Ανόητος εμφύλιος στο όνομα της ελευθερίας… Λαμιακός Πόλεμος

Ο Λαμιακός Πόλεμος (323 – 322 π.Χ.) ξέσπασε αμέσως μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αποτελούσε δε μια απόπειρα των τοπικιστικών δυνάμεων της Ελλάδας κατά του οικουμενικού Ελληνισμού που επέβαλε ο Μακεδόνας στρατηλάτης. Χαμένοι στις πολιτικές σκοπιμότητες και τους μικροϋπολογισμούς τους οι Αθηναίοι, πρώτα από όλους, πρωτοστάτησαν στην συγκρότηση ενός νέου αντιμακεδονικού συνασπισμού καθώς τώρα το φόβητρο του Αλεξάνδρου εξέλιπε.

Ο νέος εμφύλιος πόλεμος ονομάστηκε Λαμιακός διότι το βασικό του θέατρο επιχειρήσεων ήταν γύρω από την πόλη της Λαμίας. Η μάχη των Θερμοπυλών του 323 π.Χ. ήταν ένα επεισόδιο του πολέμου αυτού. Οι επιχειρήσεις ξεκίνησαν με επίθεση και νίκη των Αθηναίων κατά των Βοιωτών συμμάχων των Μακεδόνων στις Πλαταιές.

Ο τοποτηρητής του μακεδονικού θρόνου στρατηγός Αντίπατρος πληροφορήθηκε τις πολεμικές προετοιμασίες των Αθηναίων και των συμμάχων τους και αφού πρώτα ζήτησε βοήθεια από τον στρατηγό Κρατερό που βρισκόταν στην Ασία, κινήθηκε επικεφαλής 13.000 πεζών και 600 ιππέων προς αντιμετώπιση της αντίπαλης στρατιάς που είχε επικεφαλής τον Αθηναίο στρατηγό Λεωσθένη.

Ο Αντίπατρος υπολόγιζε και στην υποστήριξη των Θεσσαλών πως έως τότε ήταν σύμμαχοι των Μακεδόνων. Οι Θεσσαλοί όμως είχαν ταχθεί τώρα με τους Αθηναίους. Αθηναίοι, Θεσσαλοί, Αιτωλοί και άλλοι σύμμαχοι τάχθηκαν στο ιστορικό στενό των Θερμοπυλών με σκοπό να εμποδίσουν την προς Νότο κάθοδο του Αντιπάτρου.

Ο συμμαχικός στρατός ήταν τουλάχιστον διπλάσιος του μακεδονικού και μοιραία ο Αντίπατρος ηττήθηκε. Κατάφερε πάντως να υποχωρήσει και να κλειστεί στην οχυρή Λαμία, όπου και πολιορκήθηκε από τους αντιπάλους. Παρά την αρχική τους επιτυχία πάντως οι επιχειρήσεις αποτελματώθηκαν καθώς οι σύμμαχοι δεν κατάφεραν να εκπορθήσουν τη Λαμία και περιορίστηκαν να την πολιορκήσουν.

Σε κάποια έξοδο των Μακεδόνων μάλιστα ο στρατηγός Λεωσθένης σκοτώθηκε. Ο θάνατός του οδήγησε σε άρση της πολιορκίας της Λαμίας και σε ουσιαστική διάσπαση της συμμαχίας. Ο Αντίφιλος που τον διαδέχτηκε δεν αναγνωριζόταν ισάξιός του ηγέτης.

Στο μεταξύ έφτασαν από την Ασία και ενίσχυσαν τον Αντίπατρο 20.000 πεζοί και 1.500 ιππείς με επικεφαλής τον Λεοννάτο. Ενισχυμένος με τον τρόπο αυτό ο Αντίπατρος πέρασε στην αντεπίθεση, εκμεταλλευόμενος και τη νίκη του μακεδονικού στόλου έναντι του αθηναϊκού στην Αμοργό.

Έχοντας εξασφαλίσει τον έλεγχο της θάλασσας οι Μακεδόνες μετέφεραν νέες δυνάμεις από την Ασία. Οι σύμμαχοι κατάφεραν να νικήσουν το σώμα του Λεοννάτου – στη μάχη έπεσε και ο ίδιος – αλλά η θέση τους δεν βελτιώθηκε καθώς με την άφιξη του Κρατερού και των υπ’ αυτών ανδρών βρέθηκαν οι Μακεδόνες να υπερέχουν αριθμητικά.

Τελικά οι αντίπαλοι στρατοί συναντήθηκαν στην Κραννώνα της Θεσσαλίας. Ο Αντίφιλος παρέτασσε 25.000 πεζούς και 3.500 ιππείς – εκ των οποίων οι 2.000 περίπου ήταν επίλεκτοι Θεσσαλοί – έναντι 43.000 τουλάχιστον Μακεδόνων πεζών και 5-6.500 ιππέων (οι πηγές δεν συμφωνούν).

Η μάχη άρχισε με επέλαση του θεσσαλικού ιππικού υπό τον Μένωνα των Φαρσάλιο. Την ώρα που οι αντίπαλοι ιππείς συμπλέκονταν οι μακεδονικές φάλαγγες εξόρμησαν υποχρεώνοντας τους απέναντι τους πεζούς να υποχωρήσουν. Αν και η συμμαχική στρατιά δεν διασπάστηκε η μάχη είχε χαθεί. Οι απώλειες ήταν μικρές – 130 Μακεδόνες νεκροί, 500 σύμμαχοι νεκροί.

Ωστόσο η μάχη της Κραννώνας κατέδειξε ότι η μακεδονική ισχύς δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί. Έτσι οι σύμμαχοι ζήτησαν ειρήνη. Οι νικητές δεν πίεσαν τους ηττημένους. Ωστόσο μετέβαλαν το πολίτευμα της Αθήνας σε ολιγαρχικό και διώχθηκαν οι υποκινητές του πολέμου Υπερίδης και Δημοσθένης. Ο μεν πρώτος σκοτώθηκε, ο δε δεύτερος αυτοκτόνησε.