Πως μπορούν να κόμματα να απαλλαγούν από την διαπλοκή

Οι πολιτικές που εφαρμόζονται στις σημερινές δημοκρατίες είναι προϊόντα που παράγονται από τα πολιτικά κόμματα. Αυτές οι πολιτικές, αντικειμενικά, ενσωματώνουν και στοιχεία προέλευσης του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν και από το οποίο τα κόμματα υποστηρίζονται με μέλη, ψηφοφόρους και χρήμα. Αυτά βιώνουμε σήμερα όλο και πιο έντονα και οι ανάγκη για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να είναι πιεστική για όλους, πλην ορισμένων που νέμονται τα όποια παραγόμενα αγαθά.

Σε προηγούμενο άρθρο μου έγραφα: «Oι δημοκρατίες που γνωρίζουμε, ενώ διακηρύττουν πίστη στις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος, στην πράξη έχουν αποτύχει να ικανοποιήσουν τις πρόνοιες του. Αυτό οφείλεται στο ότι τα μέσα-θεσμοί που χρησιμοποιούνται για τη λειτουργία του δεν είναι τα κατάλληλα».

Ένα από τα θεσμικά μέσα που επιλέχτηκε από την περίοδο της αναγέννησης και ύστερα, με στόχο την ανάδειξη των αξιωματικών αρχών της δημοκρατίας στην πράξη, είναι η χρήση εκλογών για την ανάδειξη των πολιτικών αξιωματούχων. Το μέσο αυτό έχει τις ρίζες του στον ρεπουμπλικανισμό που επινοήθηκε από τους Λατίνους το 500 π.Χ. περίπου. Την ίδια περίπου περίοδο (509 π.Χ.) οι Αθηναίοι είχαν προχωρήσει στην εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, όπου η ανάδειξη των πολιτικών αξιωματούχων-η βουλή των πεντακοσίων-γίνονταν με κλήρωση. Αυτό οδήγησε τον Αριστοτέλη να ορίσει αυτό το πολίτευμα ως δημοκρατία, ενώ ως ολιγαρχικό αυτό όπου οι πολιτικοί αξιωματούχοι προκύπτουν με εκλογές.

Το πρόβλημα με τη χρήση της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη των πολιτικών αξιωματούχων είναι ότι παράγεται, αντικειμενικά, ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον μεταξύ των υποψηφίων, το οποίο, δυστυχώς, με τη σειρά του παράγει τη διαπλοκή υποψηφίων με ψηφοφόρους και με παντός άλλου είδους παράγοντες. Νυν υπέρ πάντων η εκλογή του υποψηφίου.

Το κόστος της διαπλοκής

Η παραγωγή δε της διαπλοκής συνεχίζεται και μετά την εκλογή του υποψηφίου, ο οποίος πρέπει να φροντίσει και την επανεκλογή του στις επόμενες εκλογές. Αυτές οι ανάγκες των πολιτικών αξιωματούχων δημιουργούν και μια μεγάλη αγορά στην οποία οι διαθέτοντες κεφάλαια επενδύουν σε ΜΜΕ και οργανισμούς με στόχο να ελέγχουν, δια της διαπλοκής, την πολιτική και τους πολιτικούς.

Προφανώς, με την εκλογική διαδικασία αναπτύσσεται σκληρός ανταγωνισμός ανάμεσα και στα πολιτικά κόμματα με αποτέλεσμα να παράγεται και εδώ διαπλοκή. Αυτή η διαπλοκή που επηρεάζει αρνητικά τη δημοκρατική λειτουργία για να αντιμετωπιστεί πρέπει πρώτα να προηγηθούν αλλαγές στο Σύνταγμα, ενώ η θεραπεία της παραγόμενης διαπλοκής κατά τη διαδικασία ανάδειξης των πολιτικών αξιωματούχων, που προτείνεται κατωτέρω, δεν απαιτούνται, παρά μόνον καταστατικές αλλαγές στα κόμματα και ένας νόμος που καταργεί το σταυρό προτίμησης.

Μερικές από τις παρενέργειες αυτής της κατάστασης είναι η θεαματική αύξηση του κόστους στους πολίτες για τη λειτουργία αυτού του πολυδαίδαλου πολιτικού συμπλέγματος, ο αποκλεισμός μη πλούσιων πολιτών με την ενασχόληση τους, ως βουλευτές, περιφερειακοί ή δημοτικοί σύμβουλοι κτλ., με τα κοινά και, προπαντός, είναι οι προκλητικές οικονομικές ανισότητες, που προκύπτουν και από εγκλήματα που συχνά οδηγούν σε πολέμους, οι οποίες προκαλούν και την αφόρητη φτώχια και το θάνατο από την πείνα.

Αυτά και άλλα πολλά αποτελέσματα, παραγόμενα από τα φερόμενα ως δημοκρατικά πολιτεύματα, αναδεικνύουν μια προκλητική αντίφαση, όταν κανείς τα συγκρίνει με τις καλές διακηρυγμένες προθέσεις τους, που συνοψίζονται στο στόχο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος που είναι η ευημερία των πολιτών.

Η δύναμη του πολίτη

Τα παραπάνω, πολλάκις διαπιστωμένα φαινόμενα, προδικάζουν ένα ζοφερό και επικίνδυνο μέλλον που πρέπει η ανθρωπότητα πάση θυσία να αποτρέψει. Τρόπος και μάλιστα ειρηνικός υπάρχει και το μόνο που απαιτείται να υπάρξει είναι η βούληση των πολιτών να το αποτρέψει μεταμορφώνοντας τα φερόμενα ως δημοκρατικά πολιτεύματα σε πραγματικά δημοκρατικά. Η προσπάθεια αυτή μπορεί να προκύψει μόνον εάν οι πολίτες:

Αποβάλλουν τον εθισμό τους που τους οδηγεί στην άποψη: η εκλογική διαδικασία, ένα μέσο που χρησιμοποιείται να υπηρετήσει το θεσμό της δημοκρατίας να ταυτίζεται με ένα άλλο μέσο, τη δημοκρατία που μοναδικός στόχος της είναι η ευημερία των πολιτών, εγκαταλείψουν την πεπατημένη των πολιτών της αρχαίας Αθήνας που προσδένονταν ως οπαδοί-φέουδα σε προσωπικότητες και αν ενταχθούν σε δημοκρατικά λειτουργούντα κόμματα με χαρακτηριστικά και κανόνες που απορρέουν από τις αξιωματικές αρχές της δημοκρατίας που είναι:

• Η ελευθερία του κάθε πολίτη είναι αυτονόητη και μπορεί ελεύθερα να εκφράζεται και να ενεργεί με την προϋπόθεση ότι τα λεγόμενα και οι πράξεις του δεν περιορίζουν την ελευθερία του διπλανού του να κάνει το ίδιο. Αυτό ορίζει και τις υποχρεώσεις του κάθε πολίτη.
• Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι μπροστά στο νόμο και έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ευκαιρίες, εφόσον πληρούν τα προαπαιτούμενα για κάθε περίπτωση. Έτσι νοείται και η πολιτική ισότητα ανάμεσα σε πολίτες.

Κλήρωση αντί εκλογής

Η θεραπεία της νόσου για κάποια εκ των συμπτωμάτων των σημερινών, φερόμενων και ως δημοκρατικών, πολιτευμάτων, επιτυγχάνεται με αντικατάσταση του μέσου: εκλογική διαδικασία με την κλήρωση. Μια τέτοια περίπτωση αφορά και στον τρόπο ανάδειξης των περισσότερων πολιτικών αξιωματούχων. Πριν από την κλήρωση ανάδειξης πολιτικών αξιωματούχων για κάθε πολιτικό αξίωμα καθορίζονται τα απαραίτητα προσόντα, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοκρατία και το ήθος του αξιωματούχου, καθώς και η απαραίτητη επαγγελματική εμπειρία και ενασχόληση του με τα κοινά.

