Η μάχη της Λειψίας – Ο Ναπολέων χάνει τον έλεγχο της Γερμανίας

Η γαλλική ήττα στην μάχη της Λειψίας είχε ως αποτέλεσμα την οριστική απώλεια του ελέγχου της Γερμανίας από τον Ναπολέοντα. Όσοι δε Γερμανοί σύμμαχοι ή με τη βία “σύμμαχοι” του είχαν απομείνει τάχθηκαν υπέρ των Συμμάχων. Μια χώρα που υπήρξε μέχρι τότε πιστή σύμμαχος της Γαλλίας ήταν η Βαυαρία. Τώρα όμως δεν είχε επιλογή από το να αλλάξει στρατόπεδο και να σωθεί από την οργή των Συμμάχων. Η μάχη στο Χάναου ακριβώς αυτόν τον σκοπό εξυπηρετούσε… Ήταν μια μάχη πολιτική από την οποία η Βαυαρία θα έβγαινε νικήτρια είτε την κέρδιζε, είτε την έχανε…

Εκμεταλλευόμενοι την προσχώρησης της Βαυαρίας στον 6ο Αντιγαλλικό Συνασπισμό, οι Σύμμαχοι συνέλαβαν το σχέδιο να αποκόψουν την οδό υποχωρήσεως του Ναπολέοντα. Έτσι σχηματίστηκε μια μικτή δύναμη αποτελούμενη από ένα αυστριακό και ένα βαυαρικό Σώμα Στρατού υπό τον Βαυαρό στρατηγό Καρλ φον Βρέντε. Η δύναμη του Βρέντε αριθμούσε 24.000 Αυστριακούς και 18.000 Βαυαρούς στρατιώτες (33.000 πεζοί, 9.000 ιππείς και 94 πυροβόλα). Ο Βρέντε πίστευε πως τα γαλλικά υπολείμματα δεν ήταν αξιόμαχα και πως απέναντί του δεν θα συναντούσε περισσότερους από 20.000 αποθαρρημένους στρατιώτες. Έπεσε έξω σε αμφότερους τους υπολογισμούς του.

Αν και πράγματι στη Λειψία διαλύθηκε, υπό το «μαγικό» χέρι του Ναπολέοντα ο γαλλικός στρατός είχε αρχίσει να ανασυγκροτείται υποχωρώντας. Στο Χάναου ο Ναπολέων είχε στη διάθεσή του περί τους 30.000 άνδρες. Στις 29 Οκτωβρίου 1813 ο Βρέντε έφτασε στην περιοχή του Χάναου με σκοπό να κρατήσει τον δρόμο προς τη Φρανκφούρτη επί του ποταμού Μάιν και το Μάιντς.

Ο Βαυαρός στρατηγός έταξε τις δυνάμεις του (δύο αυστριακές και δύο βαυαρικές μεραρχίες Πεζικού, μια αυστριακή Μεραρχία Ιππικού και μια βαυαρική Ταξιαρχία Ιππικού) σε μεγάλο βάθος, επί σχετικά μικρού μετώπου μπροστά από τον ποταμό Κίντσιγκ, παραπόταμο του Μάιν. Ελαφρά τμήματα πεζικού τα έταξε στο δάσος του Λάμποϊ, ενώπιον της κύριας γραμμής μάχης.

Το ιππικό τάχθηκε σε δεύτερη γραμμή, ενώ το πυροβολικό αναπτύχθηκε μπροστά από το πεζικό. Ο Βαυαρός στρατηγός στήριξε το δεξιό του πλευρό στην πόλη Χάναου και το αριστερό του στο εκεί ελώδες έδαφος. Το λάθος του Βρέντε ήταν ότι έταξε τις δυνάμεις του έχοντας τον ποταμό στα νώτα. Έτσι σε περίπτωση ανάγκης υποχώρησης ή ενίσχυσης των δυνάμεων της πρώτης του γραμμής, μοιραία θα υπήρχε σοβαρό πρόβλημα. Στο μεταξύ ο Ναπολέων είχε πληροφορηθεί από τους πράκτορές του τις κινήσεις των αντιπάλων και κινήθηκε αναλόγως.

