Άρχισαν τα όργανα – Η πείνα χτυπά την πόρτα της Γαλλίας

Προμηνύματα κοινωνικής έκρηξης εκπέμπει η κατάσταση που επικρατεί σε περιοχές της πρωτεύουσας αλλά και της επικράτειας της Γαλλίας. Το περιστατικό που συνέβη στις 18 Απριλίου, στο προάστιο Βιλνέβ-λα-Γκαρέν του Παρισιού, όταν ένας μοτοσυκλετιστής έπεσε στην πόρτα περιπολικού, στάθηκε η θρυαλλίδα για αλλεπάλληλα επεισόδια και σε άλλα – πυκνοκατοικημένα και φτωχά, ως επί το πλείστον – προάστια της γαλλικής πρωτεύουσας. Στη Ναντέρ, το Ζενβιγιέρ, το Μπανιέ και αλλού, σημειώνονται σχεδόν καθημερινά συμπλοκές μεταξύ των κατοίκων και των αστυνομικών.

Διαδηλωτές ρίχνουν πυροτεχνήματα, πέτρες ή άλλα αντικείμενα στους αστυνομικούς, οι οποίοι απαντούν με δακρυγόνα, σε δεκάδες οικοδομικά τετράγωνα που θεωρούνται υψηλής έντασης από τις Αρχές ασφαλείας. Αυτοκίνητα και κάδοι απορριμμάτων πυρπολούνται, ακόμα και κτίρια, όχι μόνο στα παρισινά προάστια αλλά και σε άλλες πόλεις, από την Τουλούζη ως τη Λυόν.

Βεβαίως, αν και ο αριθμός των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτά τα επεισόδια απέχει μακράν από τον όγκο των διαδηλώσεων των Κίτρινων Γιλέκων, του 2019, υποδηλώνει το μέγεθος της οργής που επικρατεί στα οικονομικά αδύναμα στρώματα και στον πληθυσμό των μεταναστών. Η ασφυκτική αστυνόμευση, σε συνδυασμό με τα μέτρα περιορισμού, που βρίσκονται σε ισχύ από τις 17 Μαρτίου και παρατάθηκαν ως τις 11 Μαΐου, εντείνει τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Οι πλούσιες συνοικίες του Παρισιού και το κέντρο δεν γνωρίζουν αυτά τα προβλήματα. Πολλοί κάτοικοι του Βιλνέβ-λα-Γκαρέν εργάζονται ως οδηγοί, ντελίβερι, ταμίες, εργάτες καθαριότητας, τεχνικοί και σε άλλα επαγγέλματα με υψηλή έκθεση στην πιθανότητα μετάδοσης του κορωνοϊού. Είναι, επίσης, πυκνοκατοικημένες περιοχές που καθιστούν δύσκολη την τήρηση των αποστάσεων. Καθημερινά, οι ουρές για τα συσσίτια και την παροχή δωρεάν ειδών, όπως σαπούνι, αυξάνονται καθημερινά.

Για το 9-3, τώρα αρχίζουν τα δύσκολα

Ενδεικτικές της σοβαρότητας της κατάστασης για τις φτωχότερες περιοχές της Γαλλίας είναι οι αναφορές που βλέπουν τη δημοσιότητα σχετικά με το νομό του Σεν-Σαιν-Ντενί, βόρεια του Παρισιού, ή αλλιώς το “9-3”, όπως αποκαλείται διοικητικά. Οι πληροφορίες που προέρχονται από αστυνομικές πηγές είναι σχεδόν σοκαριστικές. Για «ντεμπούτο της πείνας» έκανε λόγο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Le Canard enchaîné, επικαλούμενο επιστολή του ίδιου του νομάρχη του Σεν-Σαιν-Ντενί, το περιεχόμενο της οποίας βρέθηκε στη διάθεση του περιοδικού. Ο Ζορζ-Φρανσουά Λεκλέρκ, απευθυνόμενος σε συνεργάτη του, κάνει λόγο επικείμενες ελλείψεις τροφίμων που θα επηρεάσουν ως και 20.000 ανθρώπους του νομού. Φοβάται για «διαδηλώσεις λόγω πείνας», την ώρα που «οι ουρές στα συσσίτια αυξάνονται με νέα άτομα που δεν έρχονταν πριν. Είναι εργαζόμενοι».

