Ο παραλίγο σωτήρας της βυζαντινής Μικράς Ασίας…

Ο Αλέξιος Φιλανθρωπινός καταγόταν από στρατιωτική οικογένεια. Το 1294 διορίστηκε από τον Ανδρόνικο διοικητής των δυνάμεων των συνόρων στον ποταμό Μαίανδρο. Διοικητής των λοιπών μικρασιατικών δυνάμεων ορίστηκε ο στρατηγός Λιβαδάριος. Ο Φιλανθρωπινός ενέταξε στον στρατό πολλούς Κρήτες πρόσφυγες –μετά από επανάσταση κατά των Ενετών, πολλοί Κρήτες εγκατέλειψαν την Κρήτη και κατέφυγαν στο Βυζάντιο. Με τον τρόπο αυτό ενίσχυσε τις φρουρές των συνόρων με επίλεκτους ελαφρούς πεζούς.

Οι Κρήτες ήσαν διάσημοι τοξότες από την αρχαιότητα. Ενισχυμένος ο Φιλανθρωπινός αποφάσισε να επιτεθεί στους Τούρκους που παρενοχλούσαν συνεχώς τις πόλεις και τα χωριά των συνόρων. Ο Φιλανθρωπινός με ταχύτητα εισέβαλε στα τουρκοκρατούμενα εδάφη, διέλυσε τα τουρκικά στρατεύματα, κυρίευσε το φρούριο Μελανούδιον και έφτασε απελευθερωτής μέχρι τη Μίλητο! Τόσους δε Τούρκους αιχμαλώτους συνέλαβε που, σύμφωνα με τους ιστορικούς της εποχής, ένας Τούρκος σκλάβος στοίχιζε στην Πόλη φτηνότερα από ένα πρόβατο. Οι διάφοροι Τούρκοι τοπάρχες και εμίρηδες κατατρόμαξαν και έσπευσαν να δηλώσουν υποταγή, παραχωρώντας του στρατεύματα.

Aν τότε, όπως ήταν ενισχυμένος, συνέχιζε την εκστρατεία, πολύ πιθανόν να είχε εκκαθαρίσει μεγάλο μέρος της Μικράς Ασίας από τους Τούρκους με τη βοήθεια των ίδιων των Τούρκων. Το ίδιο άλλωστε έπραξαν αυτοί αργότερα, χρησιμοποιώντας τους Έλληνες για να σκλαβώσουν τους Έλληνες, αφού δυστυχώς, το σαράκι της διχόνοιας χτύπησε και σε αυτή την περίπτωση.

Ο Φιλανθρωπινός πείστηκε από τον στρατό να επαναστατήσει και να ανακηρυχτεί αυτοκράτορας. Έτσι ακριβώς και έγινε. Όμως, ο Ανδρόνικος κατάφερε, μέσω του Λιβαδάριου να τον συλλάβει και να τον τυφλώσει, τον Δεκέμβριο του 1296. Με τον τρόπο αυτό χάθηκε η μοναδική ευκαιρία ανάκτησης της Μικράς Ασίας, αλλά και ο μόνος άξιος ηγέτης των ελληνικών δυνάμεων. Επίσης, ο Ανδρόνικος άρχισε να φοβάται για τον θρόνο του και έπαψε να εμπιστεύεται τα γηγενή στρατεύματα, επιλέγοντας τη στήριξη των μισθοφόρων.