Όταν ο Στάλιν έσπασε τα μούτρα του στην Φινλανδία

Η μάχη στο Σουομουσάλμι υπήρξε μια από τις σημαντικότερες του λεγόμενου Χειμερινού Πολέμου ανάμεσα στην Φινλανδία και την Σοβιετική Ένωση του Ιωσήφ Στάλιν, το 1939-40. Το αποτέλεσμά της δε απέδειξε ότι η ποιότητα μπορεί να εξουδετερώσει την ποσότητα. Στις 30 Νοεμβρίου 1939 η σοβιετική 163η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων (ΜΤ) πέρασε τα σύνορα και εισέβαλε στο φινλανδικό έδαφος προς το χωριό Σουομουσάλμι. Στόχος των Σοβιετικών ήταν να προελάσουν μέχρι την πόλη Ούλου κόβοντας την Φινλανδία, κυριολεκτικά, στα δύο.

Στον τομέα αυτό υπήρχε μόνο ένα φινλανδικό τάγμα στην περιοχή του Ραάτε, κοντά στο Σουομουσάλμι. Στις 7 Δεκεμβρίου το Σουομουσάλμι κατελήφθη σχεδόν χωρίς αντίσταση. Οι υποχωρούντες Φινλανδοί όμως κατέστρεψαν το χωριό, ώστε οι αντίπαλοί τους να μη βρουν καταφύγιο από τις καιρικές συνθήκες και κατόπιν υποχώρησαν. Οι Σοβιετικοί επιτέθηκαν από τις 8 Δεκεμβρίου κατά των νέων φινλανδικών θέσεων, αλλά απέτυχαν παταγωδώς. Νέα απόπειρα βορειότερα αποκρούστηκε από ένα φινλανδικό τάγμα που μόλις είχε φτάσει.

Στις 9 Δεκεμβρίου τη διεύθυνση του αγώνα ανέλαβε για τους Φινλανδούς το 27ο Σύνταγμα Πεζικού (ΣΠ) υπό τον συνταγματάρχη Σιλασβούο. Στο 27ο Σύνταγμα Πεζικού εντάχθηκαν όλες οι επιτόπου ευρισκόμενες φινλανδικές δυνάμεις και οι ενισχύσεις που στάλθηκαν. Οι Φινλανδοί επιχείρησαν αντεπίθεση με στόχο την ανακατάληψη του Σουομουσάλμι, αλλά απέτυχαν υφιστάμενοι απώλειες. Στις 24 Δεκεμβρίου ήταν η σειρά των Σοβιετικών να ξαναδοκιμάσουν επιτιθέμενοι, αλλά και αυτοί απέτυχαν υφιστάμενοι ακόμα βαρύτερες των αντιπάλων τους απώλειες.

Στο μεταξύ αφίχθησαν στην περιοχή τα φινλανδικά 64ο και 65ο Σύνταγμα Πεζικού. Με τις δυνάμεις αυτές συγκροτήθηκε μια ad hoc φινλανδική μεραρχία υπό τον Σιλασβούο που προήχθη σε υποστράτηγο. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 11.500 Φινλανδοί στρατιώτες. Στο μεταξύ όμως και η σοβιετική 44η ΜΤ προωθείτο προς το Σουομουσάλμι. Οι Φινλανδοί επιτέθηκαν στις 27 Δεκεμβρίου κατά της σοβιετικής 163ης ΜΤ και την υποχρέωσαν να εγκαταλείψει το Σουομουσάλμι. Οι Σοβιετικοί υποχώρησαν πανικόβλητοι. Πολλοί άνδρες τους χάθηκαν λόγω του πανικού. Οι Φινλανδοί όμως δεν σταμάτησαν, αλλά συνέχισαν την επίθεση και κατά της σοβιετικής 44ης ΜΤ.

Φινλανδία: Οι απώλειες των Σοβιετικών

Οι άνδρες της μεραρχίας αυτής είχαν ήδη χάσει το ηθικό τους λόγω της επαφής τους με φυγάδες της 163ης ΜΤ και όταν δέχτηκε την επίθεση των Φινλανδών στις 4 Ιανουαρίου 1940, διασπάστηκε σε μικρά τμήματα ανίκανα να αλληλοϋποστηριχτούν, και καταστράφηκε κομμάτι – κομμάτι έως τις 8 Ιανουαρίου. Μαζί με τις δύο σοβιετικές ΜΤ καταστράφηκε και μια σοβιετική τεθωρακισμένη ταξιαρχία. Οι Φινλανδοί είχαν επικρατήσει έναντι 55.000 Σοβιετικών. Οι Φινλανδοί είχαν 750 νεκρούς και αγνοούμενους περί τους 1.000 τραυματίες.

Οι απώλειες των Σοβιετικών ήταν συντριπτικές. Οι νεκροί και οι αγνοούμενοι έφτασαν τους 21.000 άνδρες τουλάχιστον, άλλες πηγές κάνουν λόγο για 27.500. Επίσης 2.100 Σοβιετικοί αιχμαλωτίσθηκαν, ενώ οι Φινλανδοί κυρίευσαν 43 άρματα μάχης, 71 πυροβόλα, 29 αντιαρματικά πυροβόλα, 260 φορτηγά οχήματα και 1.170.

Επρόκειτο για μια καταπληκτική νίκη μιας δύναμης που υστερούσε αριθμητικά 1:5 περίπου μη διαθέτουσα άρματα μάχης και ισχυρό πυροβολικό. Αυτό όμως που οι Φινλανδοί διέθεταν ήταν ιδιαίτερα υψηλό ηθικό, γνώση του πεδίου και τακτική ευελιξία σε κάθε επίπεδο διοίκησης, από τον μέραρχο έως τον τελευταίο ομαδάρχη.

Οι Φινλανδοί πολέμησαν ευέλικτα και έξυπνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι μικρές ομάδες χιονοδρόμων εκτελούσαν αιφνιδιαστικές επιδρομές στα μαγειρεία εκστρατείας των σοβιετικών μονάδων με αποτέλεσμα οι Σοβιετικοί στρατιώτες να στερούνται ζεστών γευμάτων στην παγωμένη ερημιά που η αναισχυντία τους Στάλιν τους έστειλε και το ηθικό τους να καταβαραθρώνεται. Ο επίλογος της μάχης γράφτηκε στις 11 Ιανουαρίου 1940 όταν ο ταξίαρχος Αλεξέι Βινογκράντοφ, διοικητής της 44ης ΜΤ εκτελέστηκε για δειλία…