Έρευνα για κρούσματα μυοκαρδίτιδας σε εμβολιασθέντες νέους και εφήβους

Η αμερικανική εφημερίδα New York Times δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμακοεπαγρύπνησης εξετάζει “μικρό αριθμό αναφορών” για εφήβους και νεαρούς ενήλικες που παρουσίασαν μυοκαρδίτιδα μετά τον εμβολιασμό τους με σκευάσματα των εταιρειών Pfizer ή Moderna. Εν τω μεταξύ υπάρχουν και ευχάριστα νέα, όπως ότι τα εμβόλια της Pfizer και της AstraZeneca φαίνονται σχετικά αποτελεσματικό έναντι της ινδικής μετάλλαξης.

Η μυοκαρδίτιδα είναι φλεγμονή του καρδιακού μυός και η περικαρδίτιδα (για την οποία έχουν γίνει επίσης αναφορές) είναι φλεγμονή του υμένα που περιβάλλει την καρδιά. Για περικαρδίτιδα σε άτομα ηλικίας κάτω των 30 ετών έχει αναφερθεί και η αντίστοιχη υπηρεσία στο Ισραήλ, αλλά έχει καταγραφεί και στην Ελλάδα αντίστοιχο ύποπτο περιστατικό.

Το πρακτορείο Reuters δεν μπόρεσε να βρει αρμόδιο να σχολιάσει το νέο δημοσίευμα των New York Times για τις μυοκαρδίτιδες σε νέους. Οι αναφορές σχολιάζονται πάντως ανωνύμως από ειδικούς στις ΗΠΑ ως «λίγες και ενδεχομένως μη σχετιζόμενες με το εμβόλιο». Ενώ πάντως τώρα τα περιστατικά διερευνώνται, τον Απρίλιο οι ΗΠΑ είχαν κρίνει ότι αντίστοιχες τότε αναφορές δεν είχαν συσχετισθεί με το εμβόλιο.

«Η έρευνα βρίσκεται στα αρχικά στάδια και οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη προσδιορίσει εάν υπάρχει οποιαδήποτε απόδειξη ότι τα εμβόλια προκάλεσαν τα καρδιακά προβλήματα», ανέφεραν οι New York Times. Το καρδιακό πρόβλημα φαίνεται να έχει εμφανιστεί κυρίως σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες περίπου τέσσερις ημέρες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης τους είτε του εμβολίου της Moderna είτε των Pfizer/BioNTech, που είναι και τα δύο εμβόλια mRNA. Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι ΗΠΑ ενέκριναν το εμβόλιο Pfizer/BioNTech για παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών.

Τι λέει ο βρετανικός τύπος

Η βρετανική Guardian γράφει ότι η μυοκαρδίτιδα παρουσιάστηκε ως επί το πλείστον σε αγόρια. Αναφέρει επίσης ότι το πρόβλημα αυτό συνήθως περνάει χωρίς επιπλοκές και μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες: ιούς, μικρόβια, μύκητες, φάρμακα όπως αντιβιοτικά ή αντιεπιληπτικά αλλά και από κοκαΐνη, φλεγμονώδεις αυτοάνοσες νόσους κ.α. Τα συμπτώματα συνήθως είναι πόνος στο στήθος, αίσθημα κόπωσης, λαχάνιασμα και αρρυθμίες, οίδημα στους αστραγάλους, πονοκέφαλος και ενίοτε πυρετός.

Σύμφωνα με την Guardian ο αριθμός των περιστατικών δεν είναι μεγαλύτερος από όσους καταγράφονται κάθε χρόνο στο γενικό πληθυσμό, όμως επειδή παρουσιάστηκαν μετά τον εμβολιασμό, θα διερευνηθούν ενδελεχώς. Κανείς δεν αναφέρει τον αριθμό των νέων παρά γράφουν «αρκετοί νέοι» ή «μερικές δεκάδες σε όλες τις ΗΠΑ».

Η μυοκαρδίτιδα συχνά υποχωρεί μόνη της, αλλά χρειάζεται οπωσδήποτε εξέταση από καρδιολόγο ή και νοσηλεία, γιατί εξίσου συχνά απαιτεί θεραπεία και αν δεν είναι από τα πολύ ήπια περιστατικά, μπορεί να έχει ιδιαίτερα σοβαρές επιπλοκές. Συστήνεται ανάπαυση μέχρις ότου υποχωρήσει η φλεγμονή και πολλές φορές χορηγούνται αντιφλεγμονώδη, ενώ όταν η γενεσιουργός αιτία είναι γνωστή, καταπολεμάται παράλληλα και αυτή (π.χ. με αντιβίωση αν είναι μικροβιακής αιτιολογίας).

H μυοκαρδίτιδα παρουσιάζεται σε 10 έως 22 άτομα ανά 100.000 ανεμβολίαστου ή γενικού πληθυσμού το χρόνο. Κατά ηλικιακές ομάδες όμως η επίπτωση ή συχνότητα είναι πολύ μικρότερη και αφορά (στην Αυστραλία για την οποία υπάρχουν κάπως αναλυτικά στοιχεία) μόνον 1,24 στα 100.000 παιδιά ηλικίας έως 10 ετών. Επίσης το νόσημα στους νέους είναι συχνότερο σε χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο, καθώς σε αυτές υπάρχουν πολλά περιστατικά από ιούς, παράσιτα και άλλες λοιμώξεις, όπως από Δάγκειο πυρετό.

Η ινδική μετάλλαξη

Σύμφωνα με έρευνα που ανακοινώθηκε από το υπουργείο Υγείας της Βρετανίας, τόσο το εμβόλιο της Pfizer όσο και της AstraZeneca καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό έναντι του ινδικού στελέχους. Το πρώτο ήταν αποτελεσματικό δύο εβδομάδες μετά και την δεύτερη δόση του σε ποσοστό 88% (όχι ως πλήρης ανοσία, αλλά διασφάλισε την ήπια συμπτωματολογία). Το ίδιο σκεύασμα αντίστοιχα προστατεύει σε ποσοστό 93% από τη βρετανική μετάλλαξη.

Όσον αφορά στο εμβόλιο της AstraZeneca, που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό σε ποσοστό 66% ως προς την βρετανική μετάλλαξη, φαίνεται από τη νεότερη έρευνα ότι είναι αποτελεσματικό σε ποσοστό 60% έναντι της ινδικής. Η διαφορά στην αποτελεσματικότητα σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να οφείλεται το γεγονός ότι το βρετανοσουηδικό σκεύασμα αργεί να προκαλέσει παραγωγή αντισωμάτων στον οργανισμό.

Τα ποσοστά προστασίας μπορεί και στα δύο εμβόλια να είναι ακόμα μεγαλύτερα έναντι των βαρύτατων περιστατικών, δηλαδή να προστατεύουν σε υψηλότερο ποσοστό όσον αφορά τις πιθανότητες θανάτου από τη νόσο. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι στην Ινδία και τα δύο εμβόλια προστάτευσαν σε ποσοστό 33% τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη δόση τους. Αντίστοιχα τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη δόση προστάτευαν σε ποσοστό 60% από τη βρετανική μετάλλαξη. Η έρευνα για την αποτελεσματικότητα έναντι της ινδικής μετάλλαξης έγινε σε 1.054 άτομα.