Τί έρευνες κάνουν οι Τούρκοι στο Αιγαίο μετά την 30η Νοεμβρίου 2020

Σε προηγούμενο κείμενο αναφέρθηκαν οι κινήσεις των κύριων ερευνητικών σκαφών που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι στις θάλασσες του Ευξείνου Πόντου, του Αιγαίου και της ΝΑ Μεσογείου. Στην εργασία αυτή, σε μια προσπάθεια να συμπληρώσουμε την συνολική εικόνα όλης της Τουρκικής ερευνητικής δραστηριότητας, εξετάζουμε και την κινητικότητα και άλλων γεωφυσικών σκαφών που δρουν στις πιο πάνω περιοχές.

Με την νέα Navtex 446/21 που εξέδωσε η Τουρκία, ορίσθηκε μια νέα περιοχή μεταξύ Σάμου και Χίου, έκτασης 2.550 τετρ. χλμ. και αναγγέλθηκε ότι ένα νέο σκάφος, το R/V Tubitak Marmara, θα εκτελέσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα από 31/05 έως 10/06/21. Το σκάφος αυτό όπως και το Denar-2 δεν κάνουν κυρίως έρευνα για υδρογονάνθρακες όπως τα δύο προηγούμενα, αλλά μπορούν να κάνουν όλες τις υπόλοιπες γεωτεχνικές εργασίες, όπως δειγματοληψία βυθού, έρευνα με ηχοβολιστικά, sparker, side scan sonar κλπ. και είναι αντίστοιχα του ελληνικού σκάφους “Αιγαίο” που διαθέτει το ΕΛΚΕΘΕ.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάρτηση του κ. Σταθακόπουλου «πρόκειται για ένα σκάφος που ανήκει στο ιδρυθέν το 1963, Συμβούλιο Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας της Τουρκίας (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, με αρχικά Tü.Bi.T.A.K) του οποίου Συμβουλίου, σκοπός είναι ο ορισμός πολιτικής στους τομείς “επιστήμης, τεχνολογίας και καινοτομίας”.» Θεωρεί την κίνηση αυτού του σκάφους απειλητική και σοβαρή για την αμφισβήτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Πρέπει να σημειωθεί ότι όλη η περιοχή που ορίζει η σχετική Navtex βρίσκεται στα διεθνή ύδατα και σέβεται την αιγιαλίτιδα ζώνη των 6 ναυτικών μιλίων των Ελληνικών νησιών. (Σχήμα 1). Στην πιο πάνω περιοχή, άρχισε από τις 02/06 να εκτελεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα που φαίνεται στο πιο πάνω σχήμα. Τα καταγραφόμενα προφίλ φαίνεται να υλοποιούνται εν γένει μέσα στην περιοχή της Navtex.

Τα υπόλοιπα σκάφη

Παρατηρήθηκε βάσει της καταγραφής των θέσεων, ότι σημείο στην περιοχή του ορίου 14 (κόκκινος κύκλος), εμπίπτει μέσα στην αιγιαλίτιδα ζώνη της Σάμου, χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί ακριβώς αν οφείλεται στην ανακρίβεια της μεθόδου ή σε εσκεμμένη παραβίαση για λόγους ελέγχου της ελληνικής ετοιμότητας. Πάντως μέχρι σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί ανάλογη παράβαση σε άλλο σημείο και η κίνηση δεν αξιολογείται ιδιαίτερα. Η κίνηση του σκάφους προκάλεσε δημοσιεύματα στις 07/06 σχετικά με έκτακτη κίνηση του στο Ικάριο Πέλαγος. Προσεκτική παρατήρηση πάντως δείχνει ότι το σκάφος κινείται για την ώρα εντός της σχετικής Navtex και στα διεθνή ύδατα (Σχήμα 1).

Το γεωφυσικό σκάφος Bilim-2, αφού έμεινε ελλιμενισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα στο λιμάνι του Tasucu, στις 27/11 κινήθηκε προς Κωνσταντινούπολη και Εύξεινο μέχρι 25/12, και μετά πάλι προς Tasucu, όπου παρατηρήθηκαν κινήσεις προς Μερσίνη και Erntemli. Ξεκίνησε εκ νέου προς Κωνσταντινούπολη στις 29/05/21, όπου βάσει της Navtex 459/21 θα εκτελέσει έρευνα στις περιοχές Canakale, στην θάλασσα του Μαρμαρά και στην είσοδο προς τον Εύξεινο Πόντο. Αυτή την στιγμή κάνει έρευνα νοτιοδυτικά της Κωνσταντινούπολης.

Στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, αξίζει να αναφερθεί η σύντομη παρουσία ενός νέου ερευνητικού σκάφους, του Denar-2, το οποίο καταγράφηκε να έχει μια δραστηριότητα στα νοτιοδυτικά της περιοχής που όριζε η αρχική Navtex, αλλά δεν κατέστη δυνατόν να παρατηρηθεί όλη του η δραστηριότητα (κίτρινη μικρή γραμμή στα νοτιοδυτικά της Navtex 334/21 μέσα σε άσπρο κύκλο) (Σχήμα 2) και το οποίο αποχώρησε από την περιοχή στις 07/05/21 προς την Προποντίδα (Αρτάκη), όπου έφθασε στις 30/05 και βρίσκεται ελλιμενισμένο μέχρι σήμερα.

Η ιδιαιτερότητα του Τσεσμέ

 

Το πολεμικό και γεωτεχνικό σκάφος Cesme μας απασχόλησε την περίοδο 18/02 έως 02/03/21 που έκανε προκλητική έρευνα μέσα στην περιοχή της Navtex 122/21 δυτικά του Αγίου Ευστρατίου και της Λήμνου, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και σε διεθνή ύδατα (> 6 μιλίων από Ελληνικές ακτές) όπως φαίνεται στο σχήμα 3. Ο εξοπλισμός του και η αδυναμία παρακολούθησης των δραστηριοτήτων του, δεν μας επέτρεψαν να εντοπίσουμε στο κατά πόσον οι εργασίες αυτές είχαν επίδραση στον βυθό και υφαλοκρηπίδα. Μετά αποσύρθηκε στα ανατολικά παράλια της Τουρκίας και έκτοτε δεν εκπέμπει σήμα προσδιορισμού της θέσης του ώστε να εντοπισθεί που βρίσκεται.

Τελευταία ξεμύτισε και το αλιευτικό σκάφος (Fishery Patrol Vessel) Akdeniz Arastirma-1 (IMO: 9711004), το οποίο ναυπηγήθηκε το 2014, είναι 65 t Dwt έχει βύθισμα 4 μέτρα και διαστάσεις 32μ.χ8,2μ. Αυτό άρχισε να εκτελεί στην περιοχή βόρεια της Κύπρου ένα ερευνητικό πρόγραμμα (άγνωστο τι είδους), πάνω σε μερικά προφίλ (γραμμές), που έχουν κύρια διεύθυνση ΝΑ-ΒΔ, οι οποίες εξαγγέλθηκαν με την Navtex 474/21 με προβλεπόμενη διάρκεια από 04/06 έως 15/6/21 και τα οποία φαίνονται στο σχήμα 4.

Αν και το μέγεθος του σκάφους είναι μικρό, από τις φωτογραφίες φαίνεται ότι φέρει γερανό και ειδικό εξοπλισμό πόντισης γεωφυσικών μηχανημάτων. Είναι γνωστό ότι πολλά αλιευτικά σκάφη της Τουρκίας φέρουν ιδιαίτερο επιστημονικό εξοπλισμό, και καλό είναι να υπάρχει μια παρακολούθηση των δραστηριοτήτων τους, όσον αφορά την πιθανή κίνησή τους σε περιοχές των Ελληνικών και Κυπριακών θαλάσσιων ζωνών.

Συμπεράσματα

Παρατηρούμε ότι :

1. Τρία νέα Τουρκικά ερευνητικά σκάφη παρουσιάσθηκαν στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου και του Αιγαίου. Ήτοι το Cesme, που εκτέλεσε προκλητικό ερευνητικό πρόγραμμα δυτικά του Αγίου Ευστρατίου και της Λήμνου. Το Denar-2 με σύντομο ερευνητικό πρόγραμμα στον Εύξεινο και στην περιοχή που φαίνεται στο σχήμα 2 και τέλος το Tubitak Marmara που αναφέρθηκε πιο πάνω.
2. Στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονται τα ερευνητικά Cesme (ελλιμενισμένο χωρίς εκπομπή στίγματος), Denar-2, Bilim-2 και Tubitak Marmara, με το τελευταίο να εκτελεί ερευνητικό πρόγραμμα μέχρι τις 10 Ιουνίου στην περιοχή μεταξύ Σάμου και Χίου.
3. Παράλληλα, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ένα αλιευτικό σκάφος, το Akdeniz Arastirma-1, που από τις προδιαγραφές του φαίνεται ότι φέρει γεωτεχνικό εξοπλισμό και βάσει της σχετικής Navtex ξεκίνησε να εκτελεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα στην περιοχή Βόρεια της Κύπρου.
4. Η Τουρκία έχει ήδη αναπτυγμένο στις πιο πάνω περιοχές έναν ερευνητικό στόλο που αποτελείται από 23 σκάφη (3 γεωτρητικά, 5 γεωφυσικά και βοηθητικά), τα χαρακτηριστικά των οποίων φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα 1.