Η “κακιά στιγμή” δεν παράγει ένα τόσο ψυχρό έγκλημα

Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από το πρώτο κύμα των πυρκαγιών του Ιουλίου και μας προέκυψε το δεύτερο και πιο καταστροφικό κύμα του Αυγούστου. Και πριν προλάβουμε να συνέλθουμε από τη νέα καταστροφή, μας προέκυψε η πρωτοφανής καταιγίδα με τις εκτεταμένες καταστροφικές πλημμύρες. Και για να μη νομίζουμε ότι τα έχει βάλει με τη συλλογική μας ψυχολογία μόνο η Φύση, προέκυψε και το απίστευτο έγκλημα στο λιμάνι του Πειραιά για να μας υπενθυμίσει ότι τα τέρατα ζουν ανάμεσά μας, ή για να είμαι πιο ακριβής κάποιοι από εμάς μπορούν σε κάποιες συνθήκες να συμπεριφερθούν σαν τέρατα.

Πιθανόν, εάν μερικές ώρες πριν έλεγες στους φονιάδες ναυτικούς ότι θα σκοτώσουν έναν επιβάτη, θα σε κοίταζαν έκπληκτοι και θα διαμαρτύρονταν. Κι όμως, έπραξαν αυτό που λίγες ώρες πριν θεωρούσαν αδιανόητο. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τους δράστες. Ούτε είναι επαρκής εξήγηση αυτό που λέει ο λαός η “κακιά στιγμή”. Χωρίς να υπάρχει το υπόστρωμα που επιτρέπει σε κάποιον να συμπεριφερθεί, όπως συμπεριφέρθηκαν οι δράστες η “κακιά στιγμή” δεν παράγει από μόνη της ένα τόσο απεχθές έγκλημα.

Ας υποθέσουμε ότι πάνω στην “κακιά στιγμή” έσπρωξαν τον Αντώνη Καργιώτη, με αποτέλεσμα να πέσει στη θάλασσα. Αν ήταν μόνο η “κακιά στιγμή” δεν θα έπρεπε μόλις τον είδαν στα κύματα να “ξυπνήσουν” και σοκαρισμένοι από το αποτέλεσμα του τσαμπουκά τους να σπεύσουν να τον σώσουν, πέφτοντας και οι ίδιοι στη θάλασσα και ως πράξη εξιλέωσης από την πράξη τους; Δεν το έκαναν. Αντιθέτως, παράτησαν το θύμα τους και έδωσαν εντολή στο πλοίο να αναχωρήσει, υπογράφοντας τη θανατική καταδίκη του Αντώνη, αφού βρέθηκε όχι απλώς στο νερό, αλλά στη μεγάλη δίνη που προκαλούν οι μηχανές ενός μεγάλου πλοίου.

Δεν είμαι δικαστής, αλλά η κοινή λογική μου υπαγορεύει να μην αναγνωρίσω στους δράστες ελαφρυντικά, ακριβώς λόγω της συμπεριφορά τους στον δεύτερο χρόνο. Ναι υπάρχει η “κακιά στιγμή”, αλλά είναι λάθος να την μετατρέψουμε σε παράγοντα άμβλυνσης της πρόδηλης ευθύνης των ναυτικών του Blue Horizon. Από την αρχή, άλλωστε, η συμπεριφορά τους ήταν εμφανώς επιθετική.

Πού ήταν το Λιμενικό;

Το επιχείρημα ότι ο κανονισμός λέει πως για λόγους ασφαλείας δεν μπορούν να εισέλθουν επιβάτες όταν αναχωρεί το πλοίο είναι αβάσιμο. Όπως φάνηκε από τα αδιάψευστα βίντεο που κυκλοφόρησαν, όταν ο Αντώνης προσπάθησε να εισέλθει στο πλοίο ο καταπέλτης ήταν κάτω και οι ναυτικοί χρησιμοποίησαν βία για να τον πετάξουν έξω, προκαλώντας όσα ακολούθησαν. Και καλά ο ύπαρχος, ο κύριος δράστης. Γιατί το υπόλοιπο πλήρωμα έδειξε να αγνοεί τις έντονες διαμαρτυρίες άλλων επιβατών. Γιατί ο πλοίαρχος αρνήθηκε να δεχθεί τους διαμαρτυρόμενους, γεγονός που τον κατέστησε ηθικά και ποινικά συνένοχο, με αποτέλεσμα να προφυλακιστεί μαζί με τον υφιστάμενό του.

