Μάχη Κοπεγχάγης – Κόλπο των αμυνομένων, ήττα των “αήττητων”

Ο «μικρός» ή Πρώτος Βόρειος Πόλεμος (1655-60) ήταν μια από τις σημαντικότερες αν και λιγότερο γνωστές συγκρούσεις που κατέστησαν την μικρή Σουηδία πανευρωπαϊκή δύναμη. Ο Σουηδός βασιλιάς Κάρολος Γουστάβος αντιμετωπίζοντας την Πολωνία (Κοινοπολιτεία Πολωνίας Λιθουανίας), την Ρωσία, την Πρωσία, την Αυστρία, την Δανία και την Ολλανδία, είχε καταφέρει, το 1685, να θέσει την Δανία, σχεδόν εκτός μάχης.

Αν και οι Δανοί μετά από σειρά ηττών ζήτησαν ειρήνη ο Σουηδός βασιλιάς αποφάσισε αντί να ειρηνεύσει να εξαφανίσει την Δανία από τον κατάλογο των ευρωπαϊκών κρατών. Τα στρατεύματά του εξάλλου κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος της Δανίας, πλην της πρωτεύουσας Κοπεγχάγης. Αυτό ακριβώς το εμπόδιο ήθελε να εξαλείψει ο Σουηδός βασιλιάς και πολιόρκησε την πόλη. Ωστόσο τον Οκτώβριο του 1658 μια ολλανδική ναυτική μοίρα νίκησε το σουηδικό ναυτικό και «έσπασε» τον αποκλεισμό της Κοπεγχάγης μεταφέροντας εφόδια και λίγους στρατιώτες.

Οι αντίπαλοι

Η Κοπεγχάγη πολιορκείτο και βομβαρδιζόταν ήδη επί έξι μήνες και ο Σουηδός βασιλιάς έκρινε πως θα μπορούσε πλέον να εξαπολύσει την τελική έφοδο προς κατάληψή της, πριν ο ολλανδικός στόλος ενισχύσει περεταίρω τους Δανούς. Ωστόσο οι πληροφορίες για την επικείμενη σουηδική έφοδο έγινα γνωστές στους πολιορκημένους από κατασκόπους και οι Δανοί περίμεναν έτοιμοι, όσο αυτό ήταν δυνατό.

Ο Δανός βασιλιάς Φρειδερίκος Γ’ είχε στη διάθεσή του περί τους 12.000 (οι 2.000 Ολλανδοί) άνδρες, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν ήταν στρατιώτες. Οι λοιποί ήταν πολίτες εξοπλισμένοι με κάθε διαθέσιμο όπλο, μουσκέτα, σάρισσες, «αρχαία» αρκεβούζια, μέχρι δρεπάνια…

Οι στρατιώτες ανέλαβαν την άμυνα στην της «ακρόπολης» (Κάστελετ) και του οχυρού στο νησί Σλοτσχόλμεν, που φρουρούσε την περιοχή κοντά στο λιμάνι. Οι φοιτητές του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης συγκρότησαν εθελοντικά ένα στρατιωτικό τμήμα και τέθηκαν στη διάθεση του βασιλιά. Ο Σουηδός βασιλιάς είχε στη διάθεσή του περί τους 10.000 εμπειροπόλεμους και σχεδόν αήττητους, έως τότε, στρατιώτες.

Έφοδος!

Το βράδυ της 9ης Φεβρουαρίου 1659 οι Σουηδοί εξόρμησαν. Οι πρώτες έφοδοι εκτοξεύτηκαν κατά Σλοτσχόλμεν και των τειχών στην περιοχή του Κρίστιανσχαβν αλλά αποκρούστηκαν. Οι Δανοί κυρίευσαν μια γέφυρα εφόδου των αντιπάλων, με την οποία οι Σουηδοί θα περνούσαν την δανέζικη τάφρο, τους την οποία μέτρησαν και είδαν ότι είχε μήκος 11 μ. περίπου.

Έτσι για να αχρηστεύσουν τις γέφυρες αποφάσισαν να φαρδύνουν την τάφρο. Εργαζόμενοι πυρετωδώς, μαζί με 600 Ολλανδούς στρατιώτες, κατάφεραν να φαρδύνουν την τάφρο που πλέον είχε πλάτος 13,5μ. Τους Δανούς βοήθησε και ο καιρός καθώς έπεφτε πυκνό χιόνι όλη την νύχτα που κάλυπτε τις κινήσεις τους, από τα μάτια, αν όχι τα αυτιά, των αντιπάλων τους.

Στις 10 Φεβρουαρίου, λίγες ώρες πριν οι Σουηδοί εξαπολύσουν γενική επίθεση η πλατύτερη τάφρος ήταν έτοιμη. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, τις πρώτες στιγμές της 11ης Φεβρουαρίου οι Σουηδοί βετεράνοι εξόρμησαν με την πολεμική τους ιαχή (Γκα Πα = επάνω τους) να δονεί την παγωμένη νύκτα.

Σύντομα όμως βρέθηκαν προ εκπλήξεως αδυνατώντας να διαβούν την τάφρο. Ανίκανοι να κινηθούν δέχτηκαν τα φονικά πυρά των αμυνομένων από μικρή απόσταση και κομματιάστηκαν… Παρόλα αυτά, με άγριο θάρρος και επιμονή, κάποιοι από αυτούς κατόρθωσαν να ανέβουν στα τείχη. Εκεί βρέθηκαν να μάχονται σώμα με σώμα με τους αποφασισμένους Δανούς.

Τελικά όσοι ανέβηκαν στο τείχος κατακόπηκαν. Τότε οι Σουηδοί δοκίμασαν νέα έφοδο σε άλλο σημείο, αλλά έπεσαν σε ενέδρα που είχαν στήσει οι Δανοί και υποχώρησαν υφιστάμενοι μεγάλες απώλειες. Η μάχη συνεχίστηκε μέχρι το ξημέρωμα οπότε οι εξαντλημένοι Σουηδοί υποχώρησαν έχοντας υποστεί τουλάχιστον 1.700 απώλειες, έναντι μόλις 14 των Δανών. Ο Σουηδός βασιλιάς, παρά την ήττα του εγκατέλειψε, πάντως, την πολιορκία.

Ωστόσο την άνοιξη νέα ολλανδική ναυτική μοίρα έφτασε στην πόλη αποκόπτοντας τον από θαλάσσης εφοδιασμό των πολιορκητών. Κατόπιν αυτού οι επιζήσαντες Σουηδοί αποχώρησαν από μεγάλο τμήμα της Δανίας. Η τελική συνθήκη ειρήνης υπεγράφη το 1660. Βάσει αυτής τα σύνορα διατηρούντο ως είχαν πριν την έκρηξη του πολέμου. Η Σουηδία δε κέρδισε τίποτα.