Πως οι Ναζί προσπάθησαν να καταλάβουν την Σοβιετική Ένωση μέσω εμφυλίου
10/05/2025
Στις 9 Μαΐου 1943, ο στρατηγός-διοικητής των δυνάμεων ασφαλείας της γερμανικής ομάδας στρατιών του κεντρικού μετώπου, σε έκθεσή του, περιγράφει με οξυδέρκεια την κατάσταση. Εκτιμά ότι πρόκειται, όσον αφορά την κατακτημένη ενδοχώρα, για πολιτικό πόλεμο. Αγώνας για να κερδηθεί ο πληθυσμός.
Η μάχη αυτή χάθηκε για τους Ναζί. Πρόδωσαν τις ελπίδες που είχαν επενδύσει σε αυτούς μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού, κυρίως στην Δυτική Ουκρανία. Οι χωρικοί βρέθηκαν εν μέσω δύο πεινασμένων στρατών (των εισβολέων και των παρτιζάνων) και η βίαιη και απαξιωτική συμπεριφορά των Γερμανών, σε συνδυασμό με τις νίκες του Κόκκινου Στρατού στην πρόοδο του χρόνου, τους έστρεψαν μάλλον προς την αντίσταση.
Οι Γερμανοί ποτέ δεν αντιμετώπισαν την παρτιζάνικη πρόκληση αποτελεσματικά. Και λόγω της έλλειψης δυνάμεων στα μετόπισθεν, αλλά και λόγω απροθυμίας να κάνουν παραχωρήσεις στους τοπικούς πληθυσμούς ώστε να κερδίσουν την συναίνεση και τη συνεργασία τους. Έχει ενδιαφέρον ότι η αποχαρακτηρισμένη το 1999 Έκθεση της CIA “On the Soviet Partisan War” 1949 καταλήγει στη διαπίστωση ότι οι Γερμανοί δεν κατόρθωσαν να μετατρέψουν τη δυσαρέσκεια μέρους του πληθυσμού και ορισμένων εθνοτήτων προς το καθεστώς σε εμφύλιο πόλεμο.
Κατά λέξη γράφει η αναφορά: «Είναι δύσκολο, με βάση την γερμανική εμπειρία, να διανοηθεί κανείς οποιαδήποτε άλλη δυνατότητα [πέραν του εμφυλίου πολέμου- ΔΔ] για μια επιτυχή εκστρατεία επί ρωσικού εδάφους» (σελ. 36) Αυτό ακριβώς στόχευε και αυτό πέτυχε ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος: Την αποτροπή του εμφυλίου πολέμου και την ενότητα του πατριωτικού μετώπου έναντι του εισβολέα. Σε αυτή την κατεύθυνση, ενεργοποιήθηκε η δεύτερη μεγάλη παράδοση, την οποία υπαινιχθήκαμε πιο πάνω: η Ορθόδοξη Εκκλησία και η πίστη.
Η σημασία του Πατριωτικού Πολέμου
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να φωτίσουμε εκ του αντιθέτου τη σημασία αυτού του αγώνα. Οι σύγχρονοί μας αναθεωρητές της ιστορίας μας υποδεικνύουν, παρά τις προθέσεις τους, τη μεγάλη αξία που είχε ακριβώς αυτή η γραμμή του παλλαϊκού, πατριωτικού μετώπου. Εύκολα μπορεί κανείς να αλιεύσει στην αναθεωρητική φιλολογία το εξής συμπέρασμα όσον αφορά τις αιτίες της αποτυχίας του Χίτλερ να καταβάλει και να κατακτήσει την Ρωσία και τις άλλες Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Πέρα από τα επιμέρους σφάλματα στρατηγικής και τακτικής, αναδεικνύονται δύο λόγοι που έχουν πολιτικό και ιδεολογικό χαρακτήρα.
Οι φυλετικές θεωρίες του ναζισμού, τον εμπόδισαν να αξιοποιήσει τις λεγόμενες “Ανατολικές Λεγεώνες” (Ostlegionen), που σχηματίστηκαν από εθνότητες της ΕΣΣΔ με τουρκικές ρίζες. Ο σχηματισμός τους ήταν μια πολιτική προσέγγισης της Τουρκίας, διπλωμάτες της οποίας είχαν προτείνει αυτή την “Παντουρκική” κίνηση, ως όρο για είσοδο της Τουρκίας στον πόλεμο, υπέρ της Γερμανίας. Σχηματίστηκαν σώματα συνολικής δύναμης 175.000. Υπήρχε όμως σοβαρό έλλειμμα στη δυνατότητα των Γερμανών να εκπαιδεύσουν έναν τόσο ξένο πολιτισμικά πληθυσμό.
Ο Χίτλερ για λόγους φυλετικούς δεν ενθάρρυνε αυτή τη γραμμή. Διέταξε τον περιορισμό των σωμάτων αυτών σε επίπεδο όχι μεγαλύτερο του τάγματος και επιφορτισμένο κυρίως με βοηθητικές υπηρεσίες. Το ίδιο έκανε και με άλλες εθνότητες, με μόνη εξαίρεση τους φυλετικά συγγενείς – αλλά περιορισμένους-πληθυσμούς των Βαλτικών χωρών. Έτσι, επισημαίνουν οι αναθεωρητές ιστορικοί, ο Χίτλερ δεν αξιοποίησε το μάθημα που παρέδωσε σχετικά με τη Ρωσία ο μεγάλος θεωρητικός του πολέμου Clausewitz.
Ο Clausewitz έχοντας πολεμήσει στο πλευρό των Ρώσων εναντίον του Ναπολέοντα, και ειδικά στη μάχη του Μποροντίν, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι την Ρωσία δεν την καταλαμβάνει κανείς παρά μόνον καταστρέφοντάς την εκ των έσω, υποκινώντας εμφύλιο πόλεμο. Αυτό λέει πολλά για την σημερινή πολιτική που ακολουθεί το δυτικό “κόμμα του πολέμου”.
Γιατί έχασαν οι Ναζί
Το δεύτερο συμπέρασμα των αναθεωρητών είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον. Κατ’ αυτούς λοιπόν, ένας σημαντικός λόγος της αποτυχίας της εκστρατείας Μπαρμπαρόσα, είναι η επιλογή του Χίτλερ να μην θέσει ολόκληρο το παραγωγικό δυναμικό του είχε υπό τον έλεγχό του στην υπηρεσία του πολέμου, αλλά να αφιερώσει μεγάλο μέρος του στην ευημερία του γερμανικού λαού. Αντίθετα, οι σοβιετικοί, οι οποίοι στερούνταν τα πάντα, εργαζόμενοι – κατά τις ίδιες πηγές πάντα- υπό συνθήκες “δουλείας”, αξιοποίησαν πολεμικά ολόκληρο σχεδόν το παραγωγικό τους δυναμικό.
Kαι το δεύτερο συμπέρασμα, διατυπωμένο όπως και το πρώτο ήδη από την προ προηγούμενη δεκαετία, δηλώνει πολλά για την κατανόηση της σημερινής κατάστασης. Σήμερα είναι ασύγκριτα περισσότερο ανεπτυγμένες και εκλεπτυσμένες οι δυνατότητες “απροκατάληπτης” προσέγγισης των πλέον ετερόκλητων εθνοτήτων και υποδαύλισης των εθνικισμών τους. Σήμερα επίσης ακούγεται η πολεμική κραυγή “εξοπλιστείτε, εξοπλιστείτε, εξοπλιστείτε”, κόψτε τις συντάξεις, την περίθαλψη, την παιδεία και όλα τα “περιττά” και εξοπλιστείτε!
Δείχνει όμως επίσης, πόσο σημαντική είναι η πατριωτική συστράτευση για την αντιμετώπιση μιλιταριστικών επιβουλών και συναφών εγχειρημάτων εσωτερικής διάσπασης. Εισήλθαμε σε μια περίοδο όπου θα αναγκαστούμε να συνέλθουμε από την απονεύρωση του πατριωτικού πνεύματος που είχε προκαλέσει η καταρρέουσα σήμερα “παγκοσμιοποίηση”, ουσιαστικά δηλαδή η παγκόσμια ηγεμονία μιας δύναμης.
Σε έναν κόσμο πολυ-πολικό, η φιλοπατρία θα ανακτήσει την αξία της. Σε αντίθεση με τον εθνικισμό, δεν διαιρεί τους λαούς, αλλά είναι προϋπόθεση της αλληλο-αναγνώρισης και του αμοιβαίου σεβασμού. Συνεπώς, και της συνεννόησης σε υπερεθνικό επίπεδο. Είναι δε και αυτό μια πολιτική παρακαταθήκη του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Οι λαοί που θέλουν να επιβιώσουν θα πρέπει να αποσπασθούν από τον ισοπεδωτικό χυλό της παγκοσμιοποίησης και να ξαναχτίσουν την ιστορική τους μνήμη και συνείδηση.