκεται από τα ξημερώματα της Πέμπτης το τουρκικό ερευνητικό σκάφος “Barbaros”, μόλις δύο εικοσιτετράωρα μετά την ανακοίνωση της πρόθεσης του Ερντογάν για πάγωμα των ερευνών στο Καστελλόριζο. Αυτή η νέα προκλητική ενέργεια της Τουρκίας προκάλεσε τις αντιδράσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, αλλά και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της ΕΕ. Οι εξελίξεις, ωστόσο, έρχονται από τη Μόσχα, μετά τη συνομιλία Αναστασιάδη-Πούτιν.

Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο εισήλθε εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σε περιοχή που  δέσμευσε η Τουρκία με παράνομη Navtex. Πρόκειται για την περιοχή που περιλαμβάνει τμήματα των τεμαχίων 2,3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ. Κατά τη συνήθη πρακτική, η Κυπριακή Δημοκρατία εξέδωσε antinavtex η οποία χαρακτηρίζει την τουρκική “οδηγία” παράνομη, καθώς παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματά της.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η τουρκική Navtex για την κυπριακή ΑΟΖ εκδόθηκε λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του εκπροσώπου του Ερντογάν, σχετικά με τις προθέσεις του Τούρκου προέδρου να παγώσουν προσωρινά οι έρευνες στο Καστελλόριζο, ενόψει συνομιλιών, όπως υπαινίχθηκε. Αυτή η χρονική στιγμή που επέλεξε ο  “σουλτάνος” για να απειλήσει εκ νέου την Κύπρο δεν είναι τυχαία.

Το “μέτωπο” Αθήνας-Λευκωσίας

Στα λεγόμενά του, ο Καλίν άφηνε να εννοηθεί ότι το προσωρινό “πάγωμα” των ερευνών νότιοανατολικά του Καστελλόριζου, στην αποτροπή των οποίων σημαντικό ρόλο έπαιξαν η ετοιμότητα του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και η μεσολάβηση της Μέρκελ, υπάρχει “τίμημα”. Για να ενισχύσει προφανώς τους ισχυρισμούς του εκπροσώπου του, ο ραδιούργος Ερντογάν προχώρησε σε αυτήν την κίνηση, ελπίζοντας ότι, ακόμα και αν δεν καταφέρει να προκαλέσει ρωγμές στο αρραγές μέτωπο Αθήνας-Λευκωσίας, θα σπείρει αμφιβολίες.

Είχε άλλωστε εύκαιρο το “Barbaros” , το οποίο βρισκόταν ήδη για έρευνες στην συγκεκριμένη περιοχή από τον Δεκέμβριο του 2019 μέχρι τον Μάιο του 2020, και έχει κάνει την διαδρομή από τα τουρκικά παράλια στην κυπριακή ΑΟΖ κάτι σαν “Περιστέρι-Πετράλωνα”. Το “Barbaros”, το οποίο απέπλευσε από το λιμάνι Τasucu, όπου βρισκόταν αγκυροβολημένο, συνοδεύεται από ένα τουρκικό πολεμικό πλοίο και ένα δεύτερο υποστηρικτικό σκάφος.

Στις νέες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας αντέδρασαν η Λευκωσία και η Αθήνα, ενώ υπήρξε νέα τηλεφωνική επικοινωνία του Νίκου Δένδια με τον  Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη, το πρωί της Πέμπτης. Λίγη ώρα αργότερα σε τηλεοπτική συνέντευξή του ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι το Barbaros παραβιάζει «κατάφωρα» την κυπριακή ΑΟΖ και έστειλε το μήνυμα ότι η Ελλάδα θα στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία, με όποιον τρόπο ζητήσει. Ανέφερε μάλιστα ως παράδειγμα την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων στην Τουρκία. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι ποιων κυρώσεων, αφού η ΕΕ τις διερευνά και οι ΗΠΑ τις επεξεργάζονται, ακόμα και για το θέμα των S-400.

Υπάρχει και η Μόσχα

Αντίδραση υπήρξε και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο κάλεσε την Άγκυρα να τερματίσει τις προκλητικές ενέργειες. Την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν  για θέματα εξωτερικών υποθέσεων, Πήτερ Στάνο, ερωτηθείς για την «έκδοση νέας Navtex από την  Τουρκία» έκανε λόγο για «αρνητική εξέλιξη». Ο ίδιος τόνισε ότι οι Βρυξέλλες «επανειλημμένως» έχουν πει ότι η Τουρκία «πρέπει να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ» και συμπλήρωσε ότι «χρειάζεται αποκλιμάκωση στην περιοχή».

Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος σημείωσε μάλιστα, ότι η έκδοση της νέας NAVTEX όχι μόνον δεν βοηθά, αλλά αντιθέτως «επισκιάζει πρότερη ανακοίνωση του διπλωματικού συμβούλου της προεδρίας σχετικά με το ότι τέτοιες δραστηριότητες μπαίνουν σε αναμονή». Ο Στάνο αναφερόταν βεβαίως στις δηλώσεις Καλίν για το Καστελλόριζο και η δήλωσή του στέλνει ένα μήνυμα στην Τουρκία ότι οι δύο ενέργειες δεν μπορεί να συμψηφιστούν.

Ο Ερντογάν πάντως, όπως συνηθίζει άλλωστε, ακολουθεί δικό του πρόγραμμα. «Δεν θα διστάσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, όπως κάναμε με το Μεγάλο Τέμενος της Αγίας Σοφίας, το οποίο άνοιξε ξανά ως τζαμί» είπε χαρακτηριστικά, όπως μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο Anadolu. Πρόσθεσε επίσης, ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειες σε Ιράκ, Συρία και Λιβύη, προκειμένου να διασφαλίσει τη νίκη της και τη νίκη των συμμάχων της».

Την ίδια ώρα, ο Νίκος Αναστασιάδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν,  τον οποίο ενημέρωσε για το Κυπριακό, αλλά και «για τις συνεχιζόμενες έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις απειλές για εποικισμό της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου». Την επικοινωνία επιβεβαίωσε και το Κρεμλίνο, αναφέροντας ότι οι δύο άνδρες συζήτησαν για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και για τις προοπτικές γύρω από την επίλυση της κρίσης στην Κύπρο. Η Μόσχα ανέφερε επίσης ότι η συνομιλία Πούτιν-Αναστασιάδη έγινε κατόπιν κυπριακής πρωτοβουλίας, ενόψει και της επετείου για τα 60 χρόνια διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.

Ο Λαβρόφ στην Κύπρο 

Σύμφωνα πάντως με όσα είπε λίγη ώρα αργότερα ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο Πούτιν πήρε λίγο πιο ζεστά το θέμα της τουρκικής πρόκλησης, διαμηνύοντας στον πρόεδρο Αναστασιάδη, ότι στις 8 Σεπτεμβρίου ο Λαβρόφ θα επισκεφτεί τη Λευκωσία για μια πιο λεπτομερή ανασκόπηση των εξελίξεων και την από κοινού ανάληψη δράσεων προς επικράτηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε την παρέμβαση του Ρώσου Προέδρου προς την Τουρκία και ο Πούτιν τον διαβεβαίωσε ότι παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία την κατάσταση. Πάντα κατά τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο, ο Ρώσος πρόεδρος διαβεβαίωσε τον ομόλογό του Αναστασιάδη, ότι η Μόσχα τάσσεται πάντοτε υπέρ της επίλυσης των διαφορών στη βάση των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου.

Ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται επίσης ότι υποσχέθηκε πως θα παρέμβει προς τον Πρόεδρο Ερντογάν για εκτόνωση της κρίσης, αλλά και για εμπλοκή σε έναν δημιουργικό διάλογο για επίλυση του Κυπριακού. Τόνισε μάλιστα ότι τον ευχαριστεί ιδιαίτερα η στάση του Προέδρου Αναστασιάδη, η θέληση που δείχνει ο Κύπριος πρόεδρος για επανεκκίνηση των διαπραγματεύεσεων, καθώς και οι προτάσεις για προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Κάτι, που σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο, ο Πούτιν υποσχέθηκε να μεταφέρει στον Ερντογάν.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επικοινώνησε και με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο ενημέρωσε για τις συνομιλίες που είχε στο Παρίσι με τον Μακρόν, καθώς και για την μακρά τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Πούτιν. Συζήτησαν επίσης τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο και σειρά διμερών θεμάτων.