Το Nautical Geo ή πως η Τουρκία “καταργεί” την Κύπρο ως κράτος

Όταν μια απόφαση ενός κυρίαρχου κράτους ακυρώνεται από ένα άλλο, που λειτουργεί ως επιδρομέας και επιβάλλεται διά της ισχύος, πώς μπορεί να ερμηνευθεί; Το ερευνητικό σκάφος Nautical Geo, το οποίο ενεργεί εκ μέρους της Κύπρου, της Ελλάδος και του Ισραήλ, για μελέτες που αφορούν τον αγωγό East Med, επιχείρησε να διεξαγάγει εργασίες στην κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, έχει ακινητοποιηθεί από τις τουρκικές φρεγάτες, αφαιρώντας εν πολλοίς ένα κυριαρχικό δικαίωμα της Λευκωσίας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, έχει αναφέρει στην ομιλία του ενώπιον των προσφύγων από την κατεχόμενη Μόρφου, μεταξύ άλλων τα εξής: «Πρέπει να γίνει συνείδηση στον κάθε πατριώτη πως αν δεχθούμε τις αξιώσεις που προβάλλουν, η Κύπρος όπως τα κατεχόμενα θα μετατραπούμε σε προτεκτοράτο της Τουρκίας. Και εγώ δεν είμαι αποφασισμένος να παραδώσω προτεκτοράτο με τη φυγή μου ή με την αποχώρησή μου, εννοώ όταν τερματιστεί ή όταν τελειώσει η θητεία μου». Και έχει δίκαιο ο Πρόεδρος όταν αναφέρει πως εάν γίνουν αποδεκτές οι τουρκικές παράνομες και παράλογες επιδιώξεις θα καταστεί η χώρα προτεκτοράτο της κατοχικής Τουρκίας. Τι είναι, όμως, ένα κράτος το οποίο δεν υλοποιεί σχεδιασμούς του επειδή τους ακυρώνει μια τρίτη χώρα;

Μετά από τα όσα συνέβησαν με το Nautical Geo, η προσοχή στρέφεται στην επιβεβαιωτική γεώτρηση της Exxon Mobil. Τούτη αναμένεται να γίνει τον Νοέμβριο στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Οι εκτιμήσεις είναι πως η Άγκυρα δεν θα τολμήσει να σταματήσει τις εργασίες της αμερικανικής εταιρείας για προφανείς λόγους. Όπως δεν σταμάτησε το ιταλικών συμφερόντων, μαλτέζικης σημαίας, Nautical Geo, όταν αυτό διενήργησε τις έρευνες στη θαλάσσια περιοχή του Ισραήλ.

Αυτά τα δύο δεδομένα θα πρέπει να αξιολογηθούν καθώς επιβεβαιώνουν πως η κατοχική Τουρκία προβαίνει σε προκλητικές ενέργειες και διά της ισχύος επιβάλλει τα επεκτατικά της σχέδια στους αδύναμους κρίκους, ή σε αυτούς που φοβούνται να αντιδράσουν. Την ώρα που θα ξαναστείλει το “Όρους Ρέις” στην περιοχή, εκτιμάται με βάση τα όσα αφήνονται να εννοηθεί από τουρκικής πλευράς, πως τον Νοέμβριο θα στείλει γεωτρύπανο στο θαλασσοτεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, το οποίο ως γνωστό έχει παραχωρηθεί στην γαλλική Total και στην ιταλική ENI.

Οι Ιταλοί απέδειξαν πως δεν αντιδρούν στις τουρκικές ενέργειες, που επηρεάζουν τα συμφέροντά τους. Οι Γάλλοι, με τους οποίους οι Τούρκοι βρίσκονται σε τροχιά συνεχούς αντιπαράθεσης, θα αντιδράσουν; Προφανώς και οι Τούρκοι θα θέλουν να δοκιμάσουν τις αντοχές των Γάλλων και να προκαλέσουν την αντίδρασή τους.

Η Τουρκία δεν μπλοφάρει

Είναι προφανές πως η Τουρκία επιλέγει την ένταση, που δεν είναι ποσώς τεχνητή. Δεν μπλοφάρει. Πρόκειται για ένα σχέδιο, που θέλει να το υλοποιήσει μέχρι τέλους. Είτε αφήνοντας το τεντωμένο σχοινί να κοπεί είτε υποτάσσοντας τους αντιπάλους της, που θα αποδεχθούν -όπως εκτιμά- τις αξιώσεις της επειδή θα φοβηθούν για τα… χειρότερα. Στην Αθήνα, επισήμως έχουν επιλέξει να μην αντιδράσουν στις τουρκικές προκλήσεις.

Είναι σαφές πλέον, πως μεταξύ άλλων, ο σχεδιασμός για τον αγωγό East Med, δεν τους αφορά, δεν θεωρούν πως θα πρέπει να απαντήσουν για ένα σχέδιο που δεν θα προχωρήσει. Όμως, το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι εάν ο East Med είναι εφικτός, άλλο είναι το μείζον. Το γεγονός, δηλαδή, ότι η κατοχική Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδος και της Κύπρου, κι επιβάλλει ματαίωση σχεδιασμών τους. Αποφασίζει πότε και πού θα ασκούν την κυριαρχία τους. Αποφασίζει και τι θα “αρπάξει” η ίδια.

Πώς αντιδρούμε; Στη Λευκωσία η μάχη δίνεται είναι αλλού. Στο πεδίο που το αξιακό σύστημα είναι στον πάτο και η οσμή από τα σκάνδαλα απλώνεται παντού. Δυστυχώς. Παρόλα αυτά, μπορούμε να αντιδράσουμε, φτάνει να υπάρχει σχεδιασμός και αποφασιστικότητα. Προτάσσονται οι περιφερειακές κι άλλες συνεργασίες, που καλώς γίνονται. Πώς αποδίδουν, όμως, σε σχέση με την έμπρακτη αλληλεγγύη;

Είναι σαφές πως χρειάζονται κινήσεις σε διάφορα επίπεδα. Πρώτο, σε πολιτικό και διπλωματικό με ενίσχυση συμμαχιών και εργαλειοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η ιδιότητα του κράτους-μέλους της ΕΕ. Δεύτερο, αποτρεπτικά σε στρατιωτικό επίπεδο.
Δίλημμα, όπως παρουσιάζεται από κάποιους, δεν υπάρχει. Δεν μπορεί να συζητείται πως είτε θα εκχωρήσουμε κυριαρχία στην κατοχική Τουρκία (να της παραδοθεί ο “ζωτικός χώρος”, που αξιώνει) είτε θα αναζητηθούν τρόποι αποτροπής των επεκτατικών της σχεδιασμών. Μονόδρομος πλέον η διαμόρφωση μηχανισμών αποτροπής. Όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη.