“Πρόβατα” με πολλά ανθρώπινα δικαιώματα!

Στο προηγούμενο άρθρο μας είδαμε ότι στο όνομα της επιστήμης και του ορθού λόγου, κάθε απροκάλυπτα βίαιος πολιτικός αυταρχισμός φαίνεται να δικαιολογείται εκ των προτέρων και εκ των υστέρων να εκλογικεύεται από τους συστηματικά τρομοκρατημένους υπηκόους του καθεστώτος. Οι διαδικασίες και οι τεχνικές των εκλογικεύσεων και της καθυπόταξης – γνωστές εδώ και πολλά χρόνια στους κοινωνικούς ψυχολόγους, διασταυρώνονται βέβαια με την ιστορική συγκυρία της μετανεωτερικότητας.

Ήδη με τα διάφορα ρεύματα της αμερικανικής αριστεράς της δεκαετίας του ’70 (αλλά και με τις θεωρητικές επεξεργασίες στοχαστών όπως ο Μαρκούζε), το ιδεώδες της ατομικής χειραφέτησης, της αρνητικής απελευθέρωσης (“της απελευθέρωσης από”…), προώθησε στο θεωρητικό προσκήνιο τις ατομικές επιθυμίες, τις προσδοκίες, τα συμφέροντα, τις φαντασιώσεις και μαζί με αυτές τον δικαιωματισμό των νέων επιμέρους πολιτικών υποκειμένων (εγχρώμων, μεταναστών, γυναικών, ομοφυλόφιλων κλπ.), που φάνηκαν να υποκαθιστούν στη ρητορική της αριστεράς την εργατική τάξη ως συλλογικό υποκείμενο, κινητοποιημένο από το ιστορικό ιδεώδες της κοινωνικής και πολιτικής του χειραφέτησης.

Παρόμοιοι εμπειρικοί αμερικανισμοί δεν άργησαν βέβαια να μεταγραφούν, ιδίως από τη δεκαετία του ’80 και ύστερα, στον ευρωπαϊκό δυτικό κόσμο. Στο μέτρο μάλιστα και στον βαθμό που βάθαινε το ρήγμα ανάμεσα στην ιστορική αριστερά και τον λαό, (ως έννοια που προσδιορίζει πολιτικά και πολιτισμικά, κάποιο πληθυσμό λίγο ή πολύ ομοίων, αν και κοινωνικά συνήθως άνισων μεταξύ τους ανθρώπων, που ζει και αναπαράγεται σε ένα ιστοριοποιημένο έδαφος που ο κάθε λαός θεωρεί δική του πατρίδα), η ταξική κυριαρχία καθώς και ο ιμπεριαλισμός – και επομένως, το συλλογικό, κοινωνιοπολιτικό πεδίο των ταξικών και εθνοαπελευθερωτικών αντιπαραθέσεων, “ξεχάστηκαν”.

Ή μάλλον, ορθότερα, αντικαταστάθηκαν από μια όλο και πιο εκτεταμένη βίβλο νομικών, υποκειμενικών δικαιωμάτων. Ένα απολύτως ριζοσπαστικό αφήγημα που διαιρεί, στο όνομα μάλιστα της δημοκρατίας, όλα τα πιθανά σύνολα της ιστορίας (ταξικά ή εθνικά) σε επιμέρους δικαιωματούχες μειονότητες επιθυμιών, προσδοκιών, πεποιθήσεων, συμφερόντων, φαντασιώσεων, αξιώσεων αυτοπραγμάτωσης στην παγκόσμια αγορά με όρους “ισότητας ευκαιριών”.

Πολλά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά…

Έτσι, το όραμα της κατάργησης της ανθρώπινης αλλοτρίωσης έδωσε σιγά-σιγά τη θέση του στην αποδόμηση του ανθρωπολογικού υπόβαθρου της κοινωνίας, στο όνομα μάλιστα της “αριστεράς και της προόδου”. Οι εμβληματικές, παραδειγματικές φιγούρες του αγίου και του ήρωα, εκείνων δηλαδή που αγωνίστηκαν κάποτε και υπέφεραν υπέρ κάποιας κοινής πίστεως και πατρίδας, απομυθοποιήθηκαν, αποδομήθηκαν, φολκλοροποιήθηκαν, συνήθως από κάποια στομφώδη, αλλά πολιτικώς ορθά μηδενικά.

Η “ψυχολογία”, ιδίως στις πιο ατομοκεντρικές και αφελώς εμπειριστικές εκδοχές της, έγινε η πιο “light επιστήμη της μόδας”. Ο εγκέφαλος και τα γονίδια, νοούμενα συνήθως με εργαλειακό τρόπο, ως αυθύπαρκτα δεδομένα αποκλειστικά βιοχημικής φύσης, εξελισσόμενα πριν και εκτός της κοινωνικής λειτουργίας του ανθρώπου ως όντος εκ φύσεως κοινωνικού, κατέστησαν τα μόνα επιστημονικώς αποδεκτά πλαίσια ερμηνείας των ανθρώπινων δεξιοτήτων και ανθρώπινων συμπεριφορών.

Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, υπό το πρόσημο της υγείας, αλλά και της καθυπόταξης της λογικής του παγκόσμιου ανθρώπινου κοπαδιού, κινείται η καθεστωτική προπαγάνδα και λαμβάνονται τα μέτρα που απαιτούνται για τον ιδεολογικό πειθαναγκασμό και τον αστυνομικό σωφρονισμό των αντιφρονούντων. Όλα αυτά μαζί, συγκροτούν τον “ορθολογικό” χειρισμό της πανδημίας από τα περισσότερα κράτη, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού, με τηλεοπτικούς ενδιάμεσους κάποιους Τσιόδρες, Σύψες και Χαρδαλιάδες.

Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά κινείται όμως και η πιθανή απάντηση στο γνωστό και όλο πιο συχνά επαναλαμβανόμενο ερώτημα: Μα πως πολίτες, που πιστεύουν μάλιστα ότι έχουν ως άτομα τόσο πολλά ανθρώπινα δικαιώματα, έφτασαν να δέχονται αδιαμαρτύρητα τόσα μέτρα ριζικής αμφισβήτησης των πιο στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων τους, όπως εκείνο του να αναπνέουν ελεύθερα, να αποφασίζουν οι ίδιοι αν και πότε θα εμβολιαστούν και όχι να υφίστανται εμβολιασμούς υπό την πίεση εκβιασμών, να φιλιούνται, να αγκαλιάζουν τα παιδιά τους ή να βγαίνουν από το σπίτι τους χωρίς να ζητούν άδεια από το κράτος; Πως οι ζώντες σε δυτικές δημοκρατικές κοινωνίες κατάντησαν να μοιάζουν κάπως με ζωντανούς νεκρούς;