Βαθαίνει το ρήγμα στις σχέσεις Αθήνας-Μόσχας

Με μια μακροσκελή ανακοίνωση, σε σκληρή γλώσσα, απαντά το  ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στην πρόσφατη απόφαση των ρωσικών αρχών να απελάσουν Έλληνες διπλωμάτες, ως αντίποινα για την απέλαση Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα. Στο θέμα παρενέβη και εκπρόσωπος της Κομισιόν, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτη»  την ρωσική εμπλοκή σε εγχώριες υποθέσεις της Ελλάδας.

Η διαμάχη Αθήνας-Μόσχας ξεκίνησε πριν μερικές εβδομάδες, όταν η ελληνική κυβέρνηση πήρε την απόφαση να απελάσει δύο Ρώσους διπλωμάτες και να απαγορεύσει την είσοδο σε άλλους δύο. Είχε προηγηθεί η καταγγελία πως οι απελαθέντες Ρώσοι διπλωμάτες προσπαθούσαν να προκαλέσουν αντιδράσεις για τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ακολούθησε διαμαρτυρία της Μόσχας και στις 6 Αυγούστου ο Έλληνας Πρέσβης στην Μόσχα κλήθηκε στο ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών, όπου έλαβε ένα υπόμνημα, μέσω του οποίου ενημερώθηκε για «τα μέτρα που έλαβε η ρωσική πλευρά σε απάντηση των μη φιλικών ενεργειών της Αθήνας τον Ιούλιο αυτού του έτους σε σχέση με Ρώσους διπλωμάτες και πολίτες».

Τα μέτρα αυτά ήταν η απέλαση του εμπορικού ακολούθου και του υπεύθυνου επικοινωνιών, δύο χαμηλόβαθμα στελέχη, που δεν είναι διπλωμάτες, αλλά έχουν διπλωματική ιδιότητα και είναι ανάλογοι σε βαθμό με τους Ρώσους που είχαν απελαθεί από την Ελλάδα. Η Μόσχα ωστόσο έκανε ένα βήμα παραπάνω απαγορεύοντας  και την είσοδο στην Ρωσία του διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Νίκου Κοτζιά. Με τον τρόπο αυτόν έστειλε ένα προσωπικό μήνυμα στον υπουργό Εξωτερικών.

Ιδιαίτερη αίσθηση ωστόσο προκάλεσε η αναφορά του Ρώσου πρωθυπουργού Μεντβέντεφ σε «Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», σε συνέντευξη που παραχώρησε στη ρωσική εφημερίδα Kommersant, μετά την έναρξη της συζήτησης για την ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ.

Ως σύντροφος εν όπλοις της Τουρκίας

Το Υπουργείο Εξωτερικών, στην ανακοίνωσή του, στέλνει το μήνυμα ότι  πως η Ελλάδα είναι φιλειρηνική χώρα, με πολυδιάστατη, ανεξάρτητη δημοκρατική εξωτερική πολιτική και υπογραμμίζει ότι ως κυρίαρχο κράτος απαιτεί σεβασμό και σχέσεις ισότητας. Χαρακτηρίζει επίσης «αυθαίρετα» τα μέτρα που έλαβε η ηγεσία του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών και διαμηνύει πως η Ελλάδα θα απαντήσει με υπομονή και νηφαλιότητα.

Αν και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει ότι η Ρωσία είναι μια μεγάλη χώρα με ισχυρή παρουσία στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, υπογραμμίζει παραλλήλως ότι δείχνει να μην μπορεί να αντιληφθεί τις θέσεις αρχών της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

«Από τότε που πολεμά ως σύντροφος εν όπλοις της Τουρκίας και της παρέχει σειρά διευκολύνσεων στον τομέα της ασφάλειας, δείχνει να απομακρύνεται σταθερά από θέσεις που αρμόζουν στο επίπεδο φιλίας και συνεργασίας που χαρακτήριζε τις σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας εδώ και 190 χρόνια. Δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα έχει δικά της συμφέροντα και κριτήρια στη διεθνή πολιτική», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ.

Σε ό, τι αφορά την ουσία της υπόθεσης, δηλαδή τις απελάσεις στελεχών της ελληνικής πρεσβείας στη Μόσχα, το υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει ότι η απόφασή του να απελάσει Ρώσους διπλωμάτες βασιζόταν σε πραγματικά στοιχεία. Κάτι, που όπως αναφέρει δεν ισχύει για την απόφαση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, την οποία κρίνει ως αυθαίρετη και εκδικητική.

«Θέλουμε να θυμίσουμε στους φίλους Ρώσους ότι καμιά χώρα στον κόσμο δεν θα ανεχόταν απόπειρες α) εξαγοράς κρατικών αξιωματούχων, β) υπονόμευσης της εξωτερικής πολιτικής, και γ) παρεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας», αναφέρει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.

Στην ίδια ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η Ελλάδα ουδέποτε αποπειράθηκε να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας, υπογραμμίζοντας παραλλήλως ότι «είναι φανερό ότι υπάρχει μια μερίδα Ρώσων, ευτυχώς μειοψηφική, που νομίζει ότι μπορεί να κινείται στην Ελλάδα χωρίς να σέβεται νόμους και κανόνες, ακόμα και να εκτοξεύει απειλές». Αναφέρει μάλιστα ως «τέτοια περίπτωση» και την «προσπάθεια να επιβληθεί στη χώρα η παρουσία της “Ορθόδοξης Αυτοκρατορικής Παλαιστινείας Εταιρείας”, οργάνωσης που δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα από τις μυστικές υπηρεσίες των Τσάρων που στόχο είχαν τον αφελληνισμό των πατριαρχείων της Μέσης Ανατολής».

Το υπουργείο Εξωτερικών ξεκαθαρίζει τέλος ότι η ελληνορωσική φιλία επιτάσσει την εγκατάλειψη τέτοιων αντιλήψεων και καθιστά σαφές πως η Ελλάδα επιδιώκει σταθερά καλές σχέσεις και συνεργασία με τους γείτονές.

Παρέμβαση της Κομισιόν

Το ζήτημα είναι διμερές δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάρλος Μαρτέν,  για την επιδείνωση των σχέσεων Ελλάδας-Ρωσίας, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι η Κομισιόν παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.

Ο ίδιος χαρακτήρισε, με δηλώσεις του στην ιστοσελίδα EURACTIV.com, «απαράδεκτη» την εμπλοκή της Ρωσίας στις εγχώριες υποθέσεις της Ελλάδας. Πρόσθεσε επίσης ότι η Κομισιόν «ήταν πάντα σαφής σχετικά με αυτό και αναγνωρίζει την πρόκληση, όπως αποδεικνύεται και από τις πρόσφατες συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Η αντίδραση της ΝΔ

Οι φιλικές και παραγωγικές σχέσεις με την Ρωσία «είναι διαχρονική επιλογή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», αναφέρει ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος, προσθέτοντας ότι «αυτονόητη είναι και η αρχή κάθε χώρα να σέβεται την κυριαρχία της άλλης και να αποφεύγει οποιαδήποτε εμπλοκή στις εσωτερικές υποθέσεις της».

Σημειώνει επίσης ότι η ΝΔ παρατηρεί με «έντονη ανησυχία τις αρνητικές εξελίξεις» που όπως επισημαίνει «έφτασαν μέχρι και την απαράδεκτη αναφορά του Ρώσου Πρωθυπουργού σε “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”».

Κάνει τέλος λόγο για αναγκαιότητα να επουλωθούν οι ελληνορωσικές σχέσεις «με καλά μελετημένους, νηφάλιους και όχι παρορμητικούς χειρισμούς» και επαναφέρει το αίτημα της ΝΔ προς την κυβέρνηση να παράσχει πλήρη ενημέρωση στη Βουλή.