Οι οικογένειες με παιδιά βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς δεν έχουν πια πρόσβαση ακόμα και στο τελευταίο τους “καταφύγιο”, δηλαδή τις σχολικές κουζίνες, που προσέφεραν το μόνο πλήρες γεύμα για πολλούς μαθητες. Είναι ενδεικτικές οι μαρτυρίες που μετέφεραν αστυνομικοί του 9-3 στο δημοσιογράφο Ουίλιαμ Μολινιέ: «Υπάρχουν οικογένειες που ταΐζουν τα παιδιά τους με την υποστήριξη μόνο των σχολικών γευμάτων. Ακούγεται τρελό, αλλά έχουν οικονομικό πρόβλημα που οι αρχές δεν μπορούν να φανταστούν. Μην υποτιμάτε τις εξεγέρσεις της πείνας».

Τα μέτρα περιορισμού έχουν εξανεμίσει το εισόδημα πολλών κατοίκων της περιοχής, λόγω του ότι μια μεγάλη πλειονότητα εργαζόταν σε προσωρινές ή πρόχειρες εργασίες, ή “μαύρα”. Τα κουπόνια σίτισης – ύψους ως 7 ευρώ την ημέρα – δεν είναι επ’ ουδενί αρκετά, αφού σύμφωνα με τον Λεκλέρκ, «μπορούμε να μοιράσουμε κουπόνια για 15 μέρες σε 9.500 άτομα, ενώ πρέπει να ταΐσουμε 20.000»! Όπως αναφέρει, αν η καραντίνα κρατήσει ακόμα ένα μήνα, δεν ξέρει τι θα συμβεί.

Η κυβέρνηση έχει προβλέψει κονδύλι ύψους σχεδόν μισού δισ. ευρώ για τη σίτιση 4,1 εκατομμυρίων νοικοκυριών, μέσω επιδομάτων 150 ευρώ ανά σπίτι και 100 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος. Όμως οι τοπικές αυτοδιοικήσεις, όπως του Λεκλέρκ, ανησυχούν ότι δεν θα είναι αρκετή και ότι δεν θα φτάσει εγκαίρως αυτή η βοήθεια, αφού, δεν προβλεπόταν να καταβληθεί πριν τις 15 Μαΐου.

Η πανδημία αποκαλύπτει την ανισότητα

Δυστυχώς, για τις εισοδηματικά αδύναμες επαρχίες της Γαλλίας δεν προκύπτει μόνο το πρόβλημα της διαβίωσης, αλλά κυριολεκτικά της επιβίωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της γαλλικής στατιστικής υπηρεσίας Insee, στο  Σεν-Σαιν-Ντενί, οι θάνατοι που καταγράφησαν το Μάρτιο και τον Απρίλιο είναι 128% υψηλότεροι σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μετά την περιοχή του Άνω Ρήνου (Haut-Rhin), όπου σημειώθηκε το πρώτο “κύμα” κρουσμάτων κορωνοϊού της Γαλλίας. Την ίδια στιγμή, η αύξηση της θνησιμότητας στο Παρίσι δεν ξεπέρασε το 68%. Πέρα από τα κρούσματα COVID-19 που δεν καταγράφονται, υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν “στο σπίτι” επειδή δεν είχαν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη ή καθυστέρησαν να πάνε στο νοσοκομείο.

Παρόμοιο είναι το χάσμα στον τομέα της εκπαίδευσης. Σχολικοί σύμβουλοι αναφέρουν στον τοπικό Τύπο ότι πολλοί γονείς, με τους οποίους κρατούν τηλεφωνική επαφή, ντρέπονται και αισθάνονται ενοχές που δεν μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά τους την απαραίτητη σύνδεση στο διαδίκτυο και τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να κάνουν online μαθήματα. Η κατάσταση αυτή είναι, όπως προειδοποιούν οι τοπικές αυτοδιοικήσεις των προαστίων, αποτέλεσμα των τεράστιων ανισοτήτων που υπήρχαν από πριν. Απλώς, η πανδημία τις φέρνει στην επιφάνεια.

Οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις του lockdown αποκαλύπτουν – ξανά – το πρόβλημα της κοινωνικής περιθωριοποίησης που γνώρισε κύμα εκτόνωσης επί των ημερών του Νικολά Σαρκοζί και επεκτάθηκε με τις διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης του Φρανσουά Ολάντ. Και σήμερα, ο Εμμάνουελ Μακρόν αδυνατεί να κεφαλαιοποίησει πολιτικά τη συσπείρωση του κόσμου πίσω από την κυβέρνηση, ως φαινόμενο πιο έντονο σε άλλες χώρες, καθώς δεν έχει “ξεφορτωθεί” ακόμα την κοινωνική δυσαρέσκεια που εκφράζουν τα Κίτρινα Γιλέκα, εδώ και πολλούς μήνες.