Τελικά το χρήμα αγοράζει εκλογές…

Μάλιστα, επικρατεί μία γενικότερη επιστημονική συναίνεση ότι παράγοντες όπως η άμεση επαφή με τους ψηφοφόρους, η στρατολόγηση των κομμάτων, η ποιότητα των υποψηφίων, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στα εκλογικά αποτελέσματα συγκριτικά με τις δαπάνες προεκλογικής εκστρατείας. Κατά την άποψη αυτή, η πολιτική δεν συνιστά διαδικασία προς πώληση στους πλειοδότες χρηματοδότες και επομένως οι προεκλογικές δαπάνες ασκούν περιορισμένο αντίκτυπο στα εκλογικά αποτελέσματα.

Η πεποίθηση ότι η προσωπική αλληλεπίδραση των πολιτικών με τους ψηφοφόρους καθορίζει τα εκλογικά αποτελέσματα, παραβλέπει σημαντικά ευρήματα πολιτικών ερευνών. Οι πρώτες βασικές μελέτες διαπίστωναν ότι οι δαπάνες εκείνων που διεκδικούσαν την εξουσία ή την εκλογική ανάδειξή τους ήταν πολύ πιο αποτελεσματικές από τις δαπάνες των κατεστημένων κομμάτων και πολιτικών. Πιο πρόσφατες εργασίες υποστηρίζουν ότι, κατ’ αρχήν οι δαπάνες για προεκλογικές εκστρατείες είναι εξίσου παραγωγικές σε όλους τους υποψηφίους, αλλά ότι υπάρχουν έντονα φθίνουσες οριακές αποδόσεις στις δαπάνες εκστρατείας. Δεδομένου ότι, οι περισσότεροι διεκδικητές ξοδεύουν λιγότερα από τους κατεστημένους, οι δαπάνες τους είναι οριακά πιο αποτελεσματικές, αν και η υποκείμενη “συνάρτηση παραγωγής” που μετατρέπει τα χρήματα σε ψήφους, δεν είναι διαφορετική για τους διεκδικητές.

Ορισμένες μελέτες θεωρούν ότι οι δαπάνες των υποψηφίων έχουν πολύ μέτριες έως αμελητέες αιτιώδεις επιδράσεις στα μερίδια ψήφων τους. Εντελώς διαφορετική θέση διατυπώνεται από νέες έρευνες για τις επιδράσεις των χρημάτων στα εκλογικά αποτελέσματα και την χρηματοδότηση προεκλογικών εκστρατειών. Οι έρευνες αυτές διαπιστώνουν μία ισχυρή συσχέτιση των δαπανημένων χρημάτων και των μεριδίων ψήφων, αναδεικνύοντας την επίδραση του χρήματος ως ισχυρότερο παράγοντα επιρροής στις εκλογές. Υπάρχει μία ισχυρή σχέση μεταξύ χρημάτων και μεριδίων ψήφων.

“Το χρήμα μετράει”

Μια μελέτη που διεξήχθη από τους Ferguson, Jorgensen και Chen το 2016 αποκάλυψε μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ των εκλογικών δαπανών και του αποτελέσματος των εκλογών στις ΗΠΑ, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα χρήματα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της εκλογικής διαδικασίας. Η μελέτη αυτή ενίσχυσε την πεποίθηση ότι τα χρήματα επηρεάζουν έντονα τις αμερικανικές εκλογές. Επιπλέον, μια μελέτη των Bekkouche και Cage το 2018 βρήκε παρόμοια συσχέτιση μεταξύ χρημάτων και ψήφων στις γαλλικές εκλογές, υποδεικνύοντας ότι τα χρήματα έχουν σημαντική επιρροή στη γαλλική πολιτική.

Οι συγγραφείς παρακολούθησαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ χρημάτων και ψήφων τόσο στις δημοτικές, όσο και στις κοινοβουλευτικές εκλογές. Οι μελέτες των Ferguson κ.ά. (2016) και των οι Bekkouche και Cagé (2018) διαπίστωσαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ των χρημάτων και των εκλογικών αποτελεσμάτων διεθνώς, ενισχύοντας την ιδέα ότι το χρήμα κυριαρχεί στην πολιτική και συμβάλλει σημαντικά στην έκβαση εκλογών. “Tο χρήμα μετράει” τόσο σε γενικές, όσο και σε τοπικές εκλογές.

