Το Oruc Reis ήταν η αρχή – Η διαπραγμάτευση θα έχει πολλά επεισόδια

Είδαμε το έργο που εξελίχθηκε ως προς το καθεστώς της διαχείρισης της υφαλοκρηπίδας του Καστελλόριζου, όπου τελικά με τη στάση μας (σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους) το διατηρήσαμε υπό τον έλεγχό μας. Η Ελλάδα έδειξε την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, που όντως ήταν ένα θετικό στοιχείο για τη συνέχεια.

Το τι μεσολάβησε για την αποκλιμάκωση της κρίσης, τι υποσχέσεις δόθηκαν εκατέρωθεν, σε ποιο βαθμό η γερμανική διπλωματία, μέσω της Καγκελαρίας συνέβαλε, το τι ειπώθηκε κάτω από το τραπέζι, ποιο ήταν το ύφος των συζητήσεων και τι θα προκύψει στο εξής, είναι κάτι που θα το δούμε στη συνέχεια του έργου. Προφανώς, η ταινία που παίζεται στο Αιγαίο και στην Κύπρο δεν έχει ολοκληρωθεί και θα έχει διάρκεια. Παρακολουθούμε:

• Τις δηλώσεις του Ερντογάν πως «η καλή θέληση πήγε περίπατο, θα ασκήσουμε τα δικαιώματά μας στη Μεσόγειο, όπως στην Αγία Σοφία», συνεχίζοντας την ίδια ρητορική σε συνάρτηση με τις δηλώσεις του συμβούλου του Ιμπραχήμ Καλίν, που ήταν στην ίδια συχνότητα με αυτές του πολιτικού προϊστάμενου του.
• Τις ξαφνικές δηλώσεις του Χουλουσί Ακάρ, «ότι περιμένουμε τους Έλληνες στην Άγκυρα για συζητήσεις», χωρίς η Αθήνα να το επιβεβαιώνει.
• Τις δηλώσεις του Νίκου Δένδια ότι βρισκόμαστε σε συζητήσεις και όχι σε διαπραγματεύσεις.
• Το ερευνητικό τουρκικό σκάφος “Barbaros” να παραβιάζει για πολλοστή φορά την κυπριακή ΑΟΖ, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού «άλλο το Oruc Reis και άλλο το Barbaros», που κρίνονται απαράδεκτες.
• Την ματαίωση της ελληνογαλλικής αμυντικής συμφωνίας, λόγω των παρεμβάσεων των ΗΠΑ και της Γερμανίας, δημιουργώντας πολλά ερωτηματικά ως προς την ορθότητα της κατεύθυνσης που ακολουθούμε.
• Την απόφαση του πρωθυπουργού να μοιράσει 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ εντός του 2020, εφάπαξ στους συνταξιούχους, που αποτελεί το ⅓ των οφειλόμενου ποσού (παράλληλα με τις δηλώσεις του, ότι οφείλουμε να ενισχύσουμε το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας). Θα προχωρήσουμε σε ρεαλιστική αξιολόγηση αυτών των στοιχείων.

Απομακρύνεται η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία

Η υπογραφή της ελληνογαλλικής αμυντικής συμφωνίας, ενώ ήταν στα σκαριά, φαίνεται ότι απομακρύνεται. Ο λόγος είναι ότι ο αμερικανικός παράγοντας μπήκε σφήνα, σε συνδυασμό με τη νέα κατάσταση που πάει να δημιουργηθεί μέσω της ΟΝΕΧ στα ναυπηγεία Ελευσίνας, που έχει την υποστήριξη του αμερικανικού παράγοντα και του υπουργείου Ανάπτυξης (γιατί η ONEX είχε θέσει ως προϋπόθεση να της δοθεί συγκεκριμένο έργο του Πολεμικού Ναυτικού).

Επίσης η γερμανική πλευρά δεν θα ήθελε να απωλέσει τις ήδη υπάρχουσες προμήθειες εξοπλιστικού υλικού στο Πολεμικού Ναυτικό. Όπως αντιλαμβάνεστε, πέρα από τον οικονομικό παράγοντα που προβληματίζει την κυβέρνηση (που ξαφνικά τον θυμήθηκε), υπάρχει και ο πόλεμος συμφερόντων, που κάποιες φορές είναι σε βάρος της ορθής αμυντικής θωράκισης της χώρας.

Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να επανεξετάσει τη θέση της το ταχύτερο, αξιολογώντας τις προτάσεις με ανοιχτούς ορίζοντες, βλέποντας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πολιτικά, γεωπολιτικά και αμυντικά. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γαλλικές φρεγάτες υπερτερούν τεχνολογικά, σε συνδυασμό με τα όπλα που έχουν τη δυνατότητα να φέρουν, (πολύ χρήσιμο και ποιοτικό τακτικό εργαλείο σε σύγκριση με τις φρεγάτες του τουρκικού πολεμικού ναυτικού).

Επιπλέον δε, τα γαλλικά συμφέροντα θα συμπίπτουν και σε βάθος χρόνου με τα δικά μας, συνεπώς η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία κρίνεται απαραίτητη. Πιθανώς, μία ισορροπία στις προσφερόμενες επιλογές θα ήταν η βέλτιστη λύση. Πριν από λίγες ημέρες  ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών μιλούσαν με στόμφο, ότι πρέπει να επιβληθούν αυστηρές οικονομικές κυρώσεις της ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας. Τώρα τι γίνεται, η κυβέρνηση αυτή την αξίωση την “κατάπιε”; Ποιος ήταν πάλι ο από μηχανής θεός που έβαλε το χεράκι του;

Ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση με άγνωστη ατζέντα

Μας σπρώχνει η Καγκελαρία σε συνομιλίες, με το Barbaros να έχει παραβιάσει την κυπριακή ΑΟΖ. Ο κ. Δένδιας έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι, υπό το πρίσμα των απειλών, δεν μπορούμε να συζητήσουμε με την Τουρκία. Τώρα τι έγινε ξαφνικά αλλάξαμε θέση; Τώρα δεν θα απαιτήσουμε οικονομικές κυρώσεις; Η Κύπρος δεν συμπεριλαμβάνεται στην ίδια λογική με το Αιγαίο; Την ξεχάσαμε;

Θα ήταν τραγικό λάθος να την αφήσουμε στο έλεος του Ερντογάν και δεν θέλω να πιστέψω ότι θα την εγκαταλείψουμε για ακόμη μία φορά! Είναι ωραίο να μαθαίνουμε από τον Ακάρ, ότι θα πάμε πάμε στην Άγκυρα για συζητήσεις; Και η Αθήνα να σιωπά; Φαίνεται ότι η μυστική διπλωματία έχει πάρει σάρκα και οστά, παρά τις αντίθετες φωνές του συνόλου της αντιπολίτευσης. Τουλάχιστον υπάρχει συγκεκριμένη ατζέντα;

Αν δεν υπάρχει και αρχίσουμε μία συζήτηση με τα θέλω του Ερντογάν, τότε η τουρκική διπλωματία θα έχει κάνει και άλλα βήματα μπροστά. Παράλληλα θα μας επιρρίψει ευθύνες σε περίπτωση αποτυχίας, που είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο (εφόσον παραμείνουμε σταθεροί στις θέση μας και δεν μετακινηθούμε μετά από πιέσεις).

Εξοπλιστικά και αναδρομικά

Ο Μητσοτάκης αποφάσισε να επιστρέψει μόνο ένα μέρος των αναδρομικών στους συνταξιούχους, που είναι άδικο ως προς το οφειλόμενο σ’ αυτούς συνολικό ποσό. Ήταν μία απόφαση κατά τη γνώμη μου βιαστική, χωρίς μαθηματική και οικονομική λογική, δεδομένου ότι υπήρχαν και άλλοι τρόποι που να ικανοποιούν τους συνταξιούχους (αν ληφθούν υπόψη όλοι οι οικονομικοί δείκτες, σε συνδυασμό με τα οικονομικά προβλήματα που θα συναντήσουμε στο προσεχές διάστημα).