Επιπλέον η θητεία όλων των κομματικών πολιτικών αξιωματούχων-στελέχη κομματικών οργάνων, βουλευτών, περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων κτλ.-περιορίζεται σε μια. Ο τρόπος αυτός αφαιρεί την εξάρτηση κάθε κληρωτού από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό αξιωματούχο ή όργανο αξιωματούχων και καταργεί τα αρχηγικά κόμματα. Όλοι πρέπει να εργάζονται στις περιοχές τους για να κληρωθούν σε τοπικά όργανα. Τα δε ψηφοδέλτια βουλευτών, περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων επιπλέον θα προκύπτουν δια διπλής κλήρωσης, μία πριν την εκλογική διαδικασία, χωρίς πλέον σταυρό προτίμησης, και η άλλη μετά που καθορίζει τη σειρά εκλογής των μελών του ψηφοδελτίου στο αξίωμα.

Εξαιρέσεις αφορούν στους προέδρους των κομμάτων, κομματικούς υποψήφιους περιφερειάρχες και δημάρχους που αναδεικνύονται κυρίως ως ειδικοί δια της εκλογικής διαδικασίας σε κομματικές νομαρχιακές ή δημοτικές συνελεύσεις, όπου οι ψηφοφόροι είναι οι κληρωτοί κομματικοί πολιτικοί αξιωματούχοι οργάνων της περιοχής. Αυτές οι κατηγορίες πολιτικών αξιωματούχων είναι δυνατόν να έχουν δυο θητείες.

Το όφελος για τα κόμματα 

Τα παραπάνω εξασφαλίζουν τη δημοκρατική λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, απελευθερωμένα πλέον από πολλές μορφές διαπλοκής και εξαρτήσεις, των οποίων τώρα οι λειτουργικές τους δαπάνες, πολύ χαμηλότερες από πριν για τους καταναλωτές-πολίτες που κάνουν χρήση των υπηρεσιών τους και που σήμερα τους κοστίζουν ο κούκος αηδόνι (οι δαπάνες μόνο για τις τελευταίες εκλογές των ΗΠΑ ανήλθαν επισήμως σε 7 δισ. δολάρια (ανεπισήμως ήταν διπλάσιες) και για αυτές που έρχονται υπολογίζονται σε 16,5 δισ.) θα καλύπτονται μόνον από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα παραπάνω ανοίγουν, συγχρόνως, και τις προοπτικές ανάδειξης της αξιοκρατίας και του ήθους και το δρόμο για τη δημιουργία πολιτισμένων κοινωνιών.

Με αυτές τις διαδικαστικές αλλαγές στα κόμματα οι υποψήφιοι για όποιο αξίωμα δεν χρειάζονται να είναι πλέον πλούσιοι ή να εξαρτώνται από πλούσιους, ενώ θα αυξηθεί θεαματικά ο αριθμός των πολιτών που θα ασχολούνται με τα κοινά και για έναν πρόσθετο λόγο: Οι τοπικές οργανώσεις τώρα θα διαθέτουν με νόμο, κατά τα πρότυπα της εκκλησίας του δήμου στην αρχαία Αθήνα, απόλυτη εξουσία για τη διαμόρφωση του κομματικού αναπτυξιακού προγράμματος της περιοχής.

Συγχρόνως θα καθορίζουν πριν από την κλήρωση, με την οποία προκύπτει η τελική σύνθεση κάθε ψηφοδελτίου, και τη σύνθεση της ομάδας εθελοντών που επιθυμούν να ασχοληθούν με τα κοινά στην περιοχή τους και να αναδειχτούν ως πολιτικοί αξιωματούχοι σε διάφορα πολιτικά αξιώματα. Τέλος με όλες αυτές τις μεταρρυθμιστικές κινήσεις ανοίγει και ο δρόμος που οδηγεί στη μετάβαση της εξουσίας στο λαό.

Ιδού, λοιπόν, πεδίον της δόξης λαμπρόν. Τώρα περισσότερα χαρακτηριστικά του άγνωστου, σε πάρα πολλούς πολίτες, δημοκρατικού πολιτεύματος γίνονται γνωστά και γι’ αυτό θα πρέπει να τερματιστούν και οι όποιες δικαιολογίες για αδράνεια και καθυστέρηση του καθενός για το μετασχηματισμό του κόμματός του από αρχηγικό, σε κόμμα πραγματικά δημοκρατικό. Το έργο αυτό, που είναι των μελών κάθε κόμματος, θα απαλλάξει κάθε κόμμα καθώς και τη χώρα από τους ζυγούς της εξάρτησης.