Τί ήρθε να μας πει καθηγητής του Χάρβαρντ για την εθνική μας ταυτότητα
22/03/2024
Ήμουν πρόθυμος να παρακολουθήσω την ετησία διάλεξη “Άγγελος Δεληβορριάς”, εις μνήμην του πρώην διευθύνοντος το Μουσείο Μπενάκη, στις 19 Μαρτίου, με ομιλητή τον Μάικλ Χέρτζβελντ, ομότιμο καθηγητή στο Χάρβαρντ κι επί σειράν ετών μέλος της επιτροπής νεοελληνικών σπουδών του ιδίου πανεπιστημίου.
Όμως, με αποθάρρυνε το περιεχόμενο διαδικτυακής συνέντευξης (*) της καλής συναδέλφου Μάρως Βασιλειάδου, κατά την οποίαν ο κ. Χέρτζφελντ (Γερμανοεβραϊκής καταγωγής) ισχυρίστηκε ότι «κανείς θεσμικός φορέας, όπως το κράτος, είτε η Εκκλησία δεν πρέπει να έχει καμία απολύτως σχέση με την θρησκεία ή την εθνικότητα», διότι ως είπε «σε στιγμές κρίσεως μπορούν να μεταμορφωθούν σε εργαλεία μίσους». Λίγο παρακάτω ο καθηγητής του Χάρβαρντ εξειδικεύει την σκέψη ότι «και το βασικό υπόβαθρο του ελληνικού εθνικισμού είναι αυταπάτη».
Αν αυτά έλεγε ο ομιλητής, όχι στην φιλόξενη χώρα μας, αλλά στην Γερμανία ή το Ισραήλ, θα του αντέτειναν ότι την Μεταρρύθμιση έκαμε ο Μάρτιν Λούθηρος (1483-1546) και το Ισραήλ δεν θα ήταν σήμερα κράτος, με τον δεύτερο ισχυρότερο στρατό στον κόσμο. Η Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε προϊόν διαφυλάξεως του «εθνικισμού» των Ελλήνων, πάνω από 500 χρόνια. Αν στην Ελλάδα δεν είχαμε την Εκκλησία και τους λειτουργούς της δεν θα μιλούσαμε ελληνικά σήμερα, ολίγον απέχοντες από την γλώσσα του Θουκυδίδη – μοναδικό επίτευγμα παγκοσμίως.
Κι αν το ελληνικό κράτος δεν συσπείρωνε το γένος δια του εθνικισμού, οι κάτοικοι της χώρας αυτής θα είχαν είτε την τύχη των Ποντίων αδελφών μας, οπόταν σφαγιάσθησαν από τον Μουσταφά Κεμάλ και τους Μπολσεβίκους το 1919, είτε σήμερα των Παλαιστινίων στη Γάζα. Κι αν ο καθηγητής θεωρεί “περιφρονητικά” τα ερωτήματα περί εθνικότητας, ας είναι βέβαιος ότι ούτε ένας από τα δέκα εκατομμύρια κατοίκους της χώρας μας δεν αισθάνεται καταφρονημένος που είναι Έλλην. Αντίθετα είναι υπερήφανος, παρά τις αστοχίες της κυβερνήσεώς του.
Μια απάντηση στον καθηγητή του Χάρβαρντ
Έγραφε ο Καβάφης σχετικά:
«Και τώρα μη με αρχίζεις ευφυολογίες
Τα “που οι Έλληνες” και “που τα Ελληνικά”
Τόσοι και τόσοι βαρβαρότεροι μας άλλοι
αφού το γράφουν, θα το γράψουμε κ’ εμείς»
ΥΓ: Παρωδούμενο, το Καβαφικό ποίημα “ΦΙΛΕΛΛΗΝ” τελειώνει:
«Και τέλος μη ξεχνάς που ενίοτε
μας έρχοντ’ από την… Εσπερία σοφισταί
Και στιχοπλόκοι κι άλλοι ματαιόσπουδοι.
Ώστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα ,θαρρώ»
(*) Εφημερίδα “Καθημερινή” 16.3.24 σελ. 14.
