Καθηγητής του ΕΚΠΑ εξηγεί τους λόγους επέκτασης της φωτιάς – Σοκ από το μέγεθος της καταστροφής

Ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ Ευθύμιος Λέκκας εξήγησε τους παράγοντες που συνετέλεσαν στην ταχύτατη επέκταση της φωτιάς στην βορειοανατολική Αττική αλλά και τους λόγους που η περιοχή δοκιμάζεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι από μεγάλες φωτιές.

«Έχουμε να κάνουμε με μία μοναδική πυρκαγιά όπου από δασική εξελίχθηκε σε αστική. Σε αυτό συνέβαλαν κάποιοι παράγοντες, όπως για παράδειγμα η απόλυτη ξηρασία. Είχαμε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα η υγρασία στο δάσος να είναι σχεδόν μηδενική. Επιπλέον, είχαμε ένα πυκνό δάσος, το οποίο είχε πολύ μεγάλα ποσά καύσιμης ύλης» τόνισε ο κ. Λέκκας σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ.

«Ο τρίτος λόγος είναι ότι είχαμε να κάνουμε με θυελλώδεις ανέμους οι οποίοι έφταναν και σε ριπές τα 7 και τα 8 μποφόρ, αποτέλεσμα ουσιαστικά της κλιματικής κρίσης, η οποία είναι σε εξέλιξη. Τέταρτος παράγοντας και είναι βασικός παράγοντας είναι η μορφολογία του εδάφους. Δηλαδή η πυρκαγιά άρχισε στον Βαρνάβα, όπου έχουμε ανοδικά ρεύματα λόγω του νότιου Ευβοϊκού ποταμού. Έχουμε το φαινόμενο της καμινάδας που τροφοδοτήθηκε η φωτιά μέχρι την κορυφή του όρους και στη συνέχεια έχουμε μορφολογικές κλίσεις προς τα νότια, δηλαδή προς την Πεντέλη.

Ένα πολυσχιδές ανάγλυφο το οποίο πραγματικά διευκόλυνε τη γρήγορη διάδοση της φωτιάς. Στη συνέχεια έχουμε ανοδικούς ανέμους όταν φτάνουμε στο όρος Πεντέλη. Πάλι το φαινόμενο της καμινάδας λειτούργησε και τροφοδότησε την πυρκαγιά, η οποία απέκτησε μεγάλη ταχύτητα. Και βέβαια όταν υπερκέρασε η πυρκαγιά την οριογραμμή της Πεντέλης, έφτασε ουσιαστικά στη Νέα Πεντέλη, στα Βριλήσσια, στο Χαλάνδρι, στο Πάτημα, εκεί δηλαδή όπου αναπτύχθηκε σταδιακά στον αστικό ιστός. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με τη μετατροπή μιας δασικής καθαρά πυρκαγιάς σε αστική πυρκαγιά» πρόσθεσε.

Ο κ. Λέκκας εξήγησε ότι «όταν η πυρκαγιά πέρασε τη ζώνη μίξης του δάσους με τον αστικό ιστό της Νέας Πεντέλης – όπου εκεί έχουμε να κάνουμε με αραιοκατοικημένη περιοχή και μπήκε στον καθαρά αστικό ιστό – τότε απέκτησε μεγάλα θερμικά φορτία γιατί βρήκε εκ νέου καύσιμη ύλη και δεν ήταν μόνο τα ακαθάριστα οικόπεδα, αλλά ήταν και οι εγκαταστάσεις από διάφορες δραστηριότητες, ξυλουργία, εγκαταστάσεις που είχαν καύσιμα, εύφλεκτα υλικά. Όλα αυτά ανέβασαν τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος περίπου στους 650 βαθμούς Κελσίου. Αυτό πως το διαπιστώσαμε; Το διαπιστώσαμε από το λιώσιμο των ζαντών αλουμινίου του αυτοκινήτου. Το αλουμίνιο λιώνει στους 650 βαθμούς».