Έρχεται σε μία χρονική στιγμή που η οικονομία μας έχει πληγεί από την πανδημία και ήδη βρισκόμαστε στη δεύτερη φάση της εξέλιξης της. Η ανεργία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Ήδη έχουν χαθεί πολλές θέσεις εργασίας (αναμένονται και άλλες από το φθινόπωρο), ενώ το σύστημα υγείας χρειάζεται σημαντικούς πόρους για να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην πανδημία που φαίνεται ότι θα έχει διάρκεια. Επιπλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται ενίσχυση στις διαθεσιμότητες των μέσων και σε εξοπλισμό (αν είναι δυνατόν και από “χθες”)!

Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, το έχουν τονίσει πολλάκις. Όμως έχει περάσει ένας χρόνος και έχουμε μείνει στα λόγια (που απέχουν πολύ από την πράξη). Οι λόγοι είναι πρωτίστως οικονομικοί. Οφείλονται επιπλέον, στην έλλειψη συντονισμού εντός και μεταξύ των αρμοδίων υπουργείων Άμυνας και Οικονομικών, στην επικρατούσα γραφειοκρατία περί προμηθειών και στη μη αποτελεσματική διαχείριση, τουλάχιστον των εξαιρετικά επειγόντων εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Ένα παράδειγμα θα αναφέρω μόνο για ευνόητους λόγους. Αφορά το πρόγραμμα του Follow on Support /FOS των Mirage 2000/-5, σε συνδυασμό με τον οπλισμό τους. Για το πρώτο καθυστερούν αδικαιολόγητα οι υπογραφές των τελικών συμβάσεων, ενώ το δεύτερο δεν έχει έρθει ακόμη στην διαρκή επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής για κύρωση, για να ακολουθήσουν οι περαιτέρω ενέργειες. Είναι μία καθυστέρηση τραγική, που δείχνει τις επικρατούσες λογικές της κυβέρνησης.

Αδιαπραγμάτευτη η θαλάσσια κυριαρχία

Αυτό που θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να κατανοήσουμε, είναι ότι η Ελλάδα μας δεν είναι γεωγραφικά, όπως οι άλλες χώρες. Είναι μία χερσόνησος με ένα σύμπλεγμα νησιών, μικρών και μεγάλων. Επομένως η θάλασσα αποτελεί το κύριο συστατικό της εθνικής μας κυριαρχίας. Η οποιαδήποτε παραχώρηση θαλάσσιας κυριαρχίας, ισοδυναμεί με την συρρίκνωση της χώρας! Αυτό οφείλει να το αντιληφθεί η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί μας.

Συνεπώς, η θαλάσσια κυριαρχία όχι μόνο δεν είναι διαπραγματεύσιμη, αλλά και κάθε συζήτηση επ’ αυτής είναι περιττή, γιατί θα καταλήξει σε αδιέξοδο. Κακώς τόσα χρόνια δεν έχουμε προχωρήσει στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων, τουλάχιστον σε κάποιες γεωγραφικές περιοχές κατά την κρίση μας, στα 12 ναυτικά μίλια. Στόχος μας είναι να αποφύγουμε την περίπτωση ενός θερμού επεισοδίου, διατηρώντας ακέραια τα θαλάσσια κυριαρχικά μας δικαιώματα, τόσο στο Αιγαίο, όσο και αυτά της Κυπριακής Δημοκρατίας .

Αν μπορέσουμε να καθυστερήσουμε την εξέλιξη του έργου, δημιουργώντας τις κατάλληλες διπλωματικές και αμυντικές κινήσεις, με την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην καταρρέουσα τουρκική οικονομία, αναμένοντας τις εκλογές στις ΗΠΑ και της άμεσης ενίσχυσης σε εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων, θα έχουμε εξασφαλισμένο θετικό αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, σύμφωνα με τις θέσεις μας που στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο και στο δίκαιο της θάλασσας .

Τέλος, θέλω να θίξω, ότι η δομή, το επιχειρησιακό λειτουργικό μοντέλο και ο καταμερισμός των πόρων σε εξοπλιστικά προγράμματα στους τρεις κλάδους των ενόπλων δυνάμεων οφείλουμε να τα οδηγήσουμε σε άλλες κατευθύνσεις με νέα χαρακτηριστικά. Αυτό βέβαια βρίσκει αντιστάσεις, λόγω των διαχρονικών αγκυλώσεων που επικρατούν στις Ένοπλες Δυνάμεις.