Και το Λιμενικό, πού ήταν το Λιμενικό; Στο βίντεο δεν φαίνεται να υπάρχει λιμενικός, αλλά δεν αποκλείεται να υπήρχε πιο πέρα, δεδομένου ότι πάντα υπάρχει τουλάχιστον ένας κατά την αναχώρηση ενός μεγάλου πλοίου, όπως το Blue Horizon. Άλλωστε, ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας δήλωσε ότι λιμενικός υπήρχε στον χώρο. Εάν πράγματι υπήρχε, πώς είναι δυνατόν να μην αντιλήφθηκε ένα τόσο δραματικό περιστατικό; Κι αν το αντιλήφθηκε πως αντέδρασε; Δεν έπρεπε να σταματήσει το πλοίο και να προβεί σε άμεσες ενέργειες διάσωσης του θύματος; Τίποτα από αυτά δεν έγινε.

Το Blue Horizon ξεκίνησε το ταξίδι του και δέχθηκε εντολή να επιστρέψει στον Πειραιά σαράντα τόσα λεπτά μετά την αναχώρησή του! Και για να συμβεί αυτό, χρειάστηκε η παρέμβαση πολιτών που είχαν γίνει μάρτυρες του περιστατικού και προς τιμή τους δεν έστρεψαν αλλού το βλέμμα τους. Είναι λειτουργικά και πολιτικά κρίσιμο το γεγονός ότι το Λιμεναρχείο αντέδρασε με μεγάλη καθυστέρηση και μόνο όταν βρέθηκε υπό πίεση.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι επιχείρησε να κουκουλώσει τον φόνο, παρουσιάζοντάς τον σαν ατύχημα, αλλά σίγουρα βαθμολογείται κάτω από τη βάση. Και σας να μην έφθαναν όλα αυτά, ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης προέβη σε μία ηθικά απαράδεκτη δήλωση, για την οποία αργόοτερα, υπό το βάρος της κατακραυγής, υποχρεώθηκε να ζητήσει συγγνώμη. Όπως αποδείχθηκε, όμως, η συγγνώμη δεν τον έσωσε. Το Μαξίμου τον υποχρέωσε να παραιτηθεί για να προστατευτεί η δημόσια εικόνα του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης.

Τί μήνυμα βγήκε;

Το πρωτοφανές θλιβερό περιστατικό στο λιμάνι του Πειραιά δεν είναι σημαντικό μόνο επειδή έχασε τη ζωή του ένας παντελώς αθώος άνθρωπος. Είναι σημαντικό και σ’ ένα άλλο επίπεδο. Χαρακτηρίζουμε τον τουρισμό “βαριά βιομηχανία” της Ελλάδας. Και τουρισμός σημαίνει σε μεγάλο βαθμό νησιά και νησιά σημαίνει ακτοπλοΐα. Τί μήνυμα, άραγε, έστειλε η συμπεριφορά των ναυτικών του Blue Horizon σε όσους ξένους σχεδιάζουν να επισκεφθούν την Ελλάδα και τα νησιά της; Μήπως ότι θα συναντήσουν στα πλοία ένα φιλόξενο περιβάλλον, που θα χαρακτηρίζεται από ευγένεια και διάθεση εξυπηρέτησης; Προφανώς έστειλε το αντίθετο μήνυμα, ότι δεν αποκλείεται να πέσουν και οι ίδιοι θύματα της βίας τσαμπουκάδων ναυτικών.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι δράστες ναυτικοί του Blue Horizon, εκτός από το γεγονός ότι σκότωσαν τον δυστυχή Αντώνη, έναν πελάτη της ναυτιλιακής εταιρείας στην οποία εργάζονται, κατάφεραν και βαρύ πλήγμα στον ελληνικό τουρισμό. Πώς θα διορθωθεί η απεχθής εντύπωση που δημιούργησαν στη διεθνή κοινή γνώμη και άρα και στους υποψήφιους επισκέπτες της Ελλάδας οι σοκαριστικές εικόνες που μετέδωσαν τα διεθνή ειδησεογραφική δίκτυα; Μήπως με ακριβοπληρωμένες διαφημιστικές καμπάνιες;