Μια συστηματική μελέτη που επιχείρησε να μετρήσει την σχέση μεταξύ χρημάτων και εκλογικών αποτελεσμάτων σε τοπικό επίπεδο ήταν η εργασία “Επιρροή του χρήματος στις εκλογές” των Davidson et al. (1977) που δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του “Φυλή και τάξη στην πολιτική του Τέξας ” το 1990. Το βιβλίο του Davidson εστίασε στο συντηρητικό κύμα που κατέλαβε το Τέξας και στο πώς οι συντηρητικοί κατάφεραν να κυριαρχήσουν στις πολιτειακές εκλογές, μέσω των χρημάτων της επιχειρηματικής τάξης του Τέξας και της εξαγοράς και καταστολής ψηφοφόρων.

Μέσω του χρήματος, η επιχειρηματική τάξη του Τέξας εξαγόρασε πρόσβαση και επιρροή στην πολιτική. Η μελέτη αυτή εξετάζει τη σχέση μεταξύ των εκλογικών δαπανών και των ψήφων στις πολιτειακές εκλογές και αποκαλύπτει μια ισχυρή γραμμική συσχέτιση μεταξύ του ποσού των χρημάτων που δαπανώνται από τους υποψηφίους και της επιτυχίας τους στις εκλογές. Οι συγγραφείς υπογραμμίζουν την επιρροή των χρημάτων στις αποφάσεις πολιτικής και επισημαίνουν ότι το χρήμα προσφέρει πολιτική πρόσβαση και επιρροή στην επιχειρηματική τάξη.

Οι μεγαλοεπενδυτές κυριαρχούν

Συνοψίζοντας, η σύγχρονη πολιτική έρευνα αναδεικνύει ότι τα χρήματα, που λαμβάνονται μέσω δωρεών, εισφορών και εξωτερικών χορηγιών, κυριαρχούν στις εκλογές, την πολιτική και τον πολιτικό λόγο και όχι οι ψηφοφόροι. Ο Ferguson υποστηρίζει ότι τα πολιτικά κόμματα ελέγχονται από “μπλοκ μεγάλων επενδυτών” που δίνουν προτεραιότητα στα συμφέροντα των επιχειρηματικών ελίτ. Αυτοί οι μεγαλοεπενδυτές κυριαρχούν στη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των υποψηφίων, μειώνοντας την επιρροή των ψηφοφόρων. Ο Ferguson ταξινομεί αυτούς τους ελίτ επενδυτές σε δύο κατηγορίες: επιχειρήσεις έντασης εργασίας και επιχειρήσεις έντασης κεφαλαίου.

Οι επενδυτές έντασης εργασίας βασίζονται στην καταστολή της εργασίας για να μειώσουν το κόστος εργασίας, ενώ οι επενδυτές έντασης κεφαλαίου είναι όπως οι τράπεζες και οι πετρελαϊκές βιομηχανίες που δεν βασίζονται απαραίτητα στη φθηνή εργασία. Αυτή η διάκριση είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των ιδεολογιών και των διεκδικήσεων των πολιτικών κομμάτων, καθώς επηρεάζονται από το είδος των δωρητών ή επενδυτών από τους οποίους λαμβάνουν χρηματοδότηση.

Συνολικά, οι ελίτ επενδυτές είναι σε θέση να ελέγχουν το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, επειδή αντέχουν οικονομικά το κόστος των πολιτικών κομμάτων και των εκλογών. Αντίθετα, οι ψηφοφόροι θα πρέπει να διαμορφώσουν μεγάλους συνασπισμούς μικρών δωρητών για να ανταγωνιστούν το τεράστιο ποσό κεφαλαίου που διαθέτουν οι ελίτ. Τα ευρήματα των παραπάνω μελετών εγείρουν το έγκυρο ερώτημα, γιατί στην Ελλάδα δεν διεξήχθησαν αντίστοιχες συγκροτημένες μελέτες;

Με τον ψηλό δείκτη διαφθοράς, τον κυρίαρχο χαρακτήρα του πελατειακού κράτους και την επίδραση του μαύρου χρήματος, που χαρακτηρίζουν την χώρα μας, δεν είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι το χρήμα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πολιτικής διαδικασίας, αλλά και στην έκβαση των εκλογικών αποτελεσμάτων;