Γιατί μειώνεται η τιμή των rapid test

Η κυβέρνηση αναμένεται σήμερα το μεσημέρι να ανακοινώσει τα οριστικά μέτρα για τους ανεμβολίαστους, σε μια τελευταία προσπάθεια να αποφευχθεί η υποχρεωτικότητα στους εμβολιασμούς, αλλά παράλληλα να ασκηθεί και πίεση προς εμβολιαστική θωράκιση. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα rapid test στα οποία θα υποχρεούνται άπαξ –κάποιες κατηγορίες εργαζομένων– δις εβδομαδιαίως, θα στοιχίζουν 10 ευρώ αντί για 20 που ήταν έως τώρα.

Υπενθυμίζεται ότι και την άνοιξη η κυβέρνηση είχε κάνει προσπάθεια να μειώσει το κόστος, αλλά δεν το πέτυχε και παρέμεινε αυτό στα 20 ευρώ (με το επιχείρημα ότι 10 ευρώ είναι η τιμή για το τεστ καθ΄αυτό και άλλα 10 ευρώ χρεώνονται για την παροχή της υπηρεσίας από τα εργαστήρια). Το κόστος πάντως των rapid test είναι ίδιο με τον self test, δηλαδή στην χονδρική αγορά πωλούνται από 3 έως το πολύ 7 ευρώ έκαστο. Είναι δε ποικίλων εταιρειών, αλλά έχουν εγκριθεί με τους ίδιους κανόνες που ισχύουν και για τα “επαγγελματικά” rapid test.

Η τιμή μειώνεται επειδή κάποιοι ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι (εκπαιδευτικοί και εργαζόμενοι σε εστίαση – τουρισμό) θα πρέπει να κάνουν δύο τεστ την εβδομάδα, οπότε το κόστος θα έφθανε για έναν μισθοσυντήρητο στα 160 ευρώ τον μήνα. Κατά συνέπεια η τιμή είναι απαγορευτική για τον πολίτη. Πέραν της πολιτικής επιλογής (δηλαδή να μην επιβαρυνθεί με “ασήκωτο βάρος” ο ανεμβολίαστος, αλλά απλώς να “στριμωχτεί”), υπάρχουν και οι αποφάσεις της Ευρωβουλής. Χωρίς πάντως και η μείωση στα 10 ευρώ να θεωρείται προσιτή εναλλακτική, καθώς και πάλι θα απαιτεί από τον εργαζόμενο 40 έως 80 ευρώ το μήνα.

Ως προς τη νομοθεσία, υπενθυμίζεται ότι στην Ευρωβουλή δόθηκε μάχη με την Κομισιόν για το πιστοποιητικό εμβολιασμού ή πράσινο πάσο. Χωρίς την έγκρισή της Ευρωβουλής, οι νόμος σχετικά με αυτό, δεν θα είχε περάσει. Όμως, για να το εγκρίνει επέμεινε σε δύο σημεία που δεν μπορούν να αγνοήσουν τα κράτη-μέλη. Το ένα απαιτούσε το πάσο αυτό να χρησιμοποιείται μόνον για την διευκόλυνση των μετακινήσεων στην Ευρώπη και όχι αντιθέτως για τον περιορισμό τους. Κατά συνέπεια, ρητά όριζε ότι το πιστοποιητικό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αρνητικό διαβατήριο και να απαγορεύει μετακινήσεις.

Ο δεύτερος όρος ήταν να υπάρχει οπωσδήποτε «οικονομικά και πρακτικά προσιτή εναλλακτική λύση, καθώς σε εναντία περίπτωση, το πιστοποιητικό υγείας θα υποχρέωνε έμμεσα σε εμβολιασμό».  Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου δεν καθόριζε τιμή, αλλά ήταν σαφής ότι τα τεστ που θα έπρεπε να κάνει όποιος δεν είχε εμβολιασθεί ή νοσήσει, θα έπρεπε να είναι αφ΄ενός διαθέσιμα σε πολλά σημεία, αφ΄ετέρου προσιτά σε όποιον εργάζεται με τον βασικό μισθό ή και στους ανέργους, ώστε να μην αποκλείεται καμία κοινωνική ομάδα από την ελεύθερη μετακίνηση. Ζητούσε μάλιστα η παροχή να είναι δωρεάν, κάτι που τα περισσότερα κράτη δεν δέχτηκαν, λόγω του υψηλού κόστους.

Η πολιτική διάσταση

Τώρα τα ευρωπαϊκά κράτη αρνούνται και πάλι να καλύψουν τα rapid test με εξαίρεση τα σημεία ελέγχου από κλιμάκια δημοσίων υπαλλήλων σε νοσοκομεία και άλλα σημεία (όπως αυτά που γίνονται σε διερχόμενα ΙΧ). Το επιχείρημα αυτή τη φορά δεν είναι οικονομικό, αλλά πολιτικό: οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι εφόσον το εμβόλιο διατίθεται επαρκώς και δωρεάν για τον γενικό πληθυσμό, η ελευθερία επιλογής δεν πρέπει να επιβαρύνει το κράτος ή τον φορολογούμενο, αλλά το άτομο που επιλέγει να μην εμβολιασθεί.

Όπως είναι ευνόητο, όμως, το κόστος των 20 ευρώ ανά τεστ δεν μπορεί να θεωρηθεί προσιτό όταν ο ανεμβολίαστος πολίτης καλείται να πληρώσει από την τσέπη του οκτώ τεστ τον μήνα. Απεναντίας, θεωρείται απαγορευτικό και η κυβέρνηση, ακόμα κι αν ήθελε, δεν μπορούσε να νομοθετήσει για τόσο μεγάλο αριθμό τεστ με την τιμή που ίσχυε μέχρι τώρα.  Πάντως τα ανεμβολίαστα παιδιά σχολικής ηλικίας, παρότι διατίθεται εμβόλιο για τα άνω των 12 ετών, δεν θα αντιμετωπισθούν ως ενήλικες και θα τους διατίθενται τα δωρεάν self test.

Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης ισχύουν ποικίλες τιμές για τα τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου. Στην Ιταλία για παράδειγμα οι τιμές κυμαίνονται από 15 έως 28 ευρώ και στην Πορτογαλία από 10 έως 30. Σε γενικές γραμμές, εκεί όπου το κράτος δεν ορίζει οροφή, η τιμή καθορίζεται από τοπικές συμφωνίες ανά περιφέρειες. Ως επί το πλείστον η τιμή είναι συνάρτηση του βασικού μισθού κάθε χώρας.