Αφού έστειλε τα μεταγωγικά του από άλλη οδό, μαζί με το 1/3 των δυνάμεών του, ετοιμάστηκε για τη μάχη, αναπτύσσοντας στο αριστερό του πλευρό το ΙΙ Σώμα Στρατού (μια μόνο Μεραρχία Πεζικού) του στρατάρχη Βικτόρ. Στο κέντρο τάχθηκε το ΧΙ Σώμα Στρατού του Μακντόναλντ (μια μόνο Μεραρχία Πεζικού), το πεζικό της Αυτοκρατορικής Φρουράς, υπό του Ντρουό (οι δύο Μεραρχίες αριθμούσαν περίπου 6.000 άνδρες) και το Σώμα Ιππικού της Φρουράς (4 Μεραρχίες Ιππικού περίπου 4.000 άνδρες). Στο δεξιό του, σε δεύτερη γραμμή, έταξε το ΙΙ Σώμα Ιππικού (περίπου 3.000 άνδρες) του στρατηγού Σεμπαστιανί. Ο Ναπολέων ανέθεσε στον Μακτόναλντ και την Φρουρά να εκκαθαρίσουν το δάσος του Λάμποϊ. Κατόπιν θα έριχνε τον όγκο των δυνάμεών του κατά του συμμαχικού αριστερού και κέντρου.

Ήττα και παράδοση

Η μάχη άρχισε στις 30 Οκτωβρίου και εξελίχθηκε εξ αρχής ευνοϊκά για τον Ναπολέοντα. Μέχρι το μεσημέρι η Φρουρά είχε εκκαθαρίσει το δάσος και η γαλλική δύναμη αναπτύχθηκε βάσει του σχεδίου του μεγάλου της επικεφαλής. Οι Γάλλοι έταξαν 50 πυροβόλα κατά του συμμαχικού κέντρου και κατάφεραν να σιωπήσουν τα εκεί 28 συμμαχικά. Κατόπιν οι Γάλλοι εξόρμησαν θυελλωδώς. Η συμμαχική γραμμή δεν άντεξε. Η δε προσπάθεια του Βρέντε να ενισχύσει τις δυνάμεις της πρώτης του γραμμής δεν ευοδώθηκε, καθώς αυτές προσπάθησαν να περάσουν τον ποταμό Κίντσιγκ από τη μια και μόνη γέφυρα που υπήρχε στο σημείο και μοιραία δημιουργήθηκε σύγχυση.

Παρά το γεγονός αυτό, ο Βρέντε κατάφερε, με προσωπική του επέμβαση, να ανασυγκροτήσει τα τμήματα της πρώτης του γραμμής και να σχηματίσει μια νέα γραμμή μάχης, σταματώντας τους Γάλλους. Ωστόσο, όταν έπεσε η νύκτα υποχώρησε αφήνοντας την κρίσιμη οδό προς την σωτηρία ανοικτή για τον Ναπολέοντα. Η μάχη είχε λήξει. Οι ηττημένοι σύμμαχοι υπέστησαν 9.000 απώλειες (νεκροί, τραυματίες, αιχμάλωτοι). Οι αντίστοιχες, άμεσες, γαλλικές απώλειες ήταν επίσης βαριές και ανήλθαν σε 6.000 άνδρες.

Δυστυχώς για τον Ναπολέοντα ο υποχωρών στρατός του, παρά την πύρρειο νίκη του αποδιοργανώθηκε έτι περαιτέρω και 10.000 ακόμα Γάλλοι στρατιώτες αιχμαλωτίσθηκαν τις αμέσως επόμενες ημέρες. Έτσι η τακτική επιτυχία του Ναπολέοντα εξελίχθηκε σε στρατηγική του ήττα, παρότι γλίτωσε από την παγίδα. Πέντε ημέρες αργότερα οι σύμμαχοι βρισκόταν στη Φρανκφούρτη. Ο Ναπολέων άντεξε ακόμα μερικούς μήνες, μαχόμενος εντός του γαλλικού εδάφους, πλέον, μέχρι που ηττημένος υποχρεώθηκε να συνθηκολογήσει και να παραδοθεί.