Το restart στα ελληνοτουρκικά κρύβει παγίδες…

Στις μαγικές τελετουργίες του άλλοτε, έτσι όπως εκλεπτυσμένα εκφράζονται και στις θρησκείες του σήμερα, η βασική λειτουργία είναι η διαχείριση του ιστορικού χρόνου. Σε μια καθώς πρέπει τελετή μαγείας το ζητούμενο είναι η επιστροφή του ιστορικού χρόνου πίσω στις απαρχές του όποιου συμβάντος ή της όποιας κατάστασης, σε τρόπο ώστε να μπορέσει ο μάγος, η μάγισσα ή ο ιερέας να οικοδομήσει τον δικό του κόσμο – την επιθυμία του “πελάτη” του – πάνω στο αρχικό χάος. Ο θάνατος και η ανάσταση του Θεού, στις μεγάλες θρησκείες έχει την ίδια και την αυτή έννοια: τον αρχικό μηδενισμό που θα επιτρέψει την επανεκκίνηση – σε νέες επιθυμητές βάσεις – του ιστορικού χρόνου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εν μέρει ιδιότητες μάγου – ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, επιθυμεί να έχει. Για το λόγο αυτό ο πολιτικός σχεδιασμός του βασίζεται στην – καθόλα ελληνική παρά τα φαινόμενα – λέξη “RESTART”. Τουτέστιν στα αγγλικά “ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ”! Σκέφτεται να μηδενίσει τον ιστορικό χρόνο, να διαγράψει την όποια πραγματικότητα διαμόρφωσε η ιστορία στην ελληνική κοινωνία: Όλα! Από τις οικονομικές παραμέτρους και λειτουργίες ως τις ιδεολογίες και τις συμπεριφορές.

Πάνω σε αυτό το κενό ο πρωθυπουργός επιθυμεί να οικοδομήσει μια υποδειγματική Ελλάδα όπου τα πάντα θα αγοράζονται και θα πουλιούνται και όπου τα κέρδη των “επενδυτών” θα προσελκύουν τοιούτους από κάθε γωνιά της Γης. Δηλαδή τον καπιταλιστικό παράδεισο. Με βάση την παραπάνω λογική επιλογή η εξωτερική πολιτική της χώρας και τα λεγόμενα “εθνικά θέματα” – η προστασία δηλαδή της εθνικής επικράτειας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων – δεν μπορεί παρά να υιοθετήσει την ίδια μεθοδολογία: RESTART.

Σε κλίμα… RESTART

Απόπειρα “επανεκκίνησης” των διμερών σχέσεων ήταν η περιγραφή που έδωσε σοβαρή συντηρητική πρωινή εφημερίδα στο διάβημα, όπως το τελευταίο μεθοδεύτηκε στην πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Για να είναι δε πιο ρεαλιστικό το σενάριο η συμπαθής εφημερίδα πρόσθεσε το ουσιαστικό επιχείρημα “μέσω ΗΠΑ”… φυσιολογικά.

Αυτό γράφτηκε στις παραμονές της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν. Μετά τη συνάντηση η μαγική διαδικασία προσδιορίστηκε με ακρίβεια: ο μηδενισμός του ιστορικού χρόνου διαπιστώθηκε ότι είχε επιτευχθεί. Από τον Απρίλιο του 2023, παρατήρησε η ίδια εφημερίδα, οι κάθε είδους παραβιάσεις και προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο έχουν μηδενιστεί. Σχετικό γραφικό επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.

Όθεν η επίτευξη του αρχικού κενού, προϋπόθεση για την όποια επανεκκίνηση, επιτεύχθηκε. «…από τον σεισμό του Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα επικρατεί πλήρης νηνεμία, τόσο στον αέρα όσο και στη θάλασσα». Το συμπέρασμα είναι ότι «άνοιξε παράθυρο ιστορικής ευκαιρίας». Και το Μέγαρο Μαξίμου, όπου έχει μεταφερθεί στο σύνολό της η άσκηση εξωτερικής πολιτικής,  έσπευσε να το διαβεί. Με άλλα λόγια εκπαραθυρώθηκε…

Στο ίδιο Μέγαρο επικρατούν περίπλοκες θεωρίες γύρω από τις διεθνείς σχέσεις. Βασικά πιστεύουν ότι τις καθορίζει το “κλίμα” και όχι άλλοι υλικοτεχνικοί, γεωπολιτικοί παράγοντες. Όθεν η “νηνεμία” γίνεται διπλωματική κατάσταση. Και εξηγείται με την “καλή διάθεση” ερήμην άλλων πιο σύνθετων παραμέτρων. Με άλλα λόγια με κάποιο μαγικό τρόπο (εντάξει πολύ μαγεία πέφτει…) οι τουρκικές οικονομικές, πολιτικές, στρατιωτικές ελίτ παραιτήθηκαν μονομιάς από όλες τις στρατηγικές διεκδικήσεις τους σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο, Κύπρο και όπου αλλού. Ίσως ο “Θεός της Ελλάδας” να αποφάσισε πως ήρθε η ώρα να κάνει κάποιο θαύμα. Ίσως όμως να συντρέχουν άλλοι λόγοι για ετούτη τη “νηνεμία”.

Μία εικόνα από το Βίλνιους… 

Ένας όχι και τόσο προσεκτικός παρατηρητής θα έστρεφε το βλέμμα του προς τον βορρά, εκεί όπου μαίνεται ο πόλεμος της Ουκρανίας. Η έκβαση και το μέλλον του αβέβαια, από αυτά όμως εξαρτάται η διάταξη του γειτονικού στον πόλεμο χώρου. Ανάλογα με την πορεία του πολέμου η θέση, οι δυνατότητες, η σημασία της Τουρκίας αλλάζουν. Και σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα, στην Άγκυρα φαίνεται πως παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις εκεί εξελίξεις.

Ο ίδιος παρατηρητής θα έστρεφε κατόπιν το βλέμμα του στην Ουάσιγκτον. Εκεί διαμορφώνονται νέες στρατηγικές και επιλογές με άξονα τις εξελίξεις του ίδιου πολέμου. Στην περίπτωση – διαφαινόμενη – νίκης, μερικής ή γενικής, της Ρωσίας, η θέση της Τουρκίας, ως ανάχωμα της ρωσικής ισχύος, αναβαθμίζεται σημαντικά. Αίφνης η Τουρκία γίνεται ζωτικός εταίρος της Δύσης. Κάθε αντάλλαγμα είναι θεμιτό σε αυτή την κατεύθυνση. Όθεν, ίσως η Τουρκία αποκτήσει τα όσα επιθυμεί, απλά πουλώντας την διπλωματική και στρατιωτική “φιλία” της στην Δύση. Εφόσον μπορεί να αποκτήσει τα όσα επιθυμεί με συμμαχική “θεσμική” βούλα, γιατί να κάθεται να τσακώνεται με τους Έλληνες για όποιον βράχο του Αιγαίου.

Η εικόνα του απομονωμένου Ζελένσκι στο Βίλνιους θα έπρεπε ίσως να προκαλεί ανατριχίλα στο Μέγαρο Μαξίμου. Η περίφημη “αντεπίθεση” της Ουκρανίας απέτυχε. Η Ουκρανία δεν μπορεί, αποδείχθηκε. Οι όποιες δυνάμεις μπορούν να πάρουν την θέση της απέναντι στην ενισχυμένη Ρωσία είναι πλέον ζωτικά ευπρόσδεκτες. Η Τουρκία είναι η πιο σημαντική από αυτές. Όθεν…