Μόνο στην Πελοπόννησο ήθελαν το ελληνικό κράτος οι Άγγλοι

Στις ελληνοευρωπαϊκές σχέσεις, στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, το δόγμα ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρέμεινε κυρίαρχο στην εξωτερική πολιτική των μεγάλων δυνάμεων της Δύσης. Παρέμεινε κυρίαρχο στην δυτική πολιτική, απέναντι στο Ελληνικό Ζήτημα, την Ελληνική επανάσταση του 21, απέναντι στην πολιτική του Ιωάννη Καποδίστρια για βιώσιμα σύνορα του ελληνικού κράτους. Οι δυτικές δυνάμεις στο όνομα της ρωσοφοβίας πολέμησαν μια ελληνική λύση του Ανατολικού Ζητήματος, που ήταν δυνατή λόγω της βαθύτατης παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των δυνατοτήτων ενός πανίσχυρου Ελληνισμού της διασποράς.

Η προσήλωση των δυτικών δυνάμεων στην ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας παρέμεινε αναλλοίωτη, απέναντι και στον Όθωνα, μετά την δολοφονία του Καποδίστρια. Προσήλωση που από μόνη της καταρρίπτει τον μύθο της αγγλογαλλικής πολεμικής στον Καποδίστρια ως οφειλόμενης στην δήθεν ρωσοφιλία του. Η ίδια πολιτική θα συνεχιστεί στο συνέδριο του Βερολίνου (13 Ιουνιου-13 Ιουλίου 1878) στο οποίο η Βρετανία θα αποσπάσει την Κύπρο από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά θα απορρίψει την γερμανική πρόταση του Βίσμαρκ για την παραχώρηση στην Ελλάδα της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Κρήτης.

Η ίδια προσήλωση εμφανίζεται και σήμερα, παρά την αλαζονική αμετροέπεια του Τούρκου προέδρου, αλλά και την αντιδυτική, αναθεωρητική, επεκτατική, επιθετική πολιτική, αν όχι και ιδεολογία που υιοθετεί το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας. Επιβάλλεται να παραθέσουμε, ελάχιστα, χαρακτηριστικά τεκμήρια αυτής της προσήλωσης, που έχει ξεπεράσει τα όρια της πολιτικής και έχει καταστεί εμμονή, στο επίπεδο των δυτικών πολιτικών elite.

«Περιορισμός της Ελλάδος στο κράτος των Αχαιών»…

Ο Φρειδερίκος Τιρς ( Frederick Thiersch 1784-1860 Βαυαρός καθηγητής, “φιλέλληνας” συγγραφέας, του έργου “Η Ελλάδα του Καποδίστρια” (υβριστής του Καποδίστρια), αναφερόμενος στην επιβεβλημένη εξωτερική πολιτική του νεοσύστατου ελληνικού κράτους επί Όθωνος, μετά την δολοφονία του Καποδίστρια συστήνει: «Αφοσίωση στην ειρήνη με την Τουρκία. Περιορισμός της Ελλάδος στο κράτος των Αχαιών. Κι αν ακόμα διαλυθεί η Τουρκία, εάν και εφ’ όσον η Τουρκία οδηγηθεί στην καταστροφή, χωρίς την συμμετοχή της Ελλάδος, θα μπορούσε η Ελλάδα να ξαναγυρίσει στην κληρονομιά των προγόνων της, αν το νέο βασίλειο έχει αναπτύξει τα σπέρματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και αν είναι σε θέση να τον διαδώσει και να τον διατηρήσει στην Ανατολή». (“Η Ελλάδα του Καποδίστρια”, τομ. Α,κεφ,α. Εκδόσεις Τολίδη 1983).

Ο στόχος του περιορισμού της Ελλάδος στα όρια του κράτους των Αχαιών, κάτω από τον Ισθμό της Κορίνθου και μάλιστα όχι κράτους ανεξάρτητου, αλλά κράτους υποτελούς στον Σουλτάνο, υπήρξε επίμονος, αμετάθετος στόχος της αγγλικής εξωτερικής πολιτικής. Ο υπουργός των Εξωτερικών της Αγγλίας λόρδος Ντούντλεϋ, στις 22 Μάρτιου του 1828, σε διακοίνωση του προς την Ρωσία, ξεκαθάριζε ότι «τα όρια του ιδρυομένου υποτελούς κράτους θα πρέπει να μην υπερβαίνουν την Πελοπόννησον». Ο ίδιος υπουργός, μετά από λίγες μέρες, στις 23 Απριλίου πρότεινε στον Πρεσβευτή της Γαλλίας στο Λονδίνο, Πολινιάκ, να παραμερίσουν την Ρωσία στο Ελληνικό Ζήτημα και να το λύσουν στο πλαίσιο μιας συμμαχίας μεταξύ τους, αλλά με τους ακόλουθους όρους:

• Τα όρια του νεοσύστατου κράτους να μην ξεπεράσουν τον Μοριά και τα γειτονικά νησιά.
• Να πληρώνουν οι Έλληνες φόρο υποτέλειας, ισόποσο των εσόδων της Τουρκίας από τον τόπο που θα αποτελούσε το νεοσύστατο κράτος.
• Να αγοράσει το νεοσύστατο κράτος όλα τα κτήματα, ιδιωτικά και κρατικά, που θα περιέρχονταν στην δικαιοδοσία του.
• Ο Σουλτάνος να έχει διπλό βέτο για τις αρχές που θα εξέλεγαν οι Έλληνες στο κράτος τους.

Τον Δεκέμβρη του 1828, ένα μήνα μετά την έναρξη της διάσκεψης των Πρέσβεων στον Πόρο για τον καθορισμό των συνόρων της Ελλάδος, αναφερόμενος στην Κρήτη (η οποία βρίσκεται σε εξέγερση), επισημαίνει ότι «η βρετανική κυβέρνησις ουδέποτε θα επιτρέψει ώστε η σπουδαία αύτη νήσος να περιέλθει εις το κράτος του Καποδίστρια». Την ίδια πολιτική υποστήριξε και ο επόμενος υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας λόρδος Αμπερντίν, διαμηνύοντας στον Άγγλο Πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη Stratford Canning), που μετείχε στην ιστορική συνδιάσκεψη των Πρέσβεων, των δυνάμεων στον Πόρο (από αρχές Σεπτεμβρίου 1828), για τον Καθορισμό των Ελληνικών συνόρων:

«Σταθερή απόφαση της Βρετανικής κυβερνήσεως είναι να μην περιλάβει η Ελλάς μηδέν προς βορράν του Ισθμού της Κορίνθου…. Δια της απελευθερώσεως της Πελοποννήσου και των παρακείμενων νήσων, έτι δε και των Κυκλάδων, εξετελέσθη η συνθήκη της 6ης Ιουλίου 1827 (περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος), ής ο μόνος σκοπός, όν επεζήτουν αι δυνάμεις αι συνυπογράψασαι ταύτην ητο να θέσωσι τέρμα εις την πειρατείαν την επικρατούσαν εν ταις Ελληνικαίς θάλασσαις… ουδαμώς δε εν τω νώ της συνθήκης υπήρχεν ο σκοπός δημιουργίας Ελληνικού κράτους δ’ αφαιρέσεως τουρκικών επαρχιών και μειώσεως της επικρατείας του Σουλτάνου», όπως επίσης επαναλάμβανε ρητά και κατηγορηματικά στον Πρέσβη του, στις 30/1/1829,(κατά την διάρκεια της διάσκεψης των πρέσβεων στον Πόρο). «Άπαξ δια παντός, πρέπει να εξηγήσω υμίν ότι, ο σκοπός της κυβερνήσεως ημών είναι ο δια παντός τρόπου περιορισμός του ελληνικού κράτους εις την Πελοπόννησον και τας Κυκλάδας…».

Η διάσκεψη των πρέσβεων

H διάσκεψη των πρέσβεων (Αγγλίας Στράτφορντ Κάνινιγκ, Γαλλίας Γκιγιεμινό και Ρωσίας Ριμποπιέρ) με την συμμετοχή του Ιωάννη Καποδίστρια, αντιμετώπισε δυο εκδοχές: Τον περιορισμό των συνόρων της Ελλάδος, με βορειότερο σύνορο τον Ισθμό της Κορίνθου και την πρόταση Καποδίστρια για βόρεια ελληνικά σύνορα στην γραμμή Δέλβινο-Θεσσαλονίκη, ή τουλάχιστον την γραμμή από Πρέβεζα σε Λαμία. Οι πρέσβεις κατέληξαν να προτείνουν, στους υπουργούς των Εξωτερικών, ως βόρεια ελληνικά σύνορα την γραμμή Άρτας-Βόλου, της Σάμου της Εύβοιας και της Κρήτης.

Το αγγλικό υπουργείο εξωτερικών αποδοκίμασε την πρόταση και οδήγησε τον Canning σε παραίτηση…και στην συνέχεια επεδίωξε και επέτυχε συνυπογραφή αγγλο-γαλλικού και ρωσικού πρωτοκόλλου δια του οποίου «η Πελοπόννησος αι παρακείμενε νήσοι και οι Κυκλάδες τίθεντο υπό προσωρινή εγγύηση των τριών δυνάμεων, μέχρι της οριστικής λύσεως του Ελληνικού Ζητήματος». Στο επόμενο άρθρο θα δούμε πώς η προσπάθεια του με κάθε μέσο περιορισμού των ελληνικών συνόρων, δεν περιορίστηκε μόνον στο διπλωματικό επίπεδο…