«Συνεπώς έχουμε ένα μικροκλίμα το οποίο αναπτύχθηκε μέσα στα οικοδομικά τετράγωνα, δημιούργησε ανοδικούς ανέμους και στροβιλισμούς και μέσα στο στροβιλισμό είχαμε και εγκλωβισμό αντικειμένων τα οποία ήταν άπειρα και τα οποία πέφτανε σε ικανές αποστάσεις από την από την συγκεκριμένη εστία της πυρκαγιάς που ήταν πάρα πολλές» συμπλήρωσε και υπόγράμμισε ότι: «εκείνο το οποίο θα ήθελα να επισημάνω από περιβαλλοντικής πλευράς είναι ότι από εδώ και πέρα δεν θα πρέπει να χάσουμε ούτε ένα δέντρο μέσα στην Αττική. Η εναπομείνασα έκταση μέσα στην Αττική είναι περίπου 1.000.000 στρέμματα. Συνεπώς χρειάζεται πάρα πάρα πολύ προσοχή στο να δούμε πώς θα δράσουμε».

Η πυροσβεστική για τα εναέρια μέσα

Με το πρώτο φως της ημέρας ξανάρχισαν να επιχειρούν τα εναέρια μέσα, πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, η εικόνα είναι καλύτερη, δεν υπάρχει πλέον ενιαίο μέτωπο και οι άνεμοι είναι πιο αδύναμοι σε σχέση με χθες, όμως οι δυνάμεις που επιχειρούν είναι αντιμέτωπες με πολλές διάσπαρτες ενεργές εστίες: στον Βαρνάβα, στον Μαραθώνα, στη Νέα Μάκρη, στο Άνω Σούλι και στη Πεντέλη, ενώ συνεχώς σημειώνονται αναζωπυρώσεις.

Νωρίτερα, στάλθηκαν δύο μηνύματα από το 112 για την περιοχή του Μαραθώνα. Το ένα πριν από τα μεσάνυχτα με την οδηγία στους κατοίκους της περιοχής Βράνα Μαραθώνα να απομακρυνθούν προς Νέα Μάκρη· το δεύτερο, μετά τα μεσάνυχτα, για ετοιμότητα στον Μαραθώνα γενικά, λόγω της δασικής πυρκαγιάς.

Ανακοίνωση με την οποία παραθέτει στοιχεία για τα εναέρια μέσα που επιχειρούσαν στη φωτιά στην Αττική εξέδωσε το Πυροσβεστικό Σώμα. Όπως αναφέρει: «Σύμφωνα με τα τηρούμενα αρχεία του Πυροσβεστικού Σώματος, αναφορικά με την επιχειρησιακή δραστηριότητα των εναερίων μέσων τις ημέρες της πυρκαγιάς στον Βαρνάβα Αττικής, επιχείρησαν:

Στις 11 Αυγούστου: 29 εναέρια μέσα (14 αεροσκάφη και 15 ελικόπτερα)
Στις 12 Αυγούστου: 36 εναέρια μέσα (17 αεροσκάφη και 19 ελικόπτερα)
Στις 13 Αυγούστου, από το πρώτο φως έως τις 13:00: 20 εναέρια μέσα (10 αεροσκάφη και 10 ελικόπτερα)

Τα εναέρια μέσα επιχειρούσαν στην πυρκαγιά «σε κύκλους». Που σημαίνει ότι δεν επιχειρούσαν όλα ταυτόχρονα την ίδια χρονική στιγμή, καθώς  κάποια έκαναν ρίψεις και  κάποια άλλα είτε ανεφοδιάζονταν με καύσιμα είτε τροφοδοτούνταν με νερό προκειμένου να επιχειρήσουν ξανά στο πεδίο. Χθες Δευτέρα, 12 Αυγούστου, το χρονικό διάστημα από τις 19:30 έως τις 21:00 επιχειρούσαν σε όλα τα μέτωπα της πυρκαγιάς 20 εναέρια μέσα». Στη συνέχεια, η Πυροσβεστικά παραθέτει και πίνακα για τα εναέρια μέσα που πετούσαν χθες το απόγευμα.

Κάηκε μία γυναίκα στο Πάτημα Χαλανδρίου

Χθες βράδυ πυροσβέστες εντόπισαν σε βιοτεχνία που κάηκε, στο Πάτημα Χαλανδρίου, πιο συγκεκριμένα στην οδό Στρατονίκης, απανθρακωμένο πτώμα, που πιθανότητα ανήκει σε γυναίκα περίπου 60-65 ετών. Η άτυχη γυναίκα βρέθηκε εντός του κτιρίου, στο οποίο στεγάζεται βιοτεχνία.

Σημειώνεται ότι κατά την τελευταία ενημέρωση που έγινε από την Πυροσβεστική, ο εκπρόσωπος του Σώματος Βασίλης Βαθρακογιάννης είχε αναφέρει σχετικά με τις πληροφορίες που υπήρχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή για αγνοούμενο άτομο: «Επειδή την τελευταία ώρα, γίνεται αναφορά για αγνοούμενο άτομο στην περιοχή της πυρκαγιάς, σας γνωρίζουμε ότι στιγμής το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος δεν έχει δεχθεί κλήση ή κλήσεις για ανάλογο περιστατικό».

Η πορεία της πύρινης λαίλαπας

Η πύρινη λαίλαπα ξεκίνησε την Κυριακή από τον Βαρνάβα και λόγω των ισχυρών ανέμων πέρασε προς Καπανδρίτι, Λίμνη Μαραθώνα, Γραμματικό, Σταμάτα και Ροδόπολη. Επεκτάθηκε στον Διόνυσο, την Πεντέλη, στα Βριλήσσια, στο Χαλάνδρι, ακόμη και στο Γέρακα. Μια πύρινη λαίλαπα που κινούνταν σε μια ακτίνα πάνω από 30 χιλ. στην βορειοανατολική Αττική. Οι αναζωπυρώσεις ήταν συνεχείς με αποτέλεσμα να έχουν γίνει στάχτη σπίτια, αυτοκίνητα, επιχειρήσεις.

Το πύρινο μέτωπο πέρασε από το Άνω Σούλι μεταξύ Γραμματικού και Μαραθώνα. Οι φλόγες έφθαναν τα 15 με 20 μέτρα πριν πέσουν οι άνεμοι, ενώ στο σημείο παραμένουν 100 πυροσβέστες με 35 οχήματα.

Απανωτές εκρήξεις ακούστηκαν προηγουμένως στην περιοχή των Βριλησσίων, στο τέρμα της οδού Κλεισθένους. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι εκρήξεις προκλήθηκαν από φιάλες υγραερίου από κατάστημα στο οποίο έφτασαν οι φλόγες. Η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο αφού ολοκλήρωσε και εκεί το καταστροφικό της έργο.

 

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Πυροσβεστικής για την κατάσβεση των πυρκαγιών επιχειρούν 702 πυροσβέστες με 27 ομάδες δασοκομάντος, 199 οχήματα και εθελοντές με τη συνδρομή όλων των φορέων Πολιτικής Προστασίας σημείωσε ο κ. Βαθρακογιάννης, ενώ συμπλήρωσε ότι από αέρος επιχειρούν περιοδικά 35 εναέρια μέσα και συγκεκριμένα 17 αεροσκάφη και 18 ελικόπτερα, εκ των οποίων τα 3 για το συντονισμό τους. «Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, η περίμετρος της πυρκαγιάς είναι μεγάλη και σε πολλές περιπτώσεις, τα εναέρια μέσα δεν είναι διακριτά, λόγω της διασποράς τους, αλλά και των πυκνών καπνών» όπως είπε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, τόνισε ότι έχουν εκδοθεί 30 μηνύματα από το 112, τα τελευταία για την απομάκρυνση των κατοίκων από τους οικισμούς, Νέας και Παλιάς Πεντέλης, Πάτημα Χαλανδρίου, Πάτημα Βριλησσίων, Κρασσά ‘Ανω Βριλησσίων καθώς και από Διόνυσο και Καλέντζι Μαραθώνα, προς ασφαλή κατεύθυνση. Ενώ, όπως είπε νωρίτερα εκκενώθηκε προληπτικά το Γενικό Νοσοκομείο Μελισσίων Αμαλία Φλέμινγκ και οι ασθενείς διακομίσθηκαν στο νοσοκομείο «Παμμακάριστος», ενώ αναφέρθηκε και στο αίτημα της χώρας μας, μέσω της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για παροχή συνδρομής, από χθες το απόγευμα, προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας.

Σήμερα η βοήθεια απ’ έξω

Επίσης, ο κ. Βαθρακογιάννης τόνισε ότι έχει διευρυνθεί ο αριθμός των κρατών που έχουν ανταποκριθεί στο αίτημα της χώρας μας για βοήθεια μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.

«Εκτός από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Τσεχία, στο αίτημα ανταποκρίθηκαν ακόμη 3 χώρες που θα διαθέσουν δυνάμεις και συγκεκριμένα: η Σερβία ένα ελικόπτερο καθώς και 35 πυροσβέστες με 10 οχήματα, η Ρουμανία 44 πυροσβέστες με 4 υδροφόρα οχήματα και η Τουρκία δύο αεροσκάφη. Σημειώνεται ότι η Γαλλία πέραν του ενός ελικοπτέρου, θα αποστείλει και 200 πυροσβέστες με 28 υδροφόρα οχήματα» τόνισε. «Εφιστούμε την προσοχή όλων, δεδομένου ότι οι συνθήκες για την έναρξη πυρκαγιών παραμένουν επικίνδυνες όχι μόνο για αύριο Τρίτη, αλλά και για τις επόμενες ημέρες» κατέληξε κλείνοντας την έκτακτη ενημέρωση.

Η Κύπρος ετοιμάζει πολυμελή αποστολή η οποία θα αναχωρήσει άμεσα για την Αθήνα προκειμένου να συνδράμει στις φωτιές. Όπως αναφέρει η ΕΡΤ προηγήθηκε, ως είθισται, αίτημα αρωγής από την Αθήνα και η Κύπρος ανταποκρίθηκε άμεσα για να συνδράμει τις προσπάθειες των ελληνικών Αρχών ενάντια στις καταστροφικές πυρκαγιές που μαίνονται στην Αττική. Με οδηγίες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες Πυροσβεστική Υπηρεσία, Πολιτική Άμυνα, Τμήμα Δασών και νοσηλευτές, βρίσκονται σε συντονισμό για την σύσταση αποστολής το συντομότερο δυνατόν.

 

Ανακοίνωση ΑΔΜΗΕ

Λόγω της πυρκαγιάς που βρίσκεται σε εξέλιξη στη βορειοανατολική Αττική, έχουν επηρεαστεί σημαντικά κυκλώματα υπερυψηλής τάσης, ενημέρωσε απόψε ο ΑΔΜΗΕ. Ο Διαχειριστής βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία για την κατάσβεση εστιών σε περιοχές όπου διέρχονται γραμμές μεταφοράς, προκειμένου να επανέλθουν το συντομότερο σε λειτουργία.

Παράλληλα, έχει εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία με κατάλληλες ενέργειες μέσω εναλλακτικών κυκλωμάτων και ανακατανομή των μονάδων παραγωγής. Ο ΑΔΜΗΕ τονίζει ότι θα συνεχίσει να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια σε επιχειρησιακό επίπεδο για τη διατήρηση της ευστάθειας του συστήματος υψηλής και υπερυψηλής τάσης στην περιοχή, εν μέσω εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών. Τα συνεργεία του ΑΔΜΗΕ παραμένουν στο πεδίο των εστιών φωτιάς για άμεση παρέμβαση, όταν αυτό επιτρέπεται από τις συνθήκες.

Ασφαλές το Αστεροσκοπείο 

Ασφαλείς είναι πλέον οι εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην Πεντέλη, στον λόφο Κουφού, καθώς, έπειτα από την έγκαιρη επέμβαση της Πυροσβεστικής, δεν απειλούνται από την πυρκαγιά. Η εικόνα από την κάμερα στον λόφο δείχνει ότι κάηκαν τα δέντρα γύρω από τον θόλο, που ωστόσο φαίνεται να μην έχει υποστεί ζημιά. Νωρίτερα τη Δευτέρα η κατάσταση γύρω από το Αστεροσκοπείο ήταν πολύ δύσκολη και οι εγκαταστάσεις είχαν απειληθεί άμεσα από τα μέτωπα της μεγάλης φωτιάς στην Αττική.

Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στη βορειοανατολική Αττική

Σύμφωνα με νεότερη ενημέρωση από την Αστυνομία, στις περιοχές του Βαρνάβα-Μαραθώνα-Νέας Μάκρης-Διονύσου-Πεντέλης-Παλλήνης παραμένουν σε ισχύ οι εξής εκτροπές κυκλοφορίας:

1. Μαντά και επαρχιακή οδός Μαραθώνος-Καπανδριτίου, από Καπανδρίτι προς Βαρνάβα

2. Έξοδος χωριού Γραμματικό προς Βαρνάβα

3. My Market Γραμματικού προς Άνω Σούλι

4. Είσοδος οικισμού Βαρνάβα από Καπανδρίτι

5. Μιαούλη και Κολοκοτρώνη, από το Γραμματικό προς Καλέντζι-Βοθώνα

6. Παραδρόμος εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας, ύψος φυτωρίου «4 Εποχές» προς Άγιο Στέφανο

7. Ονείρων και παραδρόμος εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας προς Βαρνάβα

8. Λεωφόρος Διονύσου και Αρτέμιδος (θέση Ανατολή) προς Διόνυσο

9. Λεωφόρος Διονύσου και Δημοκρατίας προς Διόνυσο

10. Λεωφόρος Διονύσου και Κυδωνιών προς Διόνυσο

11. Λεωφόρος Μαραθώνος και Εχετλού προς Βοθώνα-Καλέντζι

12. Λεωφόρος Μαραθώνος και Μ. Αλεξάνδρου προς Βοθώνα-Καλέντζι

13. Έξοδος εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας προς Καπανδρίτι

14. Ηρακλείτου και Δ. Σωτηρίου προς Αναπαύσεως

15. Αναπαύσεως από Ησιόδου προς Πεντέλη

16. Αναπαύσεως από λεωφόρο Πεντέλης προς Πεντέλη

17. Παναγούλη από λεωφόρο Πεντέλης προς Πεντέλη

18. Πλατεία Παλαιάς Πεντέλης προς Πεντέλη

19. Ηρακλείτου από Μπενάκη προς Αναπαύσεως

20. Λεωνίδα από Ησιόδου προς Πεντέλη

21. Κλεισθένους από Ησιόδου προς Πεντέλη

22. Ευκαλύπτων από λεωφόρο Πεντέλης προς Πεντέλη

23. Κλεισθένους από Πίνδου προς Πεντέλη

24. Παπανδρέου και από Τσαλδάρη (Μελίσσια) προς Πεντέλη

25. Κύπρου από το ύψος της λεωφόρου Μαραθώνος προς Ντράφι-Διώνη

26. Βενιζέλου από το ύψος της λεωφόρου Μαραθώνος προς Ντράφι-Διώνη

27. Λεωφόρος Διονύσου από το ύψος της λεωφόρου Μαραθώνος, προς Διόνυσο

28. Ανθούσας και Ιάσωνος προς Πεντέλη.