Μήπως πρέπει να μιλήσουμε και για τις ευθύνες της κοινωνίας;

Μας επιτρέπει να έχουμε την ικανότητα να κατανοούμε τις καταστάσεις με σχετική ευθύτητα. Το βάρος της ευημερίας της κοινωνίας περιέχεται στην νοητική και πνευματική δεξιότητα που όλοι μας έχουμε να ξεχωρίζουμε το «καλό» από το «κακό». Η εκφύλιση της γνωστικής κρίσης για το ποια είναι η πραγματικότητα των καταστάσεων σήμερα παραμένει ριζοσπαστική ως διαδικασία, αν και ενεργείται αυτόματα και ασυνείδητα. Είναι η διαδικασία που σηματοδοτεί αυτό που είμαστε και, ταυτόχρονα, σηματοδοτεί τον πιθανό συνολικό κατακερματισμό του ανθρώπου για αυτό που μπορεί να γίνει.

Η συνεχής πάλη της κοινωνίας

Με αυτή την έννοια, το δώρο της ανθρώπινης λογικής είναι ένα μοναδικό προνόμιο που επιτρέπει στον άνθρωπο, αλλά και στην κοινωνία, να κατανοεί και να επιλέγει αυτό που είναι προς το πραγματικό του συμφέρον. Η χρήση της λογικής χαρακτηρίζεται ως «δώρο» αλλά και ως «κατάρα». Λειτουργεί ως δίκοπο μαχαίρι. Καταξιώνει τον άνθρωπο να φτάσει στην ύστατη αναγνώριση των αντίρροπων δυνάμεων, δηλαδή, τον βαθύ και αχανή ψυχισμό του σχετικά με την καταξίωση της έννοιας του «υπάρχω» και «γίνομαι».

Ο στόχος αυτού του άρθρου είναι να αναδείξει πως τα προνόμια που γίνονται εφικτά με τη χρήση της λογικής παραμένουν καταλυτικά για τη διεξαγωγή κάθε άλλου στοιχείου συμπεριφοράς που μπορεί να συμβάλει «θετικά» ή «αρνητικά» στην κοινωνία. Ιδιαίτερα να συμβάλει με καταλυτικό τρόπο στην ποιότητα οποιασδήποτε βιωματικής εμπειρίας μπορούμε να φανταστούμε.

Ο κυκεώνας των απόψεων που παρουσιάζονται από τα διάφορα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και άλλες πηγές πληροφοριών φέρνουν στην αρένα της προσοχής μας το λαβύρινθο του τι είναι τελικά η «αλήθεια». Οποιοδήποτε κοινωνικό γεγονός παρουσιάζεται με τρόπο τέτοιο, ώστε ο απλός πολίτης να αντιμετωπίζει συνεχώς μία μόνιμη δυσχέρεια στο να μάθει τι πραγματικά είναι η αλήθεια, τι πραγματικά συνέβη και πώς τον αφορά. Αυτή η συνεχής πάλη με το τι θέλει το κατεστημένο να παρουσιάσει ως «αλήθεια» και πώς η προβολή του γίνεται σε εμάς, δυστυχώς εξελίσσεται σε μία κουραστική εμπειρία.

Οι ευθύνες της κοινωνίας

Είναι εφικτά αδύνατον για τον καθημερινό πολίτη να εξετάσει όλες τις διαφορετικές πηγές που χρησιμοποιούνται για να παρουσιαστεί ένα γεγονός και να σκεφτεί το τι πραγματικά πρεσβεύει. Κάθε ισχυρισμός που γίνεται για το τι είναι η «αλήθεια» μπορεί να στηρίξει αλλά και να κλονίσει. Είτε το θέλουμε είτε όχι, το πλαίσιο της ερμηνείας μας περιέχεται σε μία συνεχή πάλη από απόψεις και η χρήση της λογικής είναι το δώρο μας αλλά και η κατάρα μας.

Σε αυτό το συνεχώς μεταλλασσόμενο κράμα από εντάσεις και απόψεις που συνεχώς αλλάζουν, το δώρο της ανθρώπινης λογικής επιτρέπει τη δυνατότητα αξιολόγησης όταν προσεγγίζεται με ένα αίσθημα ειλικρίνειας. Είναι άξια προσοχής η αναφορά του Φραντς Κάφκα, όταν αισθάνθηκε την απόλυτη ντροπή. Συνειδητοποίησε, μεταφορικά, ότι η ζωή είναι ένα θεατρικό έργο από ηθοποιούς στο οποίο θέλησε να παρουσιαστεί χωρίς κανένα πρόσχημα για το ποιος είναι και τι θέλει.

