Τα όρια της υπερδύναμης, η αναδίπλωση Τραμπ και η κινούμενη άμμος

Από τη στιγμή που εκλέχθηκε ο Τραμπ εξαπολύθηκε τεράστια επιχείρηση προπαγάνδας, διαστρέβλωσης της πραγματικότητας. Η ουσία της είναι ότι, για όσα στραβά κι ανάποδα συμβαίνουν στις ΗΠΑ, φταίει μόνο ο Τραμπ. Πριν όλα πήγαιναν πρίμα. Δεν είχαν χρεοκοπήσει ποτέ οι αμερικανικές τράπεζες (Lehman Brothers), ούτε, συνεπώς, βυθίστηκαν οι δυτικές οικονομίες σε μία κρίση που κρατάει ακόμα.

Δεν βομβαρδίστηκε ποτέ η Γιουγκοσλαβία και δεν καταδικάστηκε ποτέ ο Μιλόσεβιτς που όταν πέθανε, το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο τον είχε καταδικάσει, αναγνώρισε ότι ήταν πατριώτης, όχι εθνικιστής και εγκληματίας. Αλλά αυτό πέρασε στα “ψιλά”. Δεν δολοφονήθηκε ο Καντάφι, ούτε υπήρξε εισβολή στο Ιράκ, άσε την εισβολή στην Κύπρο.

Και, εννοείται, δεν υπήρξε ποτέ απόπειρα των ΗΠΑ ανατροπής του Άσαντ, ούτε φταίνε για τον πόλεμο όπου τελικά ηττήθηκαν κατά κράτος. Ο κόσμος προ Τραμπ ήταν αγγελικά πλασμένος, όλοι το ξέρουν. Ένδειξη της κατάπτωσης της υπερδύναμης είναι ότι η Ρωσία, κατεστραμμένη έως πρότινος, μπορεί –λένε– να επηρέασε αποφασιστικά την εκλογή του πλανητάρχη!

Ο Τραμπ δεν έπεσε από τον ουρανό. Τον ανάδειξε η κρίση στις ΗΠΑ. Σε ταραγμένους καιρούς αναδεικνύεται αυτός που διαφέρει από το κυρίαρχο μοντέλο των ηγετών που οδήγησαν στις συνεχείς αποτυχίες. Η οργή και η κατάντια του κοσμάκη έφεραν τον Τραμπ στην εξουσία. Το 1% των πλούσιων έχει ίσο εισόδημα με τα δεκάδες εκατομμύρια των φτωχών Αμερικανών. Η κυρίαρχη ελίτ κάνει τα πάντα ώστε να μην ανθίσει η υποψία ότι ο Τραμπ θα μπορούσε ίσως να το διορθώσει, έστω ελάχιστα.

Υποκριτές οι κατήγοροι του Τραμπ

Οι κατήγοροι του Τραμπ έχουν δώσει μαθήματα προδοσίας φίλων και συμμάχων, άραγε ο παθών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δεν το δίδαξε στον Κυριάκο; Αυτοί αγάπησαν την Τουρκία τόσο ώστε να της χαρίσουν τη μισή Κύπρο. Τώρα φωνάζουν για την υποτιθέμενη φιλοτουρκική πολιτική του Τραμπ, αφού προηγουμένως πρόδωσαν τον Ερντογάν με το αποτυχημένο τους πραξικόπημα εναντίον του. Οι ΗΠΑ αν κάτι έκαναν σωστά, έως τώρα, ήταν τα πραξικοπήματα. Οι ανίκανοι ζητάνε και τα ρέστα.

Δεν υπάρχει, ίσως, λόγος συμπάθειας για τον Τραμπ, αλλά δεν έκανε κανένα καινούργιο πόλεμο, όπως οι τελευταίοι πρόεδροι των ΗΠΑ (Μπους, Κλίντον, Ομπάμα), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ειρηνόφιλος. Οι ΗΠΑ, μετά την ήττα από τους Βιετναμέζους τη μακρινή δεκαετία του 1970, γνώρισαν δεύτερη καθοριστική ήττα, αυτή τη φορά από τους Ρώσους και τον Άσαντ.

