Από το “Τέλος της Ιστορίας” στη δύση της Δύσης

Η δύναμη του απρόβλεπτου στην γεωπολιτική, του λογικά μάλλον αδύνατου, αλλά πιθανοθεωρητικά υπαρκτού, που αν συμβεί (το λογικά απίθανο) θα προκαλέσει κοσμικές ανατροπές, προκαλεί φόβο και αμφιβολία για το “αύριο”, την κυοφορούμενη νέα πραγματικότητα και ενεργοποιεί αμυντικούς και πιθανόν υπερευαίσθητους αυτοματισμούς, είτε εθνικών, είτε υπερεθνικών κοινωνικών συνόλων. Σίγουρα δεν ζούμε το “Τέλος της Ιστορίας”!

Η “πτώση” και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ) το 1989, έτος σταθμός στην πολιτική ιστορία, σηματοδότησε τον “αιώνα της κυριαρχίας” της Δύσης, ως υπέρτερο αξιακό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα. Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός, ήταν ο νικητής σε οικονομικό και ιδεολογικό πεδίο, στην ιδιότυπη μάχη των πολιτευμένων και των οικονομικών συστημάτων, όπως υποστήριζαν τα παγκοσμίου κύρους αμερικανικά think tanks (δεξαμενές σκέψης).

Τότε, ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Francis Fukuyama, με το διάσημο βιβλίο του “The End of History and the Last Man” (“Το τέλος της ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος)”, έσπευσε να αντικαταστήσει τον «ιστορικά χρεωκοπημένο» μαρξισμό, όπως υποστήριζε, με μια καινούρια πολιτικο-οικονομική νομοτέλεια. Ο Fukuyama, προέβη και στην μεγαλόπνοη πρόβλεψη περί εξάλειψης των δομικών συγκρούσεων στην κατοπινή ιστορία της ανθρωπότητας. Φυσικά και όπως ήταν αναμενόμενο, από κάθε σοβαρό αναλυτή των διεθνοπολιτικών πραγμάτων, π.χ. Νόαμ Τσόμσκι, διαψεύστηκε οικτρά.

Εκφραστές της κυριαρχίας της Δύσης ή “μέσα επιβολής” της κυριαρχίας της, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, το επεκτατικό χρηματοπιστωτικό και τοκογλυφικό τραπεζικό σύστημα και η στρατιωτική ισχύς με αιχμή τα υπερεξελιγμένα επιθετικά οπλικά συστήματα, που αφειδώς παρασκευάζουν οι πολεμικές βιομηχανίες της Δύσης.
Το θεωρητικό-ιδεολογικό υπόβαθρο του αμερικανοκίνητου επιθετικού-ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού, εφηύρε το 1991 τη Νέα Τάξη Πραγμάτων (ΝΤΠ) και εισβάλει στο Ιράκ, με στόχο τον “εκδημοκρατισμό του”, δηλαδή την επιβολή ενός συστήματος Δημοκρατίας Δυτικού Τύπου (απέτυχε πολιτικά, πέτυχε στρατιωτικά).

Ακολούθησε το 2001 ο “πόλεμος κατά της τρομοκρατίας”, που εκφράστηκε με το μεγαλόπνοο σχέδιο της στρατιωτικής συντριβής του “Άξονα του κακού”, που κατά την επίσημη πολιτική εκδοχή της Δύσης το “κακό” αντιπροσώπευαν η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και η Βόρεια Κορέα. Ακολούθησαν η στρατιωτική εισβολή στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, ο πόλεμος στη Συρία και η επίδειξη στρατιωτικής πυγμής Δύσης-ΝΑΤΟ στην Μέση Ανατολή και Αραβική χερσόνησο, με επιτυχίες στον στρατιωτικό τομέα, αποτυχίες στον πολιτικό και κοινωνικό και αμφιλεγόμενα οφέλη στον ενεργειακό τομέα.

“Η δύση της Δύσης”

Από το 2015 έχει αρχίσει μια έντονη αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ, που δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί, που την χαρακτηρίζουν και ως η αφετηρία της “δύσης της Δύσης”. Από το 2020 και μετά, ο πόλεμος της Δύσης έχει ως στόχο, τα αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα της Ρωσίας και της Κίνας, που σύμφωνα με την εκτίμηση του πανίσχυρου στρατιωτικο-βιομηχανικού λόμπι των ΗΠΑ, έχουν αποκτήσει την δυνατότητα, οικονομικά, τεχνολογικά, κοινωνικά και στρατιωτικά, να αμφισβητήσουν τη Δυτική κυριαρχία, αξιοποιώντας το αμερικανικής “εμπνεύσεως” λαοκτόνο οικονομικό καπιταλιστικό σύστημα.

Σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο η κυριαρχία της Δύσης, επέβαλε την κυριαρχία των αγορών, την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τον νεοφιλελευθερισμό, την ιδιωτικοποίηση ακόμα και ζωτικών κρατικών τομέων, την αποθέωση του ατομικισμού, την θεοποίηση του κέρδους με τα αμύθητα πλούτη σε χρηματιστές και τους επιχειρηματικούς ομίλους, την εξαΰλωση του κοινωνικού κράτους, τα άυλα νομίσματα όπως το αμφιλεγόμενο bitcoin.

Στον αντίποδα, επέβαλε την φτωχοποίηση ευρύτερων λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, που επιπλέον με την πλειονότητα των φτωχοποιημένων αστών απέναντι στην παγκοσμιοποίηση, αντέταξαν και το Εθνικό, ως έσχατο μέσο προστασίας το έθνος-κράτος. Και έτσι, έχει προκύψει ο σύγχρονος εθνολαϊκισμός, ως δυνάμει απειλής της παγκοσμιοποίησης.

Στο “πνεύμα” αυτό έχει ενδιαφέρον η δήλωση του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ  Πούτιν: «Το πιο σημαντικό που συμβαίνει σήμερα, δεν είναι τα τραγικά γεγονότα στην Ουκρανία, αλλά η αποδόμηση του μονοπολικού διεθνούς συστήματος που διαμορφώθηκε μετά με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης». Έτσι βαδίζουμε πλησίστιοι προς το μέλλον, την “ψηφιακή διακυβέρνηση”, την “Μετάβαση”, την “Μεγάλη Επανεκκίνηση”, το “πανδημικό φόβο”, τον “υποταγμένο Λαό”, την “Δύση της Δύσης”, την σύγκρουση με τα “αυταρχικά καθεστώτα”, τη “ισοπέδωση των λαϊκών αντιδράσεων”.

Από την άλλη πλευρά, τα όντως αυταρχικά καθεστώτα της Ρωσίας και της Κίνας, δεν έχουν να προσφέρουν μια εναλλακτική λύση ελκυστική, ειδικά των ευρισκόμενων σε οικονομική δυσπραγία κοινωνικών στρωμάτων της Δύσης (έχουμε θεαματική αύξηση της φτώχειας και εξαθλίωσης στον καπιταλιστικό “παράδεισο”), πέραν της αντιδυτικής ρητορείας. Άλλωστε, Κίνα και Ρωσία (οι κομματικές και οικονομικές ελίτ αυτών των κρατών), μια χαρά έχουν προσαρμοστεί με την παγκοσμιοποίηση και φαίνεται να μην έχουν ηθικές αναστολές, αν το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών μεγαλώνει διαρκώς.