Γιατί η παραβατικότητα στα κορίτσια αυξήθηκε – Aδελφές μαχαίρωσαν 16χρονη

Δύο νεαρές αδελφές μαχαίρωσαν 16χρονη μαθήτρια ενώ αυτή καθόταν χθες το βράδυ στα σκαλιά της πλατείας Συντάγματος. Η δράστις που μαχαίρωσε την 16χρονη στον μηρό, είναι 19 ετών και μαζί της ήταν η 16χρονη αδελφή της. Μετά την ενέργειά τους οι δύο νεαρές εγκατέλειψαν την τραυματία και εξαφανίστηκαν, προκαλώντας εύλογα μεγάλη ανησυχία για το γεγονός ότι η παραβατικότητα των ανηλίκων πλέον εξαπλώνεται και στα κορίτσια, που παραδοσιακά δεν επεδείκνυαν ιδιαίτερα βίαιες συμπεριφορές.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι δύο αδερφές είχαν προσωπικές διαφορές με την έφηβη, αλλά δεν γνωρίζουμε επί του παρόντος κάτι περισσότερο. Αν και η μια αδελφή είναι συνομήλικη του θύματος, δεν πήγαιναν στο ίδιο σχολείο. Το μαχαίρι που χρησιμοποιήθηκε ήταν τύπου “πεταλούδας” και το κορίτσι που φέρει τραύμα στο δεξιό μηρό, διακομίσθηκε στο ΚΑΤ. Δεν κινδυνεύει η ζωή του. Έχει δώσει πλήρη κατάθεση για το περιστατικό, όμως δεν γνωρίζουμε τι αναφέρει για τα αίτια.

Όσον αφορά στη γυναικεία βιαιότητα, πρόκειται για το πέμπτο σοβαρό περιστατικό τα τελευταία χρόνια με δράστιδες κορίτσια, όπου είτε ομάδες νεαρών γυναικών –και κυρίως εφήβων– είτε ανά δυάδες, ανάλογα με το “στόχο”, επιτίθενται σε άλλα κορίτσια. Υπενθυμίζεται επίσης η πρόσφατη δολοφονία 24χρονης φοιτήτριας από την 17χρονη συγκάτοικό της με την οποία είχε ερωτική σχέση. Το θύμα είχε αποφασίσει να χωρίσει με την 17χρονη, όμως η τελευταία αντέδρασε βίαια μαχαιρώνοντας την άτυχη φοιτήτρια θανάσιμα. Εντούτοις αυτό το έγκλημα δεν εμπίπτει στη γενική κατηγορία της παραβατικότητας ανηλίκων κοριτσιών, καθώς το θύμα έπασχε από διπολική διαταραχή και τα εγκλήματα με υπόστρωμα ψυχασθένειας συνιστούν διαφορετική κατηγορία και ως προς το αίτιο και ως προς την πρόληψή τους αλλά και ως προς την ποινή που επιβάλλεται.

Η κλασική παραβατικότητα ανηλίκων, όπως και των ενηλίκων, συνδέεται συχνά με ψυχολογικά προβλήματα, όμως σπάνια με ψυχιατρικά. Στην χώρα μας, μετά την χρεοκοπία και την πανδημία έχει αυξηθεί ο αριθμός εφήβων και ενηλίκων με ψυχολογικά ζητήματα που καταλήγουν σε πράξεις βίας και σε παραβατικότητα, όμως δεν έχουμε στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των ψυχασθενών. Το βασικό αίτιο των ασθενειών αυτών ανάγεται σε γονιδιακό υπόστρωμα και όχι σε περιβαλλοντικές επιρροές.

Τα περιστατικά πληθαίνουν

Υπενθυμίζεται ότι πριν από περίπου ένα μήνα συμμορία κοριτσιών ηλικίας από 13 έως 16 ετών επιτέθηκαν σε δύο 14χρονες στην Κηφισιά, με την “αρχηγό” τους, με καταγωγή από την Αλβανία, να φέρει μαχαίρι. Αφορμή στάθηκε πιθανόν το γεγονός ότι τα δύο κορίτσια ήταν από το Μαρούσι και υπάρχει “κόντρα” μεταξύ των λούμπεν στοιχείων των νεολαίων των δύο περιοχών.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στον Άγιο Δημήτριο, συμμορία κοριτσιών  από την Αλβανία, έστειλε στο νοσοκομείο μία 15χρονη και τον αδελφό της. Συγκεκριμένα τα κορίτσια άρχισαν να χτυπούν την ανήλικη και όταν παρενέβη ο αδελφός της για να σταματήσουν να την δέρνουν, αυτές κάλεσαν αγόρια ομοφύλους τους που έσπασαν στο ξύλο και τα δύο αδέλφια. Προ μηνών στον Κολωνό κορίτσι 15 ετών από την Αλβανία μαχαίρωσε δύο 15χρονες με καταγωγή από τη Ρουμανία για ασήμαντη αφορμή. Συγκατηγορούμενες της Αλβανίδας εφήβου ήταν και δύο Ελληνίδες.

