Τί μας αποκαλύπτουν τα ψηφίσματα της Ιονίου Βουλής για τον ρόλο της Αγγλίας

Βέβαια, το πέρασμα από το ένα ψήφισμα στο άλλο προϋποθέτει και αποκαλύπτει αλλαγές πολιτικής. Αποκαλύπτει αλλαγές – καρπούς σκληρών και αδυσώπητων αγώνων που παραμένουν στη λήθη και προφανώς προσπερνιώνται στις πανηγυρικές εκδηλώσεις. Το πέρασμα από το πρώτο ψήφισμα, το ψήφισμα της Εθνικής Αξιοπρέπειας, στο τελευταίο ψήφισμα, το ψήφισμα της Υποτέλειας, προϋπέθετε τη διάλυση, όχι απλά τη διάσπαση, του κόμματος των Ριζοσπαστών, όπως επίσης και τη διάσπαση, αν όχι τη διάλυση, του κόμματος των Μεταρρυθμιστών. Τα τρία αυτά ψηφίσματα με τις θεμελιώδεις μεταξύ τους διαφορές παρουσιάζονται κατωτέρω:

Το Ψήφισμα της Εθνικής Αξιοπρέπειας

Θ’ Βουλή (26/11/1850)

Το ψήφισμα της Θ’ Βουλής είναι ψήφισμα εθνικής και ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στηριγμένο στην Επτανησιακή ιστορία, που θεμελίωνε το επτανησιακό δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και την Ένωση. Στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, στο δίκαιο των Εθνών, στη βούληση και τους αγώνες των Ιονίων.

Το ψήφισμα της Θ’ Βουλής είναι καρπός πολιτικής στηριγμένης σε αναφαίρετα ανθρώπινα-εθνικά δικαιώματα· όχι σε τοπικιστικούς πόθους, αλλά και ούτε στην ελεήμονα ανταπόκριση προστατών. Είναι το ψήφισμα που προκάλεσε τη διάλυση της Θ’ Ιονίου Βουλής από τον Αρμοστή. Ιδού το ψήφισμα της Αξιοπρέπειας:

«Επειδή η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εθνικότης εκάστου λαού είναι δικαιώματα φυσικά και απαράγραπτα. Επειδή ο λαός της Επτανήσου, απαρτίζων μέρος αναπόσπαστον της Ελληνικής φυλής, στερείται σήμερον της πραγματικής απολαβής και εξασκήσεως των τοιούτων δικαιωμάτων. Επειδή προς τοις άλλοις εξέλειψαν πλέον αι αφορμαί, ένεκα των οποίων ετέθη υπό την Αγγλικήν Προστασίαν, δυνάμει συνθήκης εις την οποίαν ουδεμίαν ποτέ έδωκε συγκατάθεσιν. Επειδή τέλος μερίς τις της Ελληνικής Φυλής, εις την οποίαν ανήκει, δηλαδή η απελευθερωμένη Ελλάς, ανέκτησε τα κυριαρχικά και εθνικά αυτής δικαιώματα. Δι’ όλα ταύτα η πρώτη ελευθέρα Βουλή των αντιπροσώπων της Επτανήσου διακηρύττει:

Ότι η ομόθυμος, στερεά και αμετάτρεπτος θέλησις του Επτανησιακού λαού, είναι η ανάκτησις της ανεξαρτησίας του και η ένωσις αυτού με το λοιπόν Έθνος του, την απελευθερωμένην Ελλάδα.»

Η παρούσα διακήρυξις θέλει διαβιβασθή διά Διαγγέλματος της Βουλής προς την Προστάτιδα Δύναμιν, όπως διά των αρμοδίων μέσων διακοινώση αυτήν και εις τας λοιπάς της Ευρώπης Δυνάμεις, διά να ενεργήσωσιν ομού προς ταχείαν αυτής πραγματοποίησιν. “Εν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τη 26 Νοεμβρίου 1850:.

Το Ικετήριο Ψήφισμα της ΙΑ’ Βουλής (27/1/1859)

Αρμοστεύοντος και παρουσία του Άγγλου απεσταλμένου Gladstone

Πρόκειται για ένα ψήφισμα που, κατά σύσταση του Gladstone, έπρεπε να αποσταλεί στη βασίλισσα της Αγγλίας, ως ψήφισμα ικεσίας για την Ένωση – όχι ως αποδοχή δικαίου και νομίμου δικαιώματος (σημειώνουμε ότι ο Gladstone υπήρξε εξέχων μέλος της Βρετανικής πολιτικής ελίτ. Διετέλεσε τέσσερεις φορές πρωθυπουργός και τέσσερεις φορές υπουργός οικονομικών).

