Το παρασκήνιο για την αναβάθμιση των τουρκικών F-16

Απουσίαζε οποιαδήποτε αναφορά στη Μαδρίτη για το κατά τα άλλα φλέγον ζήτημα των F-16 για την τουρκική Αεροπορία. Όπως είναι γνωστό, η Άγκυρα θέλει να αγοράσει 40 καινούργια F-16 Viper και να αναβαθμίσει σ’ αυτή τη διαμόρφωση 80 τουρκικά F-16. Η απουσία αυτή, σε συνδυασμό με μια σειρά από άλλα στοιχεία, συνηγορούν υπέρ της ύπαρξης έντονου διπλωματικού παρασκηνίου με τη συμμετοχή και της Ελλάδας.

Τι μέλλει γενέσθαι; Θα αποφασίσει η Ελλάδα να διαπραγματευτεί ουσιαστικά ανταλλάγματα, εφόσον προκύπτει ότι η Τουρκία την έχει συμπεριλάβει σαν πιόνι στον διαπραγματευτικό της σχεδιασμό που ουδείς γνωρίζει μέχρι που φτάνει; Οι αναφορές στα F-16 έγιναν μόνο μέσω διαρροών. Οι δημοσιογράφοι του Bloomberg προφανώς δεν το φαντάστηκαν όταν μετέδωσαν ότι το θέμα θα συζητηθεί στη συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν. Είχε αρχικά διαρρεύσει στα κοινωνικά δίκτυα και στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ότι υπήρξε δήλωση της βοηθού υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Σελέστ Γουάλαντερ, ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει πλήρως τα «σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας».

Και επειδή η φρασεολογία στη διπλωματία έχει μεγάλη σημασία, η αναφορά σε εκσυγχρονισμό προκύπτει εμμέσως ότι ο Λευκός Οίκος δεσμεύθηκε να προωθήσει το τουρκικό αίτημα στο Κογκρέσο, το οποίο και συνταγματικά πρέπει να δώσει την έγκρισή του για κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα: Οι Αμερικανοί φαίνεται να κινούνται στη γραμμή “Ας κάνουμε μια κίνηση καλής θέλησης εγκρίνοντας την αναβάθμιση 80 τουρκικών F-16 και στη συνέχεια βλέποντας και κάνοντας με τα καινούργια”. Μετά το πέρας της συνάντησης Μπάιντεν-Ερντογάν, τουρκικά Μίντια μετέδωσαν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε στον Τούρκο ομόλογό του, ότι «θα κάνει μια προσπάθεια με το Κογκρέσο να επιλύσει το ζήτημα των F-16».

Εξάλλου, η Γουάλαντερ που είχε μιλήσει για «εκσυγχρονισμό του στόλου μαχητικών της Τουρκίας» είχε διευκρινίσει ότι η αμερικανική νομοθεσία είναι ξεκάθαρη και πως τα πάντα «πρέπει να υλοποιηθούν μέσω των προβλεπομένων διαδικασιών σύναψης συμβάσεων». Όμως, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό του στόλου μαχητικών της Τουρκίας, επειδή «αυτό συμβάλει στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ, άρα στην ασφάλεια της Αμερικής».

Η εικόνα, λοιπόν, είναι μάλλον καθαρή. Ο Λευκός Οίκος λέει “ναι”, αλλά το Κογκρέσο παραμένει το μεγάλο εμπόδιο για τους Τούρκους. Όπως αναφέρθηκε στην αμέσως προηγούμενη παρέμβαση του υπογράφοντα για το θέμα των τουρκικών επιδιώξεων και επιδόσεων στη Σύνοδο της Μαδρίτης, αυτό τελικά βολεύει και τον Λευκό Οίκο. Δεν αποκλείεται οι ΗΠΑ να ακολουθούν την τουρκική τακτική στη διαπραγμάτευση με τον Ερντογάν!

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να ακολουθείται η στρατηγική του “καλού και κακού μπάτσου”, με τον πρόεδρο Μπάιντεν να παίζει τον ρόλο του καλού και το Κογκρέσο τον ρόλο του κακού! Και θα πρέπει να κατευναστούν τα κακά συναισθήματα για να υπάρξει αποτέλεσμα. Η στρατηγική των έμμεσων ή και άμεσων εκβιασμών δεν αποτελεί, εξάλλου, αποκλειστικό προνόμιο των Τούρκων και του Ερντογάν.

Ο έμπειρος ανταποκριτής στις ΗΠΑ, Μιχάλης Ιγνατίου, προσθέτει άλλη μια σχετιζόμενη με την υπόθεση, ενδιαφέρουσα παράμετρο : «Είναι σημαντικό να υπερτονιστεί το ξαφνικό ταξίδι του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών της Αμερικής στην Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα. Φαίνεται ότι η επίσκεψη αυτή ήταν καταλύτης για την τουρκική υποχώρηση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί έδωσαν στους Τούρκους συγκεκριμένες πληροφορίες που αφορούσαν Ρώσους ολιγάρχες, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στην Τουρκία. Και τους ζήτησαν να τους διώξουν και να σταματήσουν να τους κρύβουν. Λόγω αυτής της επίσκεψης θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν τα μεγάλα …”μέσα”: Τον εκβιασμό».

Παρασκήνιο

Και μέσα σε αυτό των «χορό» των δεδομένων που παραπέμπουν σε οργιώδες διπλωματικό παρασκήνιο, έρχεται και μια είδηση που δίνει την αίσθηση ότι “καρφώνει” έμμεσα και την ελληνική συμμετοχή! Όλως τυχαίως, σε αυτή τη συγκυρία όπου η προσοχή όλων είναι εστιασμένη στο τι θα γίνει με τα τουρκικά F-16, διαρρέεται από κυβερνητικές πηγές, ότι τις επόμενες ημέρες θα «ταξιδέψει» το ελληνικό αίτημα για την προμήθεια F-35A Lightning II στις ΗΠΑ (LoR for LOA – Letter of Request for Letter of Offer and Agreement).

Γιατί ένιωσε η κυβέρνηση την ανάγκη σε αυτή ακριβώς τη χρονική συγκυρία να ανακοινώσει κάτι που έχει γραφτεί εκτεταμένα τις τελευταίες ημέρες τουλάχιστον σε εξειδικευμένους στα θέματα άμυνας ιστοτόπους; Μήπως για να στείλει το μήνυμα και στο εσωτερικό ότι “εμείς είμαστε πιο μπροστά από τους Τούρκους”; Μήπως στην υπόθεση των τουρκικών F-16 έχει ζητηθεί και η ελληνική “διευκόλυνση” για το καλό του ΝΑΤΟ, στο οποίο ομνύει η ελληνική πλευρά; Μήπως, λοιπόν, σπεύδει εκ των προτέρων να προετοιμάσει το έδαφος;

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη ίσως αποκτά νέο νόημα: «Τελικά πρυτάνευσε η κοινή λογική και το καλό της Συμμαχίας και ξεπεράστηκαν οι όποιες καιροσκοπικές και ωφελιμιστικές συμπεριφορές». Αυτό ειπώθηκε για την ένταξη της Φινλανδίας και Σουηδίας, αλλά θα μπορούσε να ειπωθεί και για τα τουρκικά F-16. Μήπως, λοιπόν, το “καλό της Συμμαχίας” οδηγεί την Αθήνα στο να διευκολύνει την κυβέρνηση Μπάιντεν; Κι αν ναι με ποιο αντάλλαγμα; Την υπόσχεση ηρεμίας στο Αιγαίο; Αλήθεια; Αν έχει έστω και ψήγματα αλήθειας αυτό το σενάριο, στην καλύτερη περίπτωση, η “διαπραγμάτευση” της ελληνικής πλευράς θα ήταν απλώς τραγική.

Διότι η ακραία κλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας που έφτασε μέχρι την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας των μεγάλων νησιών, θα αποτελεί ευφυές διαπραγματευτικό τρικ για την απόσπαση χειροπιαστών ανταλλαγμάτων από την Τουρκία. Και εάν επιτύχει θα είναι τακτική την οποία και πάλι θα βρούμε μπροστά μας. Ειδικά εάν ισχύουν τα περί αμερικανικού εκβιασμού στην Τουρκία που αναφέρει στην ανταπόκρισή του ο Ιγνατίου.

Τουρκικά F-16

Σε αυτό το ιδιότυπο πάρε-δώσε και με δεδομένη την επιθυμία της Δύσης να μην απωλέσει την Τουρκία, ποια είναι τα ανταλλάγματα που θα ζητήσει η Τουρκία εάν θέσει προς διαπραγμάτευση την απομάκρυνση των S-400 από το έδαφός της; Σε τελική ανάλυση έχει καταβάλλει βαρύτατο κόστος χωρίς κανέναν επιχειρησιακό όφελος. Γιατί να μην το κάνει, όταν σε αυτή τη συγκυρία δωρίζει UCAV (οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροχήματα) TB-2 Bayraktar στην Ουκρανία;

Ποια θα είναι άραγε σε μια τέτοια περίπτωση η επόμενη παραχώρηση “για το καλό και τη συνοχή του ΝΑΤΟ”; Η ολική επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35; Ας φροντίσουν λοιπόν ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ και ο υπουργός Άμυνας που θα ταξιδέψουν στις ΗΠΑ, να γυρίσουν φέρνοντας χειροπιαστά ανταλλάγματα όσο ακόμα η Ελλάδα διαθέτει διαπραγματευτική ισχύ. Εάν από τη μία υπάρχει ένας “σύμμαχος” που διαρκώς αποσπά ανταλλάγματα, διαπραγματευόμενος και την πιο απίθανη λεπτομέρεια, ενώ η Ελλάδα, έχει συμπεριφορά “καλού παιδιού”, υπάρχει πρόβλημα…

Όταν η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα ότι γέμισε αμερικανικές βάσεις, που πραγματικό στόχο έχουν την Τουρκία, το να θεωρείται στην Ελλάδα αντάλλαγμα η αποτροπή που εξασφαλίζεται, παρότι έχει κάποια λογική, διαπραγματευτικά είναι επιεικώς αστείο. Κι αν έχει η ελληνική πλευρά σκοπό να διαπραγματευτεί σοβαρά με τις ΗΠΑ, ας ενημερώσει το Κογκρέσο με ποιο πολύ συγκεκριμένο αντάλλαγμα δεν θα είχε αντίρρηση να προχωρήσει η αναβάθμιση των τουρκικών F-16.

Επί παραδείγματι, να δοθεί στην Ελλάδα το άκρως αξιόλογα και χρησιμοποιούμενα από πολλές αεροπορικές δυνάμεις του πλανήτη ραντάρ AN/APG-68της Northrop Grumman. Επίσης, να μας χρηματοδοτήσουν την ενσωμάτωση στα ελληνικά F-16 Block 50 που αποφασίστηκε ορθότατα να αναβαθμιστούν με ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) APG-83 SABR της ίδιας εταιρίας, όπως και τα ελληνικά F-16V (Bock 72). Ναι αυτή είναι μια πρόταση που έχει ενδιαφέρον.