Το “Σιδερένιο Βουνό” – Πως το ετοιμοπόλεμο γίνεται και όχημα ανάπτυξης

“Η οργάνωση μιας κοινωνίας με βάση τη δυνατότητα του πολέμου είναι βασικός πολιτικός σταθεροποιητής της“. Η θέση αυτή διατυπώθηκε το 1967 στις ΗΠΑ σε ένα αμφιλεγόμενο κείμενο, την περίφημη “Έκθεση από το Σιδερένιο Βουνό”, η οποία εισήγαγε μια νέα θεώρηση του πολέμου. Η νέα θεώρηση για το ετοιμοπόλεμο υπερέβαινε την κλασική εξήγηση της υπεράσπισης αξιών και οικονομικών συμφερόντων. Πρόσθετε, τουλάχιστον σε ότι αφορά τις νεοτερικές κοινωνίες, την ερμηνεία ότι ο πόλεμος αποτελεί πρωταρχική βάση οικοδόμησης και οργάνωσης των κοινωνιών.

Την έκθεση επανέφερε στο προσκήνιο μετά από πενήντα χρόνια ο σημαντικότερος Βρετανός πολιτικός στοχαστής του καιρού μας Τζον Γκρέι στο βιβλίο του “Η ψυχή της μαριονέτας” (εκδ. οκτώ), το οποίο συνιστά μια έρευνα για την ανθρώπινη ελευθερία. Το “Σιδερένιο Βουνό”, ανεξάρτητα από το γιατί γράφτηκε, έχει την αξία του και σίγουρα η παραπάνω θέση είναι ισχυρή διαχρονικά.

Εκείνο που σίγουρα ξέρουμε σήμερα είναι ότι η λεγόμενη αμυντική βιομηχανία έχει παίξει και παίζει καταλυτικό αναπτυξιακό και οργανωτικό ρόλο. Η τεχνολογική ανάπτυξη των ΗΠΑ στις μεταπολεμικές δεκαετίες οφείλεται στις έρευνες και τις ανακαλύψεις που έγιναν για στρατιωτικούς λόγους και στην εμπορευματοποίηση των αποτελεσμάτων τους.

Οι Ρώσοι δεν μπόρεσαν να κάνουν το ίδιο. Βρίσκονται μεν στην πρωτοπορία της πολεμικής τεχνολογίας, αλλά δεν κερδίζουν από αυτή. Η αμυντική βιομηχανία αποτελεί καίριας σημασίας παράγοντα του διεθνούς εμπορίου και δημιουργεί πολλαπλασιαστικά φαινόμενα στις οικονομίες που την διαθέτουν. Πέρα από τις ενστάσεις που εύλογα έχουν οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί πολίτες, οι εξοπλισμοί αποτελούν ταυτόχρονα κρίσιμο αποτρεπτικό παράγοντα του πολέμου, με την έννοια του υψηλού κόστους για τον επιτιθέμενο.

Ελληνική αμυντική βιομηχανία

Η Ελλάδα είναι μια χώρα προκεχωρημένο φυλάκιο, που τελεί υπό συνεχείς και όλο και πιο περίπλοκες απειλές. Τις προηγούμενες δεκαετίες διέθετε μια κάποια αμυντική βιομηχανία (ΕΑΒ, ΠΥΡΚΑΛ, ΕΒΟ, ναυπηγεία) και αναξιοποίητες δυνατότητες (αντιαεροπορικό “Άρτεμις”, ηλεκτρονικά συστήματα κ.ά.) που κατέστρεψε η ανικανότητα και το κυνήγι των μιζών αυτών που διοικούσαν το κράτος. Σύμφωνα με πληροφορίες, περί τις 2.500 πατέντες που είχε στην κατοχή της η ΕΑΒ εκλάπησαν.

Σήμερα η Ελλάδα είναι απολύτως εξαρτημένη από τις ξένες αγορές στην προμήθεια αμυντικών συστημάτων. Αντιθέτως, η Τουρκία, μέσα από τα αντίστοιχα εξοπλιστικά προγράμματά της οικοδόμησε μία αμυντική βιομηχανία που αντιστοιχεί σε προηγμένη χώρα και η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αμυντικών αναγκών της και επιτρέπει εξαγωγές. Η σύγκριση για το πως το ένα και το άλλο κράτος αξιοποίησαν τις υψηλές αμυντικές δαπάνες τους είναι καταλυτική και η μεγαλύτερη απόδειξη για τον χαρακτήρα του ενός και του άλλου πολιτικού συστήματος.

Είναι, λοιπόν, σκόπιμο να προστεθεί η αναβίωση και αναδιοργάνωση σε προχωρημένη καινοτομική βάση του ευρύτερου τομέα αμυντικών βιομηχανιών από το κράτος και η ανάπτυξή του κυρίως με βάση ελληνικής επινόησης συστημάτων. Οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι σημαντικές, αν κρίνει κανείς τόσο από το πάρτι της διαφθοράς, όσο και από το γεγονός ότι η Tesla επέλεξε την Ελλάδα για να εγκαταστήσει το ερευνητικό της κέντρο και όχι τη Γερμανία.

Για τους σύγχρονους πολέμους υβριδικού τύπου, όπου στις ακριβές μεγάλες πολεμικές πλατφόρμες αντιπαρατίθενται με επιτυχία χαμηλού κόστους έξυπνες τεχνολογίες (γιουγκοσλαβικός πόλεμος), η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά πλεονεκτήματα. Οι πόλεμοι αυτού του τύπου στηρίζονται σε κρυμμένες υποδομές και συστήματα (π.χ. Χεζμπολάχ), σε ασύμμετρες απειλές, στα πάμφθηνα αυτοσχέδια όπλα γνωστά σαν Toyota Wars. Στον πόλεμο Λιβύης-Τσαντ το 1987 είχαν χρησιμοποιηθεί Toyota Land Cruiser για την τοποθέτηση πάνω τους ισχυρών πυροβόλων που έδιναν μεγάλη ευελιξία και αποτέλεσμα με χαμηλό κόστος.

Το “Σιδερένιο Βουνό” στην περίπτωση της Ελλάδας

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ισραηλινό πυραυλικό σύστημα γνωστό ως David’s Sling Solution που σχεδιάστηκε για να παρεμποδίζει εχθρικά αεροπλάνα, drones, τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους μέσης και μεγάλης εμβέλειας και πυραύλους cruise. Ο εν λόγω αναχαιτιστής είναι ένας πύραυλος δύο σταδίων, με δύο συστήματα στόχευσης και καθοδήγησης εγκατεστημένα στην άκρη της μύτης του (ένα ραντάρ και ένας ηλεκτρο-οπτικός αισθητήρας) που ταιριάζουν και στις συνθήκες του Αιγαίου, αλλά και της Κύπρου νησιού (Κώστας Γρίβας).

Επίσης, το παλιό δόγμα στρατιωτικής στρατηγικής και πολιτικής εθνικής ασφάλειας για την αμοιβαία ασφαλή καταστροφή (MAD tactics- mutual assured destruction or mutually assured destruction) που αναφερόταν στην πλήρη χρήση πυρηνικών όπλων και από τις δύο αντιπαρατιθέμενες πλευρές και που θα οδηγούσε με αμοιβαία πλήρη εξόντωση, έχει μεταφερθεί στον συμβατικό πόλεμο (διαχωρικά όπλα κλπ).

Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι ένα μεγάλο επιτελικό και οργανωτικό σχέδιο στοχευμένο για τις ανάγκες του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από κρατικούς και ιδιωτικούς πόρους και να έχει και εξαγωγικό προσανατολισμό. Γι’ αυτό χρειάζεται να αλλάξει και το θεσμικό πλαίσιο, έτσι ώστε η Πολιτεία να μπορεί να ενεργεί απρόσκοπτα για τα συμφέροντά της.