Τί κρύβεται πίσω από την πρόσφατη τουρκική NAVTEX 816/23

Στις 8/9/2023, η Τουρκία εξέδωσε από τον σταθμό της Αττάλειας την υπ’ αριθ. 816/23 NAVTEX. Αυτή αναφέρεται στην εκτέλεση επιστημονικής έρευνας για τη μελέτη διαδρόμου μελλοντικής πόντισης καλωδίου τηλεπικοινωνίας στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, ο οποίος αποτελείται από δύο σκέλη. Επειδή κάθε κίνηση της Τουρκίας στην περιοχή αυτή, πίσω από τον μανδύα της επιστημονικής έρευνας, κρύβει πάντα και μια σκοπιμότητα καλά μελετημένη, θα ήταν καλό να εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά αυτής της έρευνας βαθύτερα, για να σχεδιάσουμε τις δικές μας κινήσεις.

Με βάση τις συντεταγμένες που με σαφήνεια αναφέρονται στην σχετική NAVTEX, σχεδιάζουμε σε ένα χάρτη τα ερευνητικά προφίλ που ανακοινώθηκαν σε αυτήν και παρατηρούμε στο πιο κάτω σχήμα τα εξής:

Α. Διαδρομή: 1. Το πρώτο προφίλ που αποτελείται από τα σημεία 1 έως 17, αποτελεί και το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής περιοχής (με κίτρινο χρώμα) και έχει μήκος περίπου 441 χιλιόμετρα με κατεύθυνση (χονδρικά) δυτική-ανατολική. Το δεύτερο προφίλ είναι μια μικρή γραμμή που αποτελείται από τα σημεία 18 και 19, με το σημείο 18 να συμπίπτει με το σημείο 7 της πρώτης γραμμής και έχει μήκος περίπου 9,5 χιλιόμετρα με κατεύθυνση νοτιοδυτική- βορειοανατολική (μέσα στον κίτρινο κύκλο).

2. Τα σημεία 1 και 17 βρίσκονται επάνω στο νότιο όριο της διακηρυγμένης παράνομης τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

3. Από το σημείο 1 και μέχρι το μέσον του τμήματος 3-4 (στο σημείο όπου η γραμμή τέμνει τον μεσημβρινό των 28 μοιρών (πράσινη κάθετη γραμμή με διεύθυνση βορρά-νότου) σε μια απόσταση 83 χιλιομέτρων περίπου, η γραμμή βρίσκεται δυτικά του μεσημβρινού των 28 μοιρών και μέσα στην ελληνική ΑΟΖ (μεταξύ των δύο καθέτων μεσημβρινών των 26 και 28 (περίπου) μοιρών (με πράσινο χρώμα), η οποία έχει συμφωνηθεί και οριοθετηθεί βάσει των κανόνων του διεθνούς δικαίου μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου.

Η μωβ διαγράμμιση προσδιορίζει μια χαρακτηριστική τριγωνική περιοχή που δυτικά είναι το ανατολικό όριο του τουρκολιβυκού μνημονίου (διακεκομμένη καφέ γραμμή), νότια το όριο της αυθαίρετα διακηρυγμένης τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ανατολικά ο μεσημβρινός των 28 μοιρών.

4. Από την αρχή της γραμμής (σημείο 1) και καθ’ όλο το μήκος της (σημείο 17) η γραμμή βρίσκεται έξω από την περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου (αυτό προσδιορίζεται στο σχήμα με τις δύο καφέ διακεκομμένες γραμμές).

5. Από τα μέσα του τμήματος 3-4 και μέχρι 19 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά από το σημείο 11, δηλαδή για ένα μήκος 208 χιλιομέτρων περίπου, η γραμμή βρίσκεται μέσα στην εν δυνάμει ελληνική ΑΟΖ.

6. Από το σημείο αυτό και για περίπου 21 χιλιόμετρα ανατολικά βρίσκεται μέσα στην εν δυνάμει τουρκική ΑΟΖ.

7. Εν συνεχεία και μέχρι 24 χιλιόμετρα μετά το σημείο 14 για ένα συνολικό μήκος 100 χιλιομέτρων περίπου, βρίσκεται μέσα στην εν δυνάμει κυπριακή ΑΟΖ.

8. Τέλος από το σημείο αυτό και μέχρι το τέλος της γραμμής, ήτοι περίπου 29 χιλιόμετρα, βρίσκεται μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα στο αδειοδοτημένο από την Κυπριακή Δημοκρατία στις πετρελαϊκές εταιρίες ENI και TOTAL θαλασσοτεμάχιο Νο 6 αυτής (βλ.σχήμα).

9. Ανεξήγητη παραμένει η χρησιμότητα του σκέλους 2 μήκους 9,5 χιλιομέτρων περίπου.

Β. Βυθομετρία Εξετάζοντας την βυθομετρία της περιοχής (γαλάζιες ισοβαθείς) παρατηρούμε ότι με επιμέλεια η διαδρομή χαράσσεται σε ένα μέσο βάθος 2.600 μέτρων, με μικρές υψομετρικές διαφορές αποφεύγοντας τα μεγάλα βάθη των 3.000 μέτρων και πλέον που βρίσκονται βόρεια και νότια της διαδρομής (βλ. σχήμα).

Συμπεράσματα από την τουρκική NAVTEX

Προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε την νέα ερευνητική προσπάθεια της Τουρκίας μπορούμε να ισχυριστούμε τα εξής συμπεράσματα:

1. Η χάραξη αυτής της διαδρομής, έχει πιθανότητα να αποτελεί σοβαρή αποτύπωση ενός μελλοντικού υποθαλάσσιου διαδρόμου για την πόντιση ενός αγωγού, πιθανόν όχι μόνον για τηλεπικοινωνίες, αλλά και για μεταφορά υδρογονανθράκων, διότι ακολουθεί ήρεμα βυθομετρικά προφίλ χωρίς μεγάλες βυθομετρικές βαθμίδες .

2. Η κατάληξη στο σημείο 17 και όχι πιθανόν στην θέση της γεώτρησης Seltzouklou-1 που έκανε παράνομα μέσα στο οικόπεδο 6 της κυπριακής υφαλοκρηπίδας στα βορειοανατολικά αυτού (σχήμα) με το γεωτρύπανο Yavuz τον Απρίλιο του 2020 και εφόσον πρόκειται για αγωγό μεταφοράς υδρογονανθράκων, σημαίνει αφενός ότι δεν έχει βρεθεί τίποτα το σημαντικό στην θέση αυτή και αφετέρου ότι πιθανόν σχεδιάζει να κάνει κάποια νέα δυτικότερα αυτής η ακόμη να προχωρήσει σε πιο παράτολμες ενέργειες επεκτείνοντας τον αγωγό αυτόν νότια προς την Αίγυπτο, κάτι που φαντάζει τρομερά δύσκολο, με το δεδομένο ότι μεγάλες δυτικές πετρελαϊκές εταιρίες (ENI, TOTAL, EXXON κλπ.) εργάζονται στα οικόπεδα 6 και 10 και ήδη έχουν κάνει μεγάλες ανακαλύψεις.

Βέβαια εξεταστέα είναι και η περίπτωση αν τα σχέδια για την εξαγωγή των κυπριακών αποθεμάτων καθυστερήσουν και ένας τέτοιος αγωγός είναι ήδη κατασκευασμένος, να προσφερθεί στις ξένες εταιρίες για να προωθήσουν γρηγορότερα τα αποθέματα προς την περιοχή της ΑΟΖ της Λιβύης.

Επιλέγοντας την μελέτη αυτής της διαδρομής, η Τουρκία καλύπτει με εξαιρετική μαεστρία και νομιμοφάνεια παρανομίες που προσδιορίζονται λόγω της διάβασης της διαδρομής μέσα από τις εν δυνάμει ΑΟΖ της Ελλάδας και Κύπρου, αφού αυτή (η διαδρομή) βρίσκεται σύμφωνα με αυτήν εξ’ ολοκλήρου μέσα στην παράνομα και μονομερώς ανακηρυγμένη υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας (βλέπε σημεία 1 και 17).

Επιπλέον επιλέγει στην παρούσα φάση να μην προκαλέσει και να εισέλθει μέσα στην παράνομη περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου, αναμένοντας πιθανόν τις εξελίξεις για να κινηθεί και δυτικότερα του σημείου 1.

Γιατί πρέπει να προβληματιστούμε 

Όλα τα παραπάνω πρέπει να μας προβληματίσουν για τρείς κυρίως λόγους:

1. Πως θα αντιδράσει η χώρα, όταν το ερευνητικό σκάφος εισέλθει για έρευνα μετά τις 12 Σεπτεμβρίου στην περιοχή της οριοθετημένης με την Αίγυπτο ελληνικής ΑΟΖ; (τμήμα 1 έως τον μεσημβρινό των 28 μοιρών).

2. Αν μετά το πέρας αυτών των μελετών, αποφασισθεί τελικά από την Τουρκία η πόντιση κάποιου αγωγού, μέσω ενός σκάφους που θα συνοδεύεται με τουρκικά πολεμικά σύμφωνα με προσφιλή μέθοδο της Τουρκίας, αυτός θα διέλθει μέσα από περιοχή της εν δυνάμει ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά μας δικαιώματα σε μόνιμη πλέον βάση και η ενέργεια αυτή θα πρέπει να σταματήσει εν τη γενέσει της, εκτός βέβαια αν όλα αυτά εντάσσονται σε μια ευρύτερη συμφωνία στην περιοχή, η οποία υπερβαίνει τις δικές μας ερμηνευτικές δυνατότητες.

3. Προοδευτικά η Τουρκία στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου συγκεντρώνει γεωφυσικά και επιστημονικά δεδομένα πρώτα με το Oruc Reis το 2020, μετά με την γεώτρηση του Abdulhamid Han και τώρα με την νέα επιστημονική έρευνα, αλλά και με πολλές άλλες ήσσονος σημασίας κινήσεις παλαιότερα και τα προσθέτει στο οπλοστάσιο ενός υβριδικού πολέμου.

Κινήσεις με τις οποίες θα υποστηρίξει στο μέλλον αυθαίρετες για πολλούς, αλλά συγκροτημένες γι’ αυτήν κινήσεις, που όχι μόνον θα προσπαθήσουν να λάβουν μερίδιο από τους πόρους της περιοχής, αλλά θα προσπαθήσουν να αμφισβητήσουν εκεί και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, που αν δεν λάβουν απάντηση θα αποκτήσουν χαρακτήρα μονιμότητας, αφού κανένας πλέον Διεθνής Οργανισμός η παγκόσμια δύναμη δεν φαίνεται να έχει διάθεση ή δύναμη να την σταματήσει, προσδιορίζοντας με τον τρόπο αυτόν το δικό μας μερίδιο ευθύνης απέναντι στις μελλοντικές γενιές.