Αφού η πρόταση του Gladstone έγινε δεκτή από την ΙΑ’ Βουλή, τόσο το ψήφισμα όσο και την προσφυγή σε ικεσία κατήγγειλαν εντός και εκτός Βουλής οι Ριζοσπάστες, ως ξένη προς τις αρχές τους και τα δικαιώματα των εθνών και τους αγώνες τους. Με κείμενα βαθύτατα αποκαλυπτικά της πολιτικής ταυτότητας του επτανησιακού κινήματος όπως το ακόλουθο, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κεραυνός στις 2 Σεπτεμβρίου 1859: «Σταθεροί εις τας ανέκαθεν υπό του Ριζοσπαστισμού διακηρυχθείσας αρχάς […] θεωρούμεν ως κήρυγμα μονομερές και αντιπατριωτικόν […] δέλεαρ της ξενοκρατίας όμοιον με εκείνο των πολυθρυλλήτων μεταρρυθμίσεων.»

Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα θα αντιδράσει με ανακοίνωση της και η Δημοκρατική Επιτροπή της Κεφαλλονιάς, εξ ονόματος του Ριζοσπαστικού Κόμματος. Το ψήφισμα της Ικεσίας απορρίφθηκε από τη Μεγαλειότητά της

Το Ψήφισμα της Υποτέλειας – ΙΓ’ Βουλή (23/9/1863)

Με εντολή του Αρμοστή Storks διαλύεται η ΙΒ’ Βουλή των Ιονίων, προκειμένου να εκλεγεί νέα, στις εκλογές των 21-22/9/1863. Η νέα Βουλή συγκροτείται από ευνοϊκότερη για την αγγλική πολιτική σύνθεση, με σκοπό την έγκριση της Ένωσης όπως την πρότεινε η Μ. Βρετανία.

Οι αρχηγοί των Γνησίων Ριζοσπαστών, Ιακωβάτος και Μομφεράτος, αρνούνται να συμμετέχουν στις εκλογές, καταγγέλλοντας την Ένωση που “προσφέρει” η αγγλική πολιτική ως αντίθετη με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού.

Το ψήφισμα της ΙΓ’ Βουλής ψηφίζεται μετά από δύο διαλυτικές αποστασίες, τη διάλυση Ριζοσπαστών και Μεταρρυθμιστών και μετά τη μεθοδική άγρια πολιτική των κανονιοφόρων και του οικονομικού στραγγαλισμού της Ελλάδας.
Πολιτική που άρχισε με τα περίφημα Παρκερικά και την κατάληψη του Πειραιά το 1849 από αγγλικό στόλο. Το 1854, στις 13 Μαΐου, αγγλογαλλικός στόλος καταλαμβάνει Πειραιά και Αθήνα με σκοπό την καταστολή ελληνικών εξεγέρσεων στις Οθωμανοκρατούμενες Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, που είχε οργανώσει ο Όθωνας.

Τελικά, με συνδυασμό κανονιοφόρων, μαστίγιου και καρότου, οδήγησαν και στην έξωση του ανυπότακτου Όθωνα.

Το ψήφισμα της Υποτέλειας:

«Εκλεχθείσα συνεπεία προσκλήσεως της Προστάτιδος Δυνάμεως και συνελθούσα όπως οριστικώς αποφανθεί […]
ΨΗΦΙΖΕΙ: Αι Νήσοι Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Ζάκυνθος, Λευκάς, Ιθάκη, Κύθηρα, Παξοί και τα εξαρτήματα αυτών ενώνονται μετά του Βασιλείου της Ελλάδος, όπως εσαεί αποτελούν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μια και αδιαιρέτω πολιτεία υπό το συνταγματικόν Σκήπτρον της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου Α’ και των διαδόχων Αυτού.

Κέρκυρα, τη ΚΓ’ Σεπτεμβρίου του Σωτηρίου Έτους ΑΩΞ’»

Συμπερασματικά

Η τραγική αλλά διδακτική ιστορική αλήθεια είναι ότι: Η μεν Επτάνησος δεν εκλήθη να συμμετέχει σε καμία από τις δύο συνθήκες που καθόρισαν τους όρους της Ένωσης. Το δε Ελλαδικό Κράτος εκλήθη να αποδεχθεί τα συμφωνηθέντα και όχι να συμμετάσχει στις συμφωνίες. Την πραγματικότητα αυτή επιβεβαιώνει η επιστολή του Χαριλάου Τρικούπη προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών:

«Ο Πληρεξούσιος της Ελλάδος αντί να προσκληθή ίνα λάβει μέρος εις τας διαπραγματεύσεις, εκλήθη, φαίνεται, μόνον ίνα δώσει την συναίνεσίν του εις έργον τετελεσμένον ήδη […] Αι διατάξεις της συνθήκης […] επιβεβαιούσι και υπερβαίνουσι τους μάλλον λυπηρούς φόβους μας…»