Το πλεονέκτημα της ανθρώπινης λογικής βρίσκεται στην κρίση αλλά και στην ικανότητα αντίληψης μυστικών και διφορούμενων ταυτοτήτων που περιέχονται μέσα στις επιλογές. Αν και υπάρχουν πολλά σενάρια, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές για ερμηνείες από αυτές που παρουσιάζονται μέσα από τη δυνατότητα της λογικής κρίσης. Για παράδειγμα, το απαύγασμα της σημερινής παρακμής δεν μπορεί να γίνεται συνεχώς αιτία καταλογισμού των «άλλων». Με απλά λόγια, τα πολιτικά κόμματα δεν εξαθλίωσαν την Ελλάδα χωρίς την ενεργή συμμετοχή των ψηφοφόρων τους! Οι φρούδες ελπίδες που γίνονται σημαία από την κοινωνία σε κάθε εκλογική εκστρατεία και γρήγορα περνούν στο παρελθόν, δεν είναι απλά επιτυχία των πολιτικών που μπορούν και επηρεάζουν τα κοινωνικά στρώματα.

Ο κατακερματισμός της κοινωνίας

Είναι αποτυχία του καθημερινού πολίτη να αντιληφθεί την πραγματικότητα της εξαθλίωσης που συνεχώς του παρουσιάζουν, βάφοντας την έννοια της «ελευθερίας» με ό,τι χρώματα τους αρέσει. Επομένως, δεν υπάρχουν αμέτρητες ερμηνευτικές επιλογές για να κατανοήσει κανείς σε τι πραγματικότητα ζει.

• Αν το σύστημα που θέλει να χαλιναγωγεί τις μάζες δε γνωρίζει τι είναι πραγματικά το σωστό για τον εαυτό του και τους άλλους, τότε μπορεί να θεωρηθεί άγνοια.
• Αν οι καθημερινές κακουχίες δεν γίνονται αιτία αποφασιστικής αλλαγής των κοινωνικοπολιτικών συστημάτων που απαρτίζουν την κοινωνία, τότε μπορεί να είναι επειδή υπάρχει αδιαφορία για την έννοια της ανθρώπινης κακουχίας και μιζέριας.
• Αν υπάρχει κατανόηση των μοχθηρών συνεπειών προηγούμενων πολιτικών που δεν κατάφεραν να αποδώσουν καρπούς αλλά και συνεχίζονται σαν να μην έλαβαν χώρα ποτέ, τότε υπάρχει σκοπιμότητα.

Όταν η αδιαφορία παρουσιάζεται ως ενδιαφέρον και η σκοπιμότητα ως άγνοια, τότε η παρακμή δεν γίνεται να αποφευχθεί ως μοχθηρό βίωμα με τα προβλήματα που δημιουργεί. Ας γίνεται κατανοητό πως ο κατακερματισμός και η διάσπαση της κοινωνίας είναι απλά αδύνατον να αποφευχθούν ως τραγικά γεγονότα. Προέρχονται από ένα ενιαίο μεταφορικό και κυριολεκτικό απαύγασμα σαπίλας που συνέβαλε και συνεχίζει να συμβάλλει σε αυτή την παρακμή.

Η λογική είναι το δώρο της κρίσης και είναι η ευθύνη μας να το χρησιμοποιήσουμε για το καλύτερο προς εμάς και τους άλλους. Η λογική μας δεν θα πρέπει να γίνει εργαλείο χαλιναγώγησης. Μία τέτοια εξέλιξη λαμβάνει χώρα εξαιτίας της άγνοιας, της σκοπιμότητας ή της αδιαφορίας. Αν μία τέτοια παρακμή παγιωθεί είτε «έξω» μας είτε «μέσα» μας, τότε είμαστε εμείς υπεύθυνοι. Επιτρέψαμε στο δώρο της λογικής να χρησιμοποιηθεί με καθοριστικό τρόπο προς την εξαΰλωση της πεμπτουσίας της ανθρώπινης πραγματικότητας.