Διασώζονται επειδή διατηρούν, ως υπερδύναμη, την πυρηνική δυνατότητα καταστροφής του πλανήτη. Γι’ αυτό άλλωστε η στρατηγική του Πούτιν (και της Κίνας) επιδιώκει συνδιαλλαγή και όχι αναμέτρηση. Τίποτα από τα ανωτέρω δεν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ αδιαφορούν για τη Μέση Ανατολή επειδή, τάχα μου, τους ενδιαφέρει η Κίνα. Ο στρατηγικός σχεδιασμός ήταν να διαλυθούν τα κράτη της Μέσης Ανατολής κι αυτό έγινε με τη Λιβύη και το Ιράκ, αλλά απέτυχε οικτρά στη Συρία.

Το πραξικόπημα στην Τουρκία ήταν στο πλαίσιο αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού. Είχε πρώτο στόχο την ανατροπή του Ερντογάν (αλά Καντάφι;) και μετά τον τεμαχισμό της χώρας, αλλά και εκεί τζίφος. Οι ΗΠΑ ούτε τον Ερντογάν θέλουν, ούτε την Τουρκία ακέραιη. Το μεγάλο της μέγεθος την καθιστά δυνάμει ανεξέλεγκτη, όπως αποδεικνύεται. Κάθε στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ ισχύει έως ότου επιτευχθεί.

Η προσωπική τύχη του Ερντογάν και η παρουσία της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή μπήκε στις εκκρεμότητες. Τα σημερινά δεδομένα ισχύουν έως ότου ΗΠΑ και Ρωσία παγιώσουν ρυθμίσεις και μακροπρόθεσμες συμφωνίες. Για την Τουρκία είναι το μέγεθος, για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι η επίμαχη γεωγραφική θέση σε στεριά και θάλασσα, πράγμα που επιβάλει συνειρμούς σε σχέση με τη μοίρα της Τουρκίας. Γνωρίζοντας τι συνέβη το 1922, ξέρουμε ότι οι υποτιθέμενοι προστάτες μας μπορεί να αποδειχθούν πιο επικίνδυνοι από τους δηλωμένους εχθρούς.

Η υπερδύναμη χάνει τον έλεγχο

Η “ομάδα Κλίντον-Ομπάμα” χάνουν την εξουσία, άρα και πολύ χρήμα. Αυτό είναι το κρυφό κίνητρο των αντιδράσεών τους. Οι παλινωδίες του Τραμπ αποκαλύπτουν ότι οι μυστικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται εν βρασμώ, με οξύτατες εσωτερικές συγκρούσεις, σε ασταθές έδαφος, επί ρευστών εξελίξεων και με παράγοντες αντιτιθέμενων συμφερόντων (Ρωσία, Ιράν, Τουρκία, Ισραήλ, Άσαντ κλπ).

Η γλώσσα του Τραμπ δεν είναι η τυπική γλώσσα της διπλωματίας, αλλά οι μυστικές διαπραγματεύσεις τηρούν απολύτως την διπλωματική εχεμύθεια και κυρίως την αποτελεσματικότητα. Αλλιώς θα ήταν ανεξήγητο ότι οι Ρώσοι επέτρεψαν στην αμερικανική ομάδα εκτέλεσης του Μπαγκντάντι να περάσει από τον εναέριο χώρο τους στην περιοχή. Αλλιώς θα ήταν ανεξήγητο ότι δεν αντέδρασαν όταν οι ΗΠΑ πήραν τον έλεγχο των πετρελαιοπηγών που επιθυμούσαν, ενώ ο Ερντογάν καυχάται για την προσωρινή άδεια παραμονής που του παραχώρησαν ο Πούτιν και ο Τραμπ.

Όλα αυτά, όμως, είναι εντελώς προσωρινά. Η στρατηγική της Ρωσίας είναι σαφέστατη: Στη Συρία θα μείνουν όσοι έχουν άδεια παραμονής από τον Άσαντ και τους ίδιους, εννοείται. Αλλά όλα στον καιρό τους. Οι Ρώσοι έχουν υπομονή και ο Άσαντ (κερδισμένος) θα περιμένει. Είναι τουλάχιστον αστεία η θέση ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τη Μέση Ανατολή για να στραφούν στην Κίνα. Απλώς δεν μπορούν πια να κάνουν και τα δυο, όπως θα ταίριαζε σε μια υπερδύναμη στα καλά της. Οι ΗΠΑ έχασαν τον έλεγχο στη Συρία, στην Τουρκία, στην Βενεζουέλα, στο Αφγανιστάν και φυσικά στην Κίνα. Και σαλπίζουν ανασύνταξη. Κρατάνε, πάντως, γερά την Ελλάδα. Παρ’ ολότελα…