Όπως δείχνουν οι περισσότερες έρευνες διεθνώς, η παραβατικότητα στα κορίτσια άρχισε να αυξάνεται αισθητά από το 1990 και συμπίπτει ουσιαστικά με την αλλαγή ως προς την “σεξιστική” ανατροφή. Στην χώρα μας αυτή η αλλαγή ήρθε αργότερα, όμως είναι πλέον έντονη. Διεθνώς η παραβατικότητα των κοριτσιών ανάγεται στο 30% της συνολικής παραβατικότητας ανηλίκων, ενώ την χώρα μας ήταν μέχρι πρόσφατα στο 10% και πλέον διπλασιάσθηκε, φθάνοντας στο 20%.

Η πανδημία και τα σχολεία

Συγκεκριμένα, το 2021 οι αστυνομικές υπηρεσίες σχημάτισαν συνολικά 154 δικογραφίες για πρόκληση σωματικών βλαβών από ανήλικους με θύματα επισης ανήλικους, ενώ το 2020 είχαν σχηματιστεί 132 δικογραφίες. Πρόκειται για μία αύξηση της τάξης του 17%. Οι ανήλικοι κατηγορούμενοι το 2020 ήταν 194 και το 2021 ήταν 247 (αύξηση 27%). Στη διάρκεια του 2021 ουσιαστικά στα αστυνομικά τμήματα της χώρας σχηματίζονταν περίπου μία δικογραφία την ημέρα για κάποιον ανήλικο.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. οι παραβατικές συμπεριφορές στη χώρα μας για το 26% των παιδιών ξεκινούν στις ηλικίες μεταξύ 8 και 14 ετών. Όμως το μεγαλύτερο ποσοστό ξεκινά τις παραβάσεις και τις παρανομίες μετά την ηλικία των 15 ετών. Οι δράστες στο 90% των περιπτώσεων ήταν αγόρια και στο 10% κορίτσια. Το 2021 όμως οι αστυνομικές υπηρεσίες χειρίστηκαν 1.179 υποθέσεις εγκληματικότητας ανηλίκων από τις οποίες οι 233 αφορούσαν κορίτσια. Το τελευταίο νούμερο σημαίνει ότι η παραβατικότητα στα κορίτσια συνιστά πλέον το 20% των αδικημάτων που διαπράττονται από ανηλίκους και ότι η θηλυκή παραβατικότητα στην εφηβεία, διπλασιάσθηκε σε σύγκριση με το παλαιότερο 10% που “κατείχαν” τα κορίτσια.

Η πανδημία όπως φαίνεται επιδείνωσε την κατάσταση, πιθανόν και λόγω της αύξησης περιστατικόν ενδοοικογενειακής βίας αλλά και την όξυνση άλλων ψυχικών παραμέτρων. Σημαντικό ρόλο τα τελευταία δυόμισι χρόνια έπαιξε επίσης το κλείσιμο των σχολείων και ο περιορισμός στις μετακινήσεις και στις συναναστροφές ή στην ψυχαγωγία. Αυτά τα μέτρα μείωσαν τις ευκαιρίες εκτόνωσης των εφήβων και των παιδιών και αύξησε το αίσθημα εσωτερικής πίεσης και την ανασφάλειά τους.

Παραδοσιακά εθεωρείτο ότι η εγκληματικότητα των γυναικών εξαντλείτο στην πορνεία και στις κλοπές σε καταστήματα. Εδώ και μερικά χρόνια, όμως, διάφορες έρευνες δείχνουν πως έχουν αλλάξει τα δεδομένα τόσο στις ενήλικες γυναίκες όσο και στα ανήλικα κορίτσια. Οι νεότερες έρευνες δείχνουν πλέον ότι οι διάφορες μορφές διαταραχών της συμπεριφοράς που συνιστούν την παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, δεν επηρεάζονται από το φύλο.

Η παραβατικότητα των κοριτσιών

Η αναλογία αγοριών και κοριτσιών όσον αφορά τις παραβατικές συμπεριφορές ήταν 4:1 διεθνώς καθώς τα αγόρια είχαν πάντα αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παραβατικής συμπεριφοράς, κυρίως λόγω της τεστοστερόνης που είναι πολλαπλάσια στους άνδρες, αλλά και λόγω της σωματικής διάπλασης που προσφέρει περισσότερη αυτοπεποίθηση στην έναρξη βίαιων ενεργειών. Σημαντικό ρόλο πάντα έπαιζε και διαφορετική ανατροφή αγοριών και κοριτσιών καθώς και ο τρόπος που τα ΜΜΕ και η πολιτεία έμμεσα ή άμεσα προέβαλε πρότυπα για κάθε φύλο. Στην Ελλάδα η αναλογία αγοριών και κοριτσιών ήταν πολύ χαμηλότερη από ό, τι στις ΗΠΑ ή στη δυτική Ευρώπη και περιοριζόταν στο 8:1. Αυτό άλλαξε, χωρίς πάντως να έχει φτάσει και στο 4:1 ή στο 3:1 άλλων κρατών. Στις ΗΠΑ συνιστούσε το 30% της εγκληματικότητας ανηλίκων.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει διεθνώς μια δραματική αύξηση του αριθμού κοριτσιών κυρίως εφηβικής ηλικίας με αντικοινωνική συμπεριφορά και η αναλογία 4:1 έχει αλλάξει, πλησιάζοντας αλλά χωρίς όμως ακόμη να φθάνει το 3:1. Οι έρευνες δείχνουν ότι  οι ενδείξεις παραβατικότητας με μικροαπάτες και με σχετικά ήπια βίαια ξεσπάσματα, όπως προκλήσεις, ανυπακοή προς τις Αρχές, μικροκλοπές, απειλές, βανδαλισμούς, με σκασιαρχεία αλλά και με χρήση ναρκωτικών ουσιών αρχίζουν γύρω στα 11 με 13. Εν συνεχεία αρχίζουν οι σοβαρές κλοπές και τα σεξουαλικά αδικήματα ή οι παραβάσεις που σχετίζονται με οδήγηση χωρίς δίπλωμα και παραβάσεις του ΚΟΚ. Η εμπλοκή με την παραβατικότητα για τα νέα κορίτσια αρχίζει κάπου μεταξύ 8 και 16 χρόνων.

Η αρχή της εφηβείας συνιστά μία κρίσιμη περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας οι παρεκκλίνουσας συμπεριφορές μπορούν να εμφανισθούν με επιταχυνόμενους ρυθμούς. Κατά συνέπεια οι θεραπευτικές παρεμβάσεις στα νέα κορίτσια πρέπει να γίνονται στην αρχή της εφηβείας και όχι στο τέλος όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, θεωρούν οι ειδικοί. Η παραβατικότητα των κοριτσιών στην Ελλάδα έχει όπως δείχνουν οι έρευνες τις ίδιες γενεσιουργές αιτίες με των αγοριών πλέον, καθώς έχει αλλάξει σημαντικά και ο τρόπος ανατροφής και τα στερεότυπα του παρελθόντος.

Τα κορίτσια που παρεκτρέπονται ανήκουν κατά κανόνα σε ιδιαίτερα προβληματικές ή περιθωριακές οικογένειες ή σε οικογένειες που βρίσκονται ξαφνικά στα όρια της φτώχειας. Όμως η απειλή είναι παρούσα και για μικρομεσαίες οικογένειες, όταν το κορίτσι βρίσκεται με “λάθος παρέες”, σε υποβαθμισμένη γειτονιά, όταν πηγαίνει σε σχολείο με κακό “σκορ” σε προβληματικές συμπεριφορές ή όταν η κατά τα άλλα “καλή οικογένεια” αντιμετωπίζει κάποιο αποσταθεροποιητικό παράγοντα, π.χ. διαζύγιο ή σοβαρό νόσημα που διαταράσσει σημαντικά την οικογενειακή αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας που πρέπει κανονικά να παρέχεται στο παιδί.