Τι λέει η επιστολή Χριστοδουλίδη στον Γκουτέρες

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης καθόρισε τα “θέλω” του σε μια νέα διαδικασία στο Κυπριακό, θέτοντας εγγράφως τα βασικά στοιχεία ενός πλαισίου, το οποίο στηρίζεται στις αποφάσεις και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Κινούμενος προληπτικά και ενόψει του γεγονότος ότι η κατοχική πλευρά επιμένει σε εκ προοιμίου αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας και εξίσωσης της με την Κυπριακή Δημοκρατία, έστειλε επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, αμέσως μετά που έλαβε την πρόσκληση από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το δείπνο, που έγινε την περασμένη Τετάρτη, 15 Οκτωβρίου, απέστειλε επιστολή προς τον Αντόνιο Γκουτέρες.

Στην επιστολή προς Γκουτέρες, ημερομηνίας 7 Οκτωβρίου 2024, την οποία αποκαλύπτουμε σήμερα, μετά που τον ευχαριστεί για την πρόσκληση και για τις προσπάθειες του στο Κυπριακό, αναφέρεται στο πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να διεξαχθεί μια διαπραγμάτευση και τι ο ίδιος ο Πρόεδρος αποδέχεται, δεσμεύεται.

Τί αναφέρει ο Χριστοδουλίδης στον Γκουτέρες

1. Επισήμανε πως «η επιτακτική ανάγκη για αναβίωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, στη βάση που ορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, γίνεται ακόμη πιο κρίσιμη στο πλαίσιο της συνεχούς επιδείνωσης του στάτους κβο, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών της Κύπρου από την Τουρκία από το 1974 και της επιδίωξη νέων τετελεσμένων επί του εδάφους. Αλλά και ενόψει των εξελίξεων στο περιφερειακό και διεθνές γεωπολιτικό τοπίο και τις αυξανόμενες προκλήσεις για την ασφάλεια, την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας και όχι μόνο».

2. Υπενθύμισε την μορφή λύσης που προνοούν τα σχετικά ψηφίσματα και αναφέρθηκε στην ενιαία κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα, «με κατοχυρωμένη την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα και (…) ότι μια τέτοια διευθέτηση πρέπει να αποκλείει την ένωση συνολικά ή εν μέρει με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή απόσχισης».

3. Έθεσε ευθέως και τα ευρωτουρκικά. Ανέφερε στον κ. Γκουτέρες ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειες του για τη δημιουργία συνθηκών, win-win, για όλους τους εμπλεκόμενους στο πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και όχι μόνο, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «θα υπάρξει εξίσου εποικοδομητικό πνεύμα τόσο από την Τουρκία όσο και από την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας».

4. Σημείωσε την ανάγκη να διαφυλαχθεί «το κεκτημένο προηγούμενων προσπαθειών για λύση, που κορυφώθηκαν στο Κραν Μοντανά, το καλοκαίρι του 2017, καθώς και τα έξι σημεία, που είχατε προφορικά μοιραστεί στην εν λόγω διάσκεψη και να διασφαλιστεί πως μια νέα προσπάθεια πρέπει να στηριχτεί σε αυτές τις στέρεες βάσεις».

5. Ανέδειξε και το γεωπολιτικό ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημείωσε ότι η κυπριακή κυβέρνηση επιδιώκει μια παραγωγική πολιτική συνεργειών και συνεργασίας με άλλα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και εξέφρασε την ετοιμότητά της Κύπρου να παράσχει ανθρωπιστική υποστήριξη και βοήθεια παραμένοντας στη διάθεση των Ηνωμένων Εθνών.

Είναι σαφές πως η επιστολή λειτούργησε προπομπός των όσων θα ετίθεντο από τη Λευκωσία στο δείπνο. Παράλληλα, προλάμβανε τις όποιες παρερμηνείες μπορούσαν να υπάρξουν ενώ είναι ξεκάθαρο πως στη μεγάλη εικόνα τέθηκαν πέραν από το Κυπριακό, τα ευρωτουρκικά και οι εξελίξεις στην περιοχή σε συνάρτηση με το ρόλο της Κύπρου.

Τετραμερής και Πενταμερής

Το μπλέξιμο με τη σύνθεση της πολυμερούς συζητήθηκε στο δείπνο. Την προηγούμενη ημέρα ο Πρόεδρος εξασφάλισε από τον Βρετανό Πρωθυπουργό ότι θα συμμετάσχει η χώρα του (στο Κραν Μοντανά η Βρετανία εκπροσωπήθηκε από τον Υπουργό Ευρώπης). Πριν το ταξίδι Χριστοδουλίδη αφηνόταν να εννοηθεί πως το Λονδίνο δεν θα ενοχλείτο εάν πραγματοποιείτο τετραμερής. Την ίδια ώρα και στα Ηνωμένα Έθνη υπήρχε η εντύπωση πως και η Ελλάδα δεχόταν αυτή τη σύνθεση. Ωστόσο, ξεκαθαρίσθηκε στο τέλος ότι η ελλαδική θέση ταυτιζόταν με την κυπριακή για Πενταμερή.

Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες έφεραν Αθήνα και Άγκυρα να γνώριζαν το παρασκήνιο που προηγήθηκε του δείπνου με την τουρκική πλευρά να ενημερώνει την ελληνική ότι ο Τατάρ θα πήγαινε στη Νέα Υόρκη. Είναι σαφές πως η Άγκυρα χρησιμοποιεί τα ελληνοτουρκικά και εν μέρει και το Κυπριακό για “καλύτερες μέρες” στα ευρωτουρκικά. Χωρίς να διαφοροποιείται η πολιτική της σε ελληνοτουρκικά και Κυπριακό. Και στο πλαίσιο αυτό δίνει την εντύπωση ότι κάνει ανοίγματα στην ελληνική πλευρά. Ένα «άνοιγμα» είναι και ότι έστειλε τον Τατάρ στο δείπνο!

Μετά το δείπνο, τα επόμενα βήματα αναμένονται από τον ΟΗE. Η βοηθός του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο ανέλαβε να μιλήσει με τους εμπλεκόμενους σε μια προσπάθεια να βρεθεί ημερομηνία σύγκλησής της. Θα μιλήσει με όλους και θα επανέλθει για τις ανακοινώσεις. Ο Γκουτέρες, πάντως, επενδύει στα ελληνοτουρκικά, όπως και στο παρελθόν, χωρίς, όμως, στο τέλος να βοηθηθεί η αποστολή.