Βήμα-βήμα το σχέδιο Β’ της κατοχικής Τουρκίας

Το ταξίδι της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, το οποίο ολοκληρώνεται αύριο με χωριστές συναντήσεις που θα έχει με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον κατοχικό ηγέτη-εγκάθετος της Τουρκίας, Ερσίν Τατάρ, δεν έχει αλλάξει το τοπίο. Αυτό φάνηκε από την πρώτη της επίσκεψη, επιβεβαιώθηκε στην τωρινή, την τρίτη στη σειρά.

Η κατοχική πλευρά μεθόδευσε εξαρχής να οδηγηθούν οι συζητήσεις σε ναυάγιο. Ακόμη κι όταν στην Άγκυρα αποδέχονταν το διορισμό της απεσταλμένης είχαν ως στόχο να επιβεβαιωθεί το αδιέξοδο και το χάσμα απόψεων, ώστε να δρομολογηθεί η αλλαγή των όρων εντολής του Γενικού Γραμματέα και το περιεχόμενο τους.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κατοχική πλευρά πιέζει όπως στις 5 Ιουλίου, που ολοκληρώνεται το συμβόλαιο της κ. Ολγκίν, να μην υπάρξει ανανέωση και να γίνει παραδοχή ότι “τίποτε δεν μπορεί να γίνει”. Αν και η ανανέωση της προσπάθειας και η διατήρηση της αποστολής εξαρτάται από τον Γενικό Γραμματέα, έχει σημασία και τι θα γράψει στην έκθεση της η κ. Ολγκίν. Εάν, δηλαδή, θεωρεί πως υπάρχει δυνατότητα να βρεθεί διέξοδος ή πως ουδεμία προοπτική υφίσταται.

Το ταξίδι-κλειδί

Η Βολιβιανή απεσταλμένη του Διεθνούς Οργανισμού, έχει το τελευταίο δεκαήμερο συναντηθεί με όλους τους βασικούς παίκτες και διεθνείς παράγοντες. Το ταξίδι-κλειδί ήταν αυτό στην Άγκυρα και η συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος ναι μεν ήταν διπλωματικός αλλά εξέφρασε τη γνωστή γραμμή, μη αφήνοντας περιθώρια αισιοδοξίας. Ήταν άλλωστε και ο προπομπός τι θα άκουγε στα κατεχόμενα.

Όταν συνάντησε τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, ο τελευταίος χωρίς περιστροφές, με έντονο τρόπο ξεκαθάρισε πως χωρίς αναγνώριση δεν παρακάθεται στο ίδιο τραπέζι με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Η κατοχική πλευρά υποστηρίζει πως «ο χρόνος εξαντλείται, τα θέματα αυτά συζητούνται εδώ και δεκαετίες, δεν υπάρχει προοπτική σύγκλισης απόψεων και προχωράμε σε άλλα». Η τακτική που προδήλως προωθείται και δημόσια από τουρκικής πλευράς, είναι να μπει στο τραπέζι το σενάρι των δύο κρατών, που δεν είναι, ειρήσθω εν παρόδω, η τελική επιδίωξη της κατοχικής δύναμης.

Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως μετά από νέο αδιέξοδο θα επιχειρήσει να εδραιώσει και μονιμοποιήσει διά της επιβολής νέα τετελεσμένα. Αυτά τα νέα τετελεσμένα, επί του εδάφους αλλά και στη θάλασσα, θα επιβληθούν με τον τερματισμό της αποστολής της κ. Ολγκίν και ενδεχομένως να συνδεθούν με τα πανηγύρια που σχεδιάζονται στα κατεχόμενα για τα πενηντάχρονα από την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Παράλληλα, είναι σαφές πως η Άγκυρα έχει επικεντρωθεί και στις προσπάθειες για αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, γνωρίζουν τις δυσκολίες που υπάρχουν αλλά είναι προφανές ότι προετοιμάζουν συστηματικά και μεθοδικά το έδαφος για αναγνώριση.

Στην Αθήνα η απεσταλμένη

Μεθαύριο Τρίτη, η κ. Ολγκίν θα βρίσκεται στην Αθήνα, τελευταίο σταθμό της παρούσας περιοδείας της. Θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών, Γεώργιο Γεραπετρίτη, ένα 24ωρο μετά τις συνομιλίες Μητσοτάκη και Ερντογάν στην Άγκυρα. Αν και η κ. Ολγκίν έχει συναντηθεί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν προ ημερών, ωστόσο όπως συναφώς σημείωνε διπλωματική πηγή “η ελπίδα πεθαίνει τελευταία”.

Στα Ηνωμένα Έθνη, όπως και στη Λευκωσία επενδύουν στην αυριανή συνάντηση του Πρωθυπουργού της Ελλάδος και του Τούρκου Προέδρου, χωρίς να έχουν ωστόσο ψευδαισθήσεις. Άλλωστε το Κυπριακό έχει συζητηθεί και στην πρόσφατη συνάντηση των δυο υπουργών Εξωτερικών, Γεραπετρίτη και Φιντάν, στο Λονδίνο.

Διασώζεται η προσπάθεια;

Πληροφορίες αναφέρουν πως η Λευκωσία έχει επεξεργασθεί διάφορες ιδέες, που θα μπορούσαν να τεθούν σε περίπτωση που θα ξεκινούσαν οι συζητήσεις. Αυτό, όμως, δεν μπορεί συνεχώς να γίνεται μονομερώς. Οι διάφοροι διεθνείς παίκτες υποστηρίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να δώσει κίνητρα στην τουρκική πλευρά. Τούτο έχει ήδη γίνει με τα μονομερή μέτρα, που κατέθεσε πρόσφατα η κυβέρνηση και τα οποία Τουρκοκύπριοι αξιοποιούν στο έπακρο.

Διπλωματική πηγή στη Λευκωσία υπενθύμισε με νόημα πως η ελληνική πλευρά κινείται εντός πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και εκτός η τουρκική. Η απεσταλμένη των Ηνωμένων Εθνών θα πραγματοποιήσει ένα ακόμη ταξίδι προς το τέλος Ιουνίου, το οποίο ενδέχεται να είναι το τελευταίο. Αν και υπάρχουν πληροφορίες, που φέρουν τον Γενικό Γραμματέα, να προσανατολίζεται να δώσει μια μικρή παράταση μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ώστε να αξιοποιήσει και τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του Διεθνούς Οργανισμού και την παρουσία εκεί του Προέδρου της Δημοκρατίας και του κατοχικού ηγέτη.

Είναι σαφές πως η απόσταση που χωρίζει τις δυο πλευρές είναι μεγάλη. Για τη Λευκωσία η αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος δεν μπορεί καν να τεθεί προς συζήτηση. Για την κατοχική πλευρά οτιδήποτε άλλο θεωρείται ξεπερασμένο ενώ οι αξιώσεις της δεν είναι προς διαπραγμάτευση αλλά για εκ προοιμίου αποδοχή της